Είναι και αυτό δείγμα πολιτισμού: πώς στα δύσκολα να επιστρατεύεις τους άμεσους υφισταμένους σου και μερικούς άλλους ευεργετηθέντες – με την ελπίδα ότι η δημόσια έκθεσή τους θα εκφοβίσει τους πολύ περισσότερους δικούς τους υφισταμένους, δηλ. τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας, αλλά και τον αρχαιολογικό, που έχει καταθέσει καιρό τώρα τη δική του ηχηρή και πάνδημη “πρόταση μομφής” απέναντι στην υπουργό Πολιτισμού.
Στο κείμενο υπογραφών, με το οποίο “56 προσωπικότητες του Πολιτισμού” στηρίζουν την Λίνα Μενδώνη (απέναντι στο κύμα κατακραυγής που ζητά την παραίτησή της, ως ελάχιστο δείγμα ανάληψης πολιτικής ευθύνης για την “υπόθεση Λιγνάδη”) συναντά κανείς ουκ ολίγους διορισθέντες προέδρους και διευθυντές άμεσα ή έμμεσα εποπτευόμενων από την οδό Μπουμπουλίνας οργανισμών, με φαρδιά-πλατιά αναγραφή της ιδιότητάς τους.
Ίσως να είναι λίγο να μιλάμε απλώς για “προσωπικότητες”, όταν εν προκειμένω συντελείται η Μεγάλη Σύναξη των Θεσμών της Ελλάδος: Τι Μέγαρο Μουσικής, τι Τελλόγλειο Ίδρυμα, τι Μουσείο Ακροπόλεως, τι Ταινιοθήκη της Ελλάδος, τι Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα, τι Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών τι ό,τι και αν πεις!
Κάποιοι, βέβαια, όπως ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Λυρικής Σκηνής, Γιώργος Κουμεντάκης είχαν σε ανύποπτο χρόνο διακρίνει τη “φωτιά και το πάθος” της Λίνας Μενδώνη, τη στιγμή που τους επέλεγε για τα νέα τους καθήκοντα.
Μερικοί δεν θα διανοούνταν καν, εικάζουμε, να αρνηθούν να προσυπογράψουν, όπως ο Νίκος Κούκης, ο πρώην φιλόλογος των Εκπαιδευτηρίων Δούκα για τον οποίο η Λίνα Μενδώνη έδωσε μάχη στη Βουλή για να τον διορίσει πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, στη θέση του Κωνσταντίνου Τσουκαλά.
Άλλοι, όπως η πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη Ειρήνη Γερουλάνου αναμφίβολα κινούνται από άδολη ευγνωμοσύνη για την υπουργό που διευκόλυνε τον πολιτιστικό τους οργανισμό με την αμφιλεγόμενη νομοθέτηση του πολυετούς δανεισμού αρχαιοτήτων στο εξωτερικό.
Ορισμένοι, μάλιστα, επέλεξαν να συνυπογράψουν με μια κάπως πιο ουδέτερη ιδιότητα από αυτήν που θα προκαλούσε δυσάρεστους συνειρμούς, όπως ο Σπυρίδων Φλογαϊτης, που υπογράφει ως Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ και όχι ως πρόεδρος της μη κυβερνητικής οργάνωσης “Ευρωπαϊκό Κέντρο Δημοσίου Δικαίου (ΕΚΔΔ)”, με τις παράξενες χρηματοδοτήσεις και το ακίνητο ιδιοκτησίας Υπουργείου Πολιτισμού, στην Πλάκα, που του παραχωρήθηκε με. σκανδαλώδεις όρους.
Κάποιοι πάλι περιμένουν με αγωνία να ευοδωθούν οι… πιέσεις που ασκεί υπέρ τους η καλή υπουργός, όπως η Ελένη Βερναδάκη για την κήρυξη του εργαστηρίου κεραμικής της από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων.
Και, επιπλέον, πρόσωπα με διοικητική μακροβιότητα μεγαλύτερη και από της “έμπειρης” υπουργού, όπως η “αιώνια” διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα θα συμφωνήσουν ασμένως ότι ο σωστός πολιτιστικός διαχειριστής δεν μπορεί να απαξιώνεται για την κλοπή ενός Πικάσο ή για κάποια άλλη “στραβή στη βάρδια του”…
Όμως, η βαλλόμενη υπουργός και το επικοινωνιακό της επιτελείο δεν στερούνται φαντασίας: πέρα από την, συγκινητική οπωσδήποτε, συμπερίληψη του ομότιμου καθηγητή Αρχαιολογίας Δημήτρη Παντερμαλή, πρώτου και σχεδόν ισόβιου πια επικεφαλής του Μουσείου Ακρόπολης (που αποκομμένο καθώς είναι από την αρχαιολογική υπηρεσία μπορεί να φιλοξενεί στους χώρους του το συνέδριο της ΟΝΝΕΔ και την γιορτή για την επέτειο γάμου της έκπτωτης βασιλικής οικογένειας) ή του παραληρηματικού Δημήτρη Δημητριάδη, κατά τον οποίο ο ελληνικός λαός είναι ένα βδέλυγμα, έχουμε την άνευ αναγραφόμενης ιδιότητας (ίσως γιατί το “χήρα λογοτέχνου” κρίθηκε κακόηχο) Ελένη Σαμαράκη, την επίσης άνευ ιδιότητας (κόρη τεθνεώσας ποιήτριας) Έλση Δημουλά, την αφοσιωμένη μαχήτρια κατά του αριστερο-ισλαμο-φασισμού Σώτη Τριανταφύλλου και την Αφροδίτη Λίτη, που ακόμη δεν στέγνωσε το μελάνι του διορισμού της στο Δ.Σ. του Μουσείου Ακρόπολης στη θέση του Κυριάκου Κατζουράκη, ο οποίος παραιτήθηκε καταγγέλλοντας για τις παρεμβάσεις στην Ακρόπολη “το ιερατείο του υπουργείου” που “αφοσιώνεται σε βιαστικά έργα βιτρίνας, επίδειξης και νεοπλουτισμού”.
Συμπεριλαμβάνεται, τέλος, ο τεχνοκριτικός Χάρης Καμπουρίδης, ο οποίος, προτού καν ο Άδωνις Γεωργιάδης αναλάβει να εκλαϊκεύσει το ίδιο επιχείρημα, απέδωσε τις αντιδράσεις κατά της Λίνας Μενδώνη στα επιχειρηματικά συμφέροντα που (με πολιορκητικό κριό τον κλάδο των αρχαιολόγων σε κάποια σκοτεινή συμπαιγνία με τα θύματα του Δημήτρη Λιγνάδη) αντιμάχονται την “επένδυση” (;) στο Ελληνικό. Δουλίτσα να υπάρχει…
Οι παρατηρητικότεροι, όμως, διαπιστώνουν πως λείπουν πολλά άλλα πρόσωπα “πνευματικού κύρους”, όπως λ.χ. αυτά που εκπροσωπούν τα μεγάλα “κοινωφελή” ιδρύματα ή φορείς όπως η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία. Τούτο δεν συνεπάγεται, βέβαια, πως δεν συμπαρίστανται στην βαλλόμενη υπουργό. Ίσως, απλώς, κάποιοι να είναι κάπως περισσότερο προσεκτικοί, ο καθείς για τους λόγους του, στο πού βάζουν την υπογραφή τους, μέρες που ‘ναι…
Καλού κακού, πάντως, στην “ομάδα των 56”, συναθροίζεται και ένας ομότιμος καθηγητής παθολογίας, ο Χρύσανθος Ζαμπούλης, που ενδέχεται να μην μπορεί άμεσα να συνδεθεί με τον χώρο του πολιτισμού, αλλά πάντα είναι χρήσιμος ένας γιατρός εξειδικευμένος στην υπέρταση, ειδικά όταν ορισμένοι δεν αισθάνονται καμιά απολύτως ντροπή να υπογράφουν, φαρισαϊκά, ένα κείμενο που, πέρα από την υποστήριξη στη Λίνα Μενδώνη, περιέχει και τις φράσεις “η εξουσιαστική βία εναντίον του πιο αδύναμου […] είναι μαχαίρι που πληγώνει […] την κοινωνία” και “η σημερινή ευκαιρία του #metoo ευχόμαστε να μετατρέψει τη δοκιμασία σε αληθινή αναγέννηση”…
Κατά τα λοιπά, μόνο ως σοκαριστική μπορεί να χαρακτηρισθεί η παρουσία στο εν λόγω υπογραφολόγιο προσώπων με μακρά στράτευση στο ΚΚΕ και δράση στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (όσο τουλάχιστον το δεύτερο ελεγχόταν από το πρώτο), όπως η Άννα Φόνσου και η Αιμιλία Υψηλάντη. Άραγε η τελευταία λέει τα ίδια και ως πρόεδρος της “Ένωσης Μη Κερδοσκοπικών Θιάσων”; Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως οι ηθοποιοί και συντελεστές της παράστασης “Ο Κολοκοτρώνης ατενίζει το μέλλον. Γυναίκες προετοιμάζονται για την Επανάσταση. Και εγώ κάτι θα σκέφτομαι”, η οποία θα παρουσιαστεί από την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με ολιγόλογη δήλωσή τους διαχωρίζουν “με ξεκάθαρο τρόπο”, όπως τονίζουν, τη θέση τους από τον ένα εκ των σκηνοθετών της παράστασης Μιχαήλ Μαρμαρινό και τον καλλιτεχνικό διευθυντή της ΕΛΣ Γιώργο Κουμεντάκη, που υπογράφουν το κείμενο των 56.
