Μια φωνή από τα έγκατα της γης ταράζει το πολιτικό σκηνικό στην Αλβανία. Η φωνή αυτή ανήκει στον Ελτόν Ντεμπρέσι, μεταλλωρύχο από την πόλη Μπουλκίζα της βόρειας Αλβανίας. Ο Ελτόν Ντεμπρέσι μας πρωτοσυστήθηκε κάτι παραπάνω από ένα χρόνο πριν με τη απόλυσή του από την μεταλλευτική εταιρία όπου εργαζόταν με πρόσχημα τη μειωμένη απόδοση. Ο πραγματικός λόγος της απόλυσης του: ήταν πρόεδρος νεοσυστηθέντος συνδικάτου. της Τις τελευταίες μέρες το όνομά του ακούγεται σε όλη την Αλβανία, καθώς επιχειρεί να δώσει φωνή στην εργατική τάξη της χώρας του, αυτή τη φορά κατεβαίνοντας ως ανεξάρτητος υποψήφιος βουλευτής στις εκλογές της 25ης Απρίλη.
Τι σας ώθησε να πάρετε την θαρραλέα απόφαση να κατεβείτε στις ερχόμενες βουλευτικές εκλογές της Αλβανίας ως ανεξάρτητος υποψήφιος;
Σας ευχαριστώ για το βήμα που μου δίνετε για να μιλήσω για την πρωτοβουλία που πήραμε.
Στη πραγματικότητα, αυτή δεν είναι δική μου προσωπική απόφαση, αλλά μια απόφαση του Συνδικάτου των Ενωμένων Μεταλλωρύχων της Μπουλκίζα. Εμείς είμαστε μεταλλωρύχοι και δεν έχουμε πολύ καλή εικόνα για τα της πολιτικής, αλλά η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε μας ανάγκασε να κάνουμε αυτήν την κίνηση. Οι συνθήκες εργασίας των μεταλλωρύχων, η ασφάλεια για τη ζωή μας και οι μισθοί μας βρίσκονται σε τρισάθλια κατάσταση.
Προ δύο μηνών, ξεκινήσαμε μια αίτηση για την κατάρτιση του “Status του Μεταλλωρύχου”, ενός ειδικού νόμου που θα εγγυάται την ελάχιστη εξασφάλιση για τους μεταλλωρύχους, νυν και πρώην. Παρόμοιες διατάξεις καλύπτουν διάφορες κατηγορίες στην Αλβανία με πρώτους και καλύτερους τους βουλευτές, ενώ εμάς τους μεταλλωρύχους μας κοροϊδεύουν. Εμάς, που έχουμε το πιο δύσκολο και επικίνδυνο επάγγελμα.
Συγκεντρώσαμε περί τις 11.000 υπογραφές με την αίτηση αυτή, αλλά οι κρατικοί θεσμοί ακόμα δεν έχουν απαντήσει στο αίτημά μας. Για το λόγο αυτόν αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε μια διαφορετική οδό, για να ασκήσουμε πίεση στην κυβέρνηση και τα κόμματα, εφόσον βρισκόμαστε και σε περίοδο βουλευτικών εκλογών. Όταν περάσουν οι εκλογές της 25ης Απρίλη, τα κόμματα δεν θα δίνουν μια δεκάρα για εμάς, δεν θα τους ενδιαφέρει αν ζούμε ή αν πεθάναμε, όπως ακριβώς κάνουν τριάντα χρόνια τώρα. Όπως και για τριάντα χρόνια κανείς δεν έχει μιλήσει για τους εργαζόμενους. Έχουν πάρει τις ψήφους μας, έχουν εκλεγεί, και μετά έχουν ξεχάσει την ύπαρξή μας.
Είναι σύνηθες να κατεβαίνουν ανεξάρτητοι υποψήφιοι στην Αλβανία;
Στη πραγματικότητα δεν είναι κάτι το σύνηθες. Μέχρι σήμερα ήταν τρόπος να κατεβαίνουν πολιτικοί που έχουν τσακωθεί με το κόμμα τους γιατί δεν τα βρήκαν στο παζάρι. Πολύ σπανίως γινόταν από απλούς ανθρώπους, αυτό και επειδή έχουν κάνει πολύ δύσκολη τη διαδικασία της ανεξάρτητης υποψηφιότητας. Σε αυτές τις εκλογές θα υπάρξουν κάποιες ανεξάρτητες υποψηφιότητες, αλλά από τους εργαζόμενους μόνο εγώ.
Σε ποια περιφέρεια θα είστε υποψήφιος;
Στην περιφέρεια της Ντίμπρας, στα βορειοδυτικά της Αλβανίας.
Πείτε μας περισσότερα για το “Status του μεταλλωρύχου”, τι ζητάτε να περιλαμβάνει και πόσο καιρό διεκδικείτε να πραγματοποιηθεί αυτό το αίτημα.
Το Status περιλαμβάνει μια σειρά από πράγματα προς το συμφέρον των μεταλλωρύχων, τα οποία στην πραγματικότητα θα έπρεπε να είχαν θεσπιστεί καιρό τώρα. Τέτοια είναι η ασφάλεια ζωής (αποζημίωση σε περίπτωση τραυματισμού ή θανάτου), ελάχιστος μισθός για εργασία σε ορυχείο, το οποίο θα αύξανε τους μισθούς για όλες τις κατηγορίες δουλειάς, ελάχιστη σύνταξη για τους πρώην μεταλλωρύχους και αύξηση των τωρινών συντάξεων με βάση τα χρόνια εργασίας, μείωση του ορίου συνταξιοδότησης, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κτλ.
Το συνδικάτο μας είναι νέο, μετράμε κάτι παραπάνω από ένα χρόνο ζωής. Παρά τον πόλεμο που δεχθήκαμε από τον ολιγάρχη Σαμίρ Μάνε και την κυβέρνηση του Έντι Ράμα, που βρίσκεται στην υπηρεσία των ολιγαρχών, έχουμε παλέψει διαρκώς για τα δικαιώματα των μεταλλωρύχων. Για το Staus όπως είπα δυο μήνες πριν καταθέσαμε μια αίτηση με 11.000 υπογραφές αλλά η κυβέρνηση σιωπά.
Έχουμε παρακολουθήσει τη δημιουργία του συνδικάτου σας, την απεργία του και τη στοχοποίηση των επικεφαλείς του, μεταξύ των οποίων και εσάς ως προέδρου του, από την ιδιοκτήτρια εταιρία Albchrome. Εξ’όσων γνωρίζουμε, σας είχαν απολύσει. Ποια είναι η κατάσταση τώρα; Εργάζεστε;
Είμαι ακόμα πρόεδρος του συνδικάτου παρόλο που η εταιρία του ολιγάρχη Σαμίρ Μάνε με απέλυσε πέντε μέρες μετά τη δημιουργία του. Αυτή τη στιγμή εργάζομαι σε άλλο, μικρότερο ορυχείο, αλλά οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες. Εκατοντάδες εργαζόμενοι έχουν απολυθεί ή παραμένουν επί μήνες απλήρωτοι, διότι οι ιδιοκτήτες ισχυρίζονται πως η παγκόσμια αγορά χρωμίου [κύριου μεταλλεύματος της Μπουλκίζα] βρίσκεται σε κρίση. Η κυβέρνηση δεν έχει κάνει το παραμικρό για όλο αυτό. Ή μάλλον για την ακρίβεια έχει κάνει: έχει απαλλάξει τους ιδιοκτήτες από τη φορολογία. Για τους εργαζόμενους δεν ενδιαφέρεται κανείς, ενώ και οι ίδιοι δυσκολεύονται να αντιδράσουν λόγω του φόβου και της ανασφάλειας, που έχουν ενταθεί με αυτή την κατάσταση.
Είχε αποτέλεσμα η τότε απεργία; Ικανοποιήθηκαν έστω και μερικώς τα αιτήματα των μεταλλωρύχων;
Ανεξαρτήτως της δικής μου απομάκρυνσης από την εργασία, καθώς και των άλλων τριών μελών του διοικητικού συμβούλιού του συνδικάτου, η απεργία απέδωσε καρπούς. Οι μισθοί αυξήθηκαν, αν και όχι στο ύψος που θα έπρεπε. Σε αντίθεση με ό,τι γινόταν προηγουμένως, οι υπερωρίες πληρώνονται. Η δράση μας επαναθεμελίωσε το δικαίωμα στην απεργία, το οποίο η εταιρεία Albchrome και τα παλιά διεφθαρμένα συνδικάτα είχαν συμφωνήσει να αφαιρέσουν.
Πώς αντέδρασε η ιδιοκτήτρια εταιρεία και ο Σαμίρ Μάνε στην είδηση της υποψηφιότητάς σας; Σας έχει δοθεί βήμα από τα μέσα ενημέρωσης;
Από την εταιρεία δεν υπάρχει κάποια επίσημη αντίδραση, αλλά οι εργαζόμενοι μας λένε πως υπάρχουν πολλές πιέσεις για να μη με στηρίξουν. Γνωρίζουν καλά ότι ένας βουλευτής μεταλλωρύχος, που θα μιλούσε χωρίς φόβο και θα φανέρωνε τα αληθινά βάσανα, θα ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα για εκείνους και την εκμετάλλευση και καταπίεση που επιβάλουν στους εργαζόμενους.
Ποια είναι η κατάσταση των εργατών στο ορυχείο;
Όπως ανέφερα και πριν, η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Απολύσεις, καθυστερήσεις στις πληρωμές, άθλιες συνθήκες ασφαλείας, χαμηλοί μισθοί για όσους δουλεύουν, εξωπραγματική πίεση και φόβος. Σαν κανονικοί σκλάβοι.
Τα βγάζουν πέρα οι οικογένειές τους με τις καθημερινές ανάγκες, και πόσο σας έχει επηρεάσει η πανδημία;
Η κατάσταση των μεταλλωρύχων και των οικογενειών τους είναι πραγματικά τραγική. Πολλοί από αυτούς είναι χρεωμένοι και με δάνεια μεταξύ άλλων που με την τωρινή κατάσταση δεν μπορούν να αποπληρώσουν. Η πανδημία έχει σίγουρα επηρεάσει, αλλά χρησιμοποιείται και ως πρόφαση για τη μη καταβολή μισθών στην ώρα τους και την ομηρία των εργατών.
Θεωρείτε πως εκπροσωπείτε μόνο τους μεταλλωρύχους ή και την εργατική τάξη στην Αλβανία εν γένει;
Εγώ είμαι μεταλλωρύχος, έχω προταθεί ως ανεξάρτητος υποψήφιος από τους μεταλλωρύχους και την κοινότητα που είναι άμεσα συνδεδεμένη μαζί τους, αλλά τα βάσανα των εργατών στην Αλβανία είναι ίδια. Με όσες δυνάμεις έχουμε, έχουμε στηρίξει και εργαζομένους από άλλους τομείς. Και συνεχώς θα μιλάω για όλους τους εργάτες και τα προβλήματά τους.
Εκτιμάτε ότι μετά από εσάς, θα έχουμε και άλλους εργαζόμενους ή εκπροσώπους άλλων κοινωνικών ομάδων που θα θέσουν υποψηφιότητα με τον ίδιο τρόπο, όπως λόγου χάρη εργαζόμενοι στη κλωστοϋφαντουργία, τις εταιρείες τηλεφωνικής εξυπηρέτησης, τους φοιτητές κ.ο.κ.
Έχουμε συνεχή συνεργασία, ειδικά με τα νέα ανεξάρτητα συνδικάτα. Ελπίζω και εύχομαι να πάρουν και εκείνοι τέτοιες πρωτοβουλίες, διότι μόνο οι εργαζόμενοι μπορούν να εκπροσωπήσουν τους εαυτούς τους. Από τα παλιά πολιτικά κόμματα έχουμε δει μόνο εκμετάλλευση προς δικό τους όφελος. Ελπίζουμε ότι αυτή η υποψηφιότητα από τους ίδιους τους εργαζόμενους θα είναι μόνο η αρχή.
Είχατε στήριξη σε αυτή σας την απόφαση;
Μέχρι σήμερα έχει υπάρξει μεγάλη συμπαράσταση από μεταλλωρύχους, πολίτες κτλ. Και πέραν της περιφέρειας της Ντίμπρα έχει υπάρξει πολύ ενδιαφέρον, εκατοντάδες άνθρωποι ρωτάνε αν μπορούν να ψηφίσουν, αλλά το εκλογικό μας σύστημα καθιστά αδύνατη αυτή την περίπτωση, καθώς βλέπετε το έχουν συντάξει τα κόμματα βάσει δικών τους συμφερόντων.
Δεν έχω καθαρή εικόνα για το εκλογικό σύστημα στην Αλβανία, τι πρέπει να συμβεί για να δούμε τον πρώτο μεταλλωρύχο στο κοινοβούλιο; Πιστεύετε θα τα καταφέρετε;
Είναι πολύ δύσκολο. Όπως σας είπα, το εκλογικό σύστημα το καθιστά εξαιρετικά περίπλοκο. Για να εκλεγείς ως ανεξάρτητος υποψήφιος, πρέπει να πάρεις χιλιάδες ψήφους περισσότερες από κάποιον υποψήφιο των μεγάλων κομμάτων. Ταυτόχρονα, στην Αλβανία παραμένει αρκετά ισχυρό το φαινόμενο εξαγοράς ψήφων, είτε με σακιά αλεύρι είτε με μετρητά, με υποσχέσεις για θέσεις εργασίας ή και απειλές για απολύσεις. Οι πολίτες ειδικά κατά την περίοδο των εκλογών είναι τρομοκρατημένοι σα να βρισκόμαστε σε δικτατορικό καθεστώς. Αλλά η ελπίδα σίγουρα υπάρχει. Οι πολίτες έχουν αυτή τη φορά μια εναλλακτική πρόταση που μιλάει τη γλώσσα τους.
Είναι δυνατόν για τους μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα να ψηφίσουν σε αυτές τις εκλογές. Εάν ναι, τι έχετε να τους πείτε για να σας στηρίξουν;
Η ψήφος των μεταναστών έχει καταντήσει αστικός μύθος στην Αλβανία. Εδώ και τριάντα χρόνια τα μεγάλα κόμματα υπόσχονται να το ρυθμίσουν αλλά όταν φτάνουν οι εκλογές το καθιστούν σκοπίμως αδύνατο. Και σε αυτές τις εκλογές κατά 90% δε θα μπορέσουν να ψηφίσουν.
Εφόσον καταστεί δυνατό να ψηφίσουν, δεν θα είχα και πολλά να τους πω. Εκείνοι γνωρίζουν καλά την κατάσταση εδώ στην Αλβανία η οποία τους εξανάγκασε και τους αναγκάζει να αφήσουν πίσω τις οικογένειές τους και να μεταναστεύσουν. Μάλιστα τη μεγαλύτερη και με πιο μεγάλη χαρά υποστήριξη την έχουμε λάβει από Αλβανούς που ζουν και εργάζονται εκτός Αλβανίας.
Έχετε κάτι άλλο να προσθέσετε;
Σας ευχαριστώ για το βήμα και τη συνεχή στήριξη που μας παρέχετε.
