Ρευστή και ιδιαίτερα τεταμένη παραμένει η κατάσταση στο Τσαντ της βορειοκεντρικής Αφρικής μετά τον (υπό περίεργες συνθήκες) θάνατο, του επί 31 χρόνια προέδρου της χώρας, Ιντρίς Ντεμπί σε ηλικία 68 ετών στη διάρκεια συγκρούσεων του στρατού και ενόπλων της οργάνωσης “Μέτωπο για την Αλλαγή και την Ομόνοια στο Τσαντ” (FACT) του Μαχάμαντ Μαχάντι Άλι.
Οι αντικαθεστωτικοί απέρριψαν απόψε την κατάλυση του συντάγματος από τον 37χρονο γιο του προέδρου, στρατηγού Μαχάματ Ντεμπί Ίτνο, που ανέλαβε με τις ευλογίες του στρατού επικεφαλής ενός μεταβατικού “Στρατιωτικού Συμβουλίου” που φιλοδοξεί να διοικήσει τη χώρα για τουλάχιστον 18 μήνες.
Το τελεσίγραφο των αντικαθεστωτικών
Εκπρόσωπος του FACT προειδοποίησε ότι θα εξαπολύσει επίθεση και στην πρωτεύουσα, Ντζαμένα, απορρίπτοντας «κατηγορηματικά» το στρατιωτικό μεταβατικό συμβούλιο.
«Απορρίπτουμε κατηγορηματικά τη μετάβαση… Υπολογίζουμε να συνεχίσουμε την επίθεση» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Κινγκαμπέ Ογκουζεϊμί ντε Ταπόλ, με την ιδιότητα του εκπροσώπου του Μετώπου για την Αλλαγή και την Ομόνοια στο Τσαντ (FACT), μιλώντας τηλεφωνικά από τη Λιμπρεβίλ.
Ο ίδιος έδωσε τελεσίγραφο στην ηγεσία του στρατού “15 έως 28 ώρες” ώσπου “να θάψουν οι γιοι του Ντεμπί τον πατέρα τους “όπως ορίζουν οι παραδόσεις”. Η δήλωσή του έρχεται σε αντιδιαστολή με τον ισχυρισμό Τσαντιανών στρατιωτικών αξιωματούχων ότι είχαν απωθήσει την επίθεση που εξαπέλυσαν για πρώτη φορά την ημέρα των εκλογών της 11ης Απρίλη σκοτώνοντας 300 ενόπλους.
Την Παρασκευή η κηδεία του Ιντρίς Ντεμπί
Κυβερνητικός αξιωματούχος ανακοίνωσε ότι η κηδεία του Ιντρίς Ντεμπί Ίτνο θα γίνει την Παρασκευή στην Ντζαμένα «παρουσία αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων φιλικών χωρών» και στη συνέχεια θα ενταφιαστεί στη γενέτειρά του, στο ανατολικό Τσαντ.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι ο πρόεδρος υπέκυψε στα τραύματά του την Δευτέρα και όχι σήμερα, όπως είχε ανακοινώσει ο στρατός το πρωί.
Ωστόσο οι συνθήκες θανάτου είναι συγκεχυμένες και “σκοτεινές” ενώ αξίζει να σημειωθεί πως η εξόντωση του Ιντρίς Ντεμπί ανακοινώθηκε μόνον όταν η κεντρική εκλογική επιτροπή ανακήρυξε τον επί 31 χρόνια πρόεδρο νικητή των προεδρικών εκλογών της 11ης Απριλίου, με ποσοστό 79,32%.
Την Παρασκευή, αφού του αποδοθούν στρατιωτικές τιμές και μετά την προσευχή στο Μεγάλο Τέμενος της Ντζαμένα, η σορός του Ντεμπί θα μεταφερθεί αεροπορικώς στο Αμτζαράς, ένα χωριουδάκι δίπλα στη γενέτειρά του, την Μπερντόμπα, την πρωτεύουσα της επαρχίας του Ανατολικού Ενέντι.
Θα ενταφιαστεί εκεί, σε απόσταση πάνω από 1.000 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, κοντά στα σύνορα με το Σουδάν.
Ποια είναι η οργάνωση FACT
Η οργάνωση “Μέτωπο για την Αλλαγή και την Ομόνοια στο Τσαντ” φέρεται πως συγκροτήθηκε από τη Λιβύη με βασικό σκοπό την αποτροπή συνέχισης της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ιντρίς Ντεμπί.
Ελάχιστα πράγματα είναι προς το παρόν γνωστή για αυτή, όπως ποιος είναι ο πραγματικός αρχηγός πίσω από την οργάνωση, οι πηγές χρηματοδότησης και οι απώτεροι στόχοι της δράσης της.
Ο ίδιος ο Ντεμπί τους είχε κατηγορήσει σαν “ξένους μισθοφόρους” από τη Λιβύη και σαν επίδοξους σφετεριστές της εξουσίας του.
Είναι από την άλλη χαρακτηριστικό το γεγονός πως η οργάνωση FACT ξεκίνησε την επίθεσή της ενάντια στο στρατό του Τσαντ τη μέρα των εκλογών της 11ης Απρίλη οπότε εισήλθε στο βόρειο τμήμα της χώρας από βάση που είχαν σε μεθοριακές περιοχές της Λιβύης.
Αντιδράσεις σε Ουάσιγκτον και Παρίσι
Ο Λευκός Οίκος εξέφρασε «τα ειλικρινή συλλυπητήριά του» στον λαό του Τσαντ για τον θάνατο του προέδρου. “Καταδικάζουμε την πρόσφατη βία και την απώλεια ζωών στο Τσαντ. Στηρίζουμε την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας με βάση το Σύνταγμα του Τσαντ” ανέφερε σχετική ανακοίνωση.
Η γαλλική προεδρία ανέφερε ότι με τον θάνατο του Ιντρίς Ντεμπί Ίτνο η Γαλλία “χάνει έναν θαρραλέο φίλο”, ενθαρρύνοντας μία… “ειρηνική μετάβαση” στο Τσαντ, καθώς η ως πρότινος κυβέρνηση ήταν στενός σύμμαχος της Γαλλίας, των ΗΠΑ και άλλων δυτικών χωρών στο Σάχελ κατά της δράσης των τζιχαντιστών.
Παράλληλα ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Ιβ Λε Ντριάν ζήτησε με νόημα να είναι “περιορισμένης διάρκειας” η διακυβέρνηση από το μεταβατικό στρατιωτικό συμβούλιο και να οδηγηθεί το Τσαντ σε μια “πολιτική κυβέρνηση”.
Επιπλέον η Γαλλίδα υπουργός ‘Αμυνας Φλοράνς Παρλί δήλωσε ότι το Παρίσι “χάνει έναν σημαντικό σύμμαχο στον αγώνα της κατά της τρομοκρατίας στο Σάχελ”.
Μόνιμη η παρουσία του γαλλικού στρατού
Ο γαλλικός στρατός, που έχει σχεδόν μόνιμη παρουσία στο Τσαντ μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1960, παρενέβη πολλές φορές για να αποκρούσει διάφορες ένοπλες ομάδες, αν και η δράση τους έδινε το κατάλληλο πρόσχημα για την παράταση της παρουσίας του.
Η Γαλλία έχει συνάψει σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας με το Τσαντ.
Το 2008, η ένοπλη οργάνωση “Ένωση των Δυνάμεων της Αντίστασης” (UFR) που έφτασε από το ανατολικό Τσαντ, έπληξε το κέντρο της πρωτεύουσας, Ντζαμένα, δίχως να ανατρέψει την κυβέρνηση του Ντεμπί.
Το Παρίσι παρείχε τότε στήριξη αποφασιστικής σημασίας στις δυνάμεις του Τσαντ.
Τον Φεβρουάριο του 2019, γαλλικά μαχητικά έπληξαν μια αυτοκινητοπομπή της UFR, αποτελούμενη από φορτηγάκια με βαρύ οπλισμό, η οποία είχε φτάσει από τη Λιβύη. Η παρέμβαση αυτή είχε ως στόχο «να αποτραπεί ένα πραξικόπημα» στο Τσαντ, όπως είχε δηλώσει τότε ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.
