Μπορεί το #metoo να γίνει πρόσχημα εσωκομματικών εκκαθαρίσεων; Τουλάχιστον αυτό πιστεύει ο άλλοτε τοπικός πρωθυπουργός της Σκωτίας, Άλεξ Σάμοντ. Μετά την αθώωσή του κατηγορεί ευθέως τη διαδοχό του, Νίκολα Στέρτζον ότι αυτή κινούσε τα νήματα σε μια πρωτοφανή επιχείρηση πολιτικής εξόντωσης του μέντορά της.
Πριν φτάσουμε στην ουσία των κατηγοριών που απηύθυνε ο Άλεξ Σάμοντ προς τη διάδοχό του στην ηγεσία του Σκωτικού Εθνικού Κόμματος (SNP) και την πρωθυπουργία, αξίζει να κάνουμε μια μικρή ανασκόπηση των γεγονότων μετά το δημοψήφισμα του 2014. Μιλάμε φυσικά για το πρώτο από τα καταστροφικά δημοψηφίσματα της βρετανικής κυβέρνησης Κάμερον, αυτό που αφορούσε την ανεξαρτησία ή όχι της Σκωτίας. Ο Σάμοντ είναι διαχρονικά λάβρος υποστηρικτής της ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας και είχε βρει τον τρόπο, δια της σαλαμοποίησης, να την κερδίζει κομμάτι-κομμάτι από το Ουέστμίιστερ. Σε έναν μάλλον επικοινωνιακού χαρακτήρα, και σίγουρα άφρονα, πολιτικό ελιγμό, ο Συντηρητικός τότε πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ντέιβιντ Κάμερον προσπάθησε να βάλει ένα φρένο στις ορέξεις των Σκώτων για περισσότερους βαθμούς ελευθερίας. Αντί περισσότερων ελευθερίων έδωσε τη δυνατότητα στον λαό της Σκωτίας να κερδίσει μια για πάντα την ανεξαρτησία του. Η ελπίδα του ήταν ότι ο λαός θα τρομάξει από την απειλή του χάους και θα δηλώσει πίστη και αφοσίωση στη Union Jack. Για κακή του τύχη το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν ήταν αυτό ακριβώς που περίμενε: αντί για έναν υγιή περίπατο, η παραμονή στο της Σκωτίας Ηνωμένο Βασίλειο κατήγαγε μια πύρρειο νίκη. Αυτό, όπως είναι φυσιολογικό, άνοιξε τον δρόμο για ένα επαναληπτικό δημοψήφισμα εν καιρώ, ενώ δύο χρόνια μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε. έδειξε ότι το παιχνίδι του εκβιασμού του εκλογικού σώματος μπορεί να καταλήξει και σε “ατύχημα”.
Αμέσως μετά το δημοψήφισμα του 2014, ο Σάμοντ υπέβαλε την παραίτησή του με στόχο την ανασύνταξη του αγώνα για ανεξαρτησία. Η υποψηφιότητα της Νίκολα Στέρτζον, πνευματικού τέκνου του Σάμοντ, έβαλε φρένο στα άμεσα σχέδιά του για επάνοδο στο προσκήνιο. Ξεκίνησε μια νέα καριέρα ως παρουσιαστής για το RT της εκπομπής The Alex Salmond Show. Η Στέρτζον καθώς και άλλοι πρώην συνεργάτες του στο κόμμα προσπάθησαν να τον μεταπείσουν για αυτή την αλλαγή καριέρας. Δεν τους ενδιέφερε τόσο η αλλαγή καριέρας, όσο το τηλεοπτικό κανάλι. Το RT είναι κόκκινο πανί για τη νέα ηγετική ομάδα του κόμματος που θεωρεί ότι πρόκειται απλώς για έναν προπαγανδιστικό μηχανισμό του Κρεμλίνου και η παρουσία του Σάμοντ εκεί θα ναρκοθετούσε την ατζέντα και τους σκοπούς του κόμματος. Ήταν η αφορμή που έψαχνε η Στέρτζον για να εξαλείψει κάθε πιθανή εστία εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Στην προσπάθειά της να φέρει το κόμμα προς το κέντρο, ο Σάμοντ και οι συνοδοιπόροι του αποτελούσαν εμπόδιο. Ο Σάμοντ εκτός από Σκωτσέζος εθνικιστής είναι και απαρέγκλιτα αριστερός και με στιβαρή οικολογική ατζέντα.
Ως παρουσιαστής δεν τα πήγε καθόλου άσχημα και για “πράκτορας του Κρεμλίνου” έκανε μερικές πολύ καλές εκπομπές για τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα. Τα προβλήματα για τον Σάμοντ ξεκίνησαν λίγους μήνες μετά την τηλεοπτική του επιτυχία, με καταγγελίες για σεξουαλικές επιθέσεις και παρενοχλήσεις.
Οι καταγγελίες ξεκίνησαν με δύο αναφορές για απρεπή συμπεριφορά προς συνεργάτιδές του. Όλες οι καταγγελίες αφορούσαν το διάστημα της πρωθυπουργίας του, από το 2007 μέχρι το 2013. Με τη δημοσιοποίηση αυτών των καταγγελιών, Σάμοντ παραιτήθηκε από μέλος του κόμματος, ώστε να μην πληγώσει την εικόνα του, με την υπόσχεση να επιστρέψει μόλις καθαρίσει το όνομά του.
Η εξεταστική επιτροπή του σκωτικού κοινοβουλίου που χειρίστηκε τις καταγγελίες, όπως και η κυβέρνηση, δέχτηκε αμέσως τα πυρά του Σάμοντ. Υποστήριξε πως η έρευνα διεξήχθη με τρόπο άδικο. Στερώντας του τη δυνατότητα να υποστηρίξει τη δική του οπτική για το θέμα. Ακόμα κατηγόρησε την επιτροπή πως καθυστέρησε όσο μπορούσε τη διαδικασία, ώστε να μην γίνει το αστικό δικαστήριο πριν το ποινικό. Μια πιθανή αθώωσή του στο αστικό κομμάτι θα τον γλίτωνε από την εξευτελιστική διαδικασία της σύλληψης από την αστυνομία και την παραπομπή του σε ποινικό δικαστήριο. Σε όλη τη διάρκεια της έρευνας ο πρώην ισχυρός άνδρας της Σκωτίας δεν σταμάτησε ούτε για ένα λεπτό να δηλώνει αθώος.
Περνώντας στην αντεπίθεση, ο Σάμοντ ξεκίνησε ένα δικαστικό αγώνα προκειμένου να διερευνηθεί η εμπλοκή της κυβέρνησης στην έρευνα. Μέσα σε δύο μέρες μάζεψε με έρανο τα διπλάσια από όσα χρήματα χρειάζονταν για τα δικαστικά έξοδα, σημάδι της δημοφιλίας που απολάμβανε ακόμα και τότε. Στη δίκη που ακολούθησε δικαιώθηκε πανηγυρικά και η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να παραδεχτεί πως δεν ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες στη διερεύνηση των καταγγελιών. Η ζημιά του δημοσίου από όλη αυτή την υπόθεση ήταν πάνω από μισό εκατομμύριο λίρες σε δικαστικά έξοδα και ανυπολόγιστη σε πλήγμα γοήτρου. Το γεγονός ότι ένας από τους ερευνητές που όρισε η κυβέρνηση είχε χειριστεί τις καταγγελίες στο αρχικό στάδιο περιέπλεξε ακόμα περισσότερο την υπόθεση. Ο Σάμοντ τότε ζήτησε την παραίτηση της γραμματέως της κυβέρνησης Λέσλι Έβανς αφήνοντας έμμεσα αιχμές για μεγαλύτερη εμπλοκή της κυβέρνησης στη σκευωρία.
Στη δίκη που ακολούθησε για τις καταγγελίες το αποτέλεσμα για τον Σάμοντ ήταν κάτι παραπάνω από πανηγυρική αθώωση. Από τις 14 καταγγελίες για σεξουαλικές επιθέσεις, απόπειρες βιασμού και παρενοχλήσεις, οι 2 απορρίφθηκαν αμέσως, ενώ για τις υπόλοιπες οι ένορκοι έκριναν πως ο Σάμοντ ήταν αθώος.
Μια νέα εξεταστική επιτροπή του σκωτικού κοινοβουλίου ανέλαβε να διερευνήσει την υπόθεση για το φιάσκο της πρώτης επιτροπής και να εξετάσει πιθανές ευθύνες της κυβέρνησης. Πριν από λίγες ημέρες ο Σάμοντ παρουσίασε στοιχεία για άμεση εμπλοκή της Στέρτζον στην επιχείρηση ενοχοποίησής του. Η Στέρτζον αναγνώρισε πως η κυβέρνηση έκανε κολοσσιαία λάθη στον χειρισμό της υπόθεσης αλλά αρνήθηκε πως η ίδια έχει κάποια εμπλοκή, πόσο δε μάλλον να συνωμότησε εναντίον του Σάμοντ.
Το πρόβλημα για τη Στέρτζον ξεκινάει από το ότι πιάστηκε να λέει ψέματα ενώπιον της επιτροπής. Αρχικά είπε πως άκουσε για πρώτη φορά τις φήμες για τον Σάμοντ στις 2 Απριλίου του 2018. Όμως ενάμιση χρόνο αργότερα ανασκεύασε και δήλωσε πως είχε ξεχάσει να αναφέρει μια προηγούμενη συνάντηση στις 29 Μαρτίου, στην οποία ο πρώην διευθυντής του γραφείου του Σάμοντ, Τζεφ Άμπερντιν της είχε πει για τις καταγγελίες. Αυτό είναι κατάφωρη παραβίαση του υπουργικού κώδικα, ο οποίος αναφέρει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια παραπλάνησης της επιτροπής και του κοινοβουλίου μέσω ψευδούς δήλωσης επισύρει την παραίτηση αυτού που την επιχειρεί. Η Στέρτζον απάντησε πως η συνάντηση της 29ης Μαρτίου δεν ήταν κυβερνητική για να την αναφέρει, αλλά κομματική. Από την άλλη ο Σάμοντ υποστηρίζει ότι η απόκρυψη αυτή ισοδυναμεί με ομολογία ενοχής της Στέρτζον για συμμετοχή στην συνωμοσία.
Πριν από λίγες ημέρες δύο κεντρικοί μάρτυρες της εξεταστικής επιτροπής υποστήριξαν τις αιτιάσεις του Σάμοντ για εμπλοκή της Στέρτζον στην έρευνα.
Οι Σκωτσέζοι Συντηρητικοί απάντησαν με πρόταση μομφής κατά της Στέρτζον, μια πρόταση η οποία θα χρειαστεί σύσσωμη την αντιπολίτευση για να περάσει. Για την ώρα οι Πράσινοι δηλώνουν πως θα περιμένουν το τέλος των εργασιών της επιτροπής και το πόρισμά της πριν τοποθετηθούν. Από την άλλη οι Εργατικοί και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες δήλωσαν πως αναμένουν μια πειστική απάντηση της Στέρτζον στις κατηγορίες.
Τα χρονικά συμφραζόμενα αυτής της υπόθεσης μόνο ως σατανική σύμπτωση μπορούν να εκληφθούν. Σε λιγότερο από δύο μήνες οι Σκωτσέζοι θα οδηγηθούν στις κάλπες για τις πιο κρίσιμες εκλογές στη σύντομη ιστορία του τοπικού κοινοβουλίου τους. Το αποτέλεσμα των εκλογών τους θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το διπλό ζήτημα του πολιτικού μέλλοντος της Σκωτίας. Το Brexit αρχικά είχε αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για ανεξαρτησία σε συνδυασμό με την επιθυμία του σκωτσέζικου λαού να επανενταχθεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Όμως αυτή η τάση φαίνεται να παρουσιάζει σημάδια κόπωσης. Είναι μια απόλυτα λογική συνέπεια, γιατί τίποτα και κανείς δεν υπόσχεται στους Σκωτσέζους ότι με το που κερδίσουν την ανεξαρτησία τους η Ε.Ε. θα τους περιμένει με ανοιχτές αγκάλες. Προκειμένου το αίτημα για ανεξαρτησία να τους οδηγήσει σε ένα Brexit vol 2 και σε μια περεταίρω απομόνωση, ίσως η παραμονή στο Ηνωμένο Βασίλειο να είναι μονόδρομος.
Το SNP αναμενόταν να κερδίσει άνετα τις εκλογές και η Στέρτζον απολάμβανε τη δημοφιλία που της χάρισε η επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας. Ενώ τα ποσοστά του SNP παραμένουν υψηλά, δεν μπορούμε πια να πούμε το ίδιο και για τη δημοφιλία της Στέρτζον μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Ο Σάμοντ, οποίος παρέμεινε δημοφιλής σε όλη τη διάρκεια της δικαστικής του περιπέτειας βλέπει τα ποσοστά αποδοχής του να ανεβαίνουν και άλλο. Είναι άγνωστο το κατά πόσο μπορεί να συνεχίσει να είναι πρώτο κόμμα το SNP με μία πρόεδρο που αμφισβητείται η ηθική της και έναν “σκιώδη” πρόεδρο να καραδοκεί. Δεν είναι καν σίγουρο αν το SNP μπορεί να συνεχίσει ως ενιαίο κόμμα.
Το αν η Σκωτία θα κερδίσει τελικά την ανεξαρτησία της και το αν θα γίνει το νεότερο μέλος της Ε.Ε. δεν είναι σίγουρο. Το σίγουρο είναι πως το #metoo κίνημα δέχθηκε ένα τεράστιο πλήγμα αξιοπιστίας. Το βαρύ πέπλο της συγκάλυψης και της σιωπής κινδυνεύει να κάνει και πάλι την εμφάνισή του. Ακόμα και η υποψία ότι μια γυναίκα εκμεταλλεύθηκε αυτό το κίνημα για να στήσει μια επιχείρηση πολιτικού θανάτου ενός εσωκομματικού της αντιπάλου είναι εξαιρετικά δυσοίωνη για το μέλλον του.
