*του Βαλέρι Νικολάγιεφ
Κατά την περίοδο μετά την επανένωση της Κριμαίας με την Ρωσία η οικονομία της χερσονήσου αναπτυσσόταν δυναμικά και θετικές αλλαγές σημειώθηκαν στους περισσότερους τομείς της.
Το περιφερειακό ΑΕΠ της Κριμαίας για την περίοδο 2014-2019 αυξήθηκε κατά 2,2 φορές και σε σύγκριση με τα τελευταία ουκρανικά χρόνια (2012) κατά 2,4 φορές. Στην υψηλή δυναμική του βασικού μακροικονομικού δείκτη συνέβαλε κατά πολύ η άνευ προηγουμένου αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, ο όγκος των οποίων για την ως άνω περίοδο αυξήθηκε περισσότερο από επτά φορές. Σημαντικό μερίδιο των επενδύσεων αντιστοιχεί σε μεγάλα έργα υποδομής.
Ένα γιγαντιαίο έργο είναι η κατασκευή της οδικής και σιδηροδρομικής γέφυρας της Κριμαίας, που συνέδεσε την χερσόνησο με το νότιο μέρος της Ρωσίας και έγινε η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, με μήκος 19 χιλιόμετρα. Αυτό το έργο έχει τεράστια οικονομική και γεωπολιτική σημασία για την Κριμαία και για την Ρωσία γενικά. Η υλοποίηση του υποδεικνύει ότι η Κριμαία είναι αναπόσπαστο μέρος της Ρωσίας και άνοιξε καινούργιες δυνατότητες για την ανάπτυξη της περιοχής. Η γέφυρα έγινε ουσιαστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην χερσόνησο, έδωσε μια ώθηση στην ανάπτυξη τοπικών υποδομών, στην αύξηση μεταφοράς φορτίων, της τουριστικής ροής, των κατασκευών, συνέβαλε στη μείωση κόστους παράδοσης φορτίων από την χερσόνησο στην Ρωσία και πίσω.
Σπουδαίο γεγονός ήταν η έναρξη λειτουργίας το 2018 του καινούργιου τερματικού στο αεροδρόμιο της Συμφερούπολης, σχεδιασμένου για την υποδοχή 7 εκατ. επιβατών. Ο νέος αεροσταθμός βελτίωσε την συγκοινωνιακή προσβασιμότητα της Κριμαίας και συνεισφέρει σημαντικά στην αύξηση αφίξεων τουριστών.
Πολλά έγιναν για την επίλυση του προβλήματος έλλειψης ενέργειας το οποίο επί πολλά χρόνια υπήρχε στην Κριμαία. Το 2015-16 στον πυθμένα των Στενών του Κερτς τοποθετήθηκαν τέσσερες γραμμές με καλώδια για την μετάδοση στην χερσόνησο από την περιοχή του Κρασνοντάρ ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 800 MW. To 2018-19 τέθηκαν σε λειτουργία δυο μεγάλοι σταθμοί φυσικού αερίου (Ταυρίτσεσκαϊα και Μπαλακλαύσκαϊα), ισχύος 470 MW ο καθένας. Η κατασκευή καινούργιων θερμοηλεκτρικών σταθμών συνέβαλε στην ενεργειακή ασφάλεια της Κριμαίας και αύξησε την συνολική εγκατεστημένη ισχύ των σταθμών της έως 2080 MW έναντι 618 MW το 2014.
Για τον εφοδιασμό με καύσιμο των καινούργιων ηλεκτρικών μονάδων και την επέκταση χρήσης αερίου στην περιφέρεια κατασκευάσθηκε στο τέλος του 2016 κεντρικός αγωγός από την περιοχή του Κρασνοντάρ στην Κριμαία μήκους 360 χιλ. και μεταφορικής ικανότητας 2,2 δισ. Μ3 τον χρόνο.
Το περασμένο έτος ολοκληρώθηκε η κατασκευή του βασικού αυτοκινητοδρόμου της χερσονήσου, της εθνικής οδού “Ταυρίδα” με μήκος 250 χιλ. Ήταν το δεύτερο σε αξία και σημασία έργο μετά την γέφυρα της Κριμαίας και πρώτος δρόμος που συνέδεσε δυο ακτές της χερσονήσου. Η “Ταυρίδα” αποσυμφόρησε σε μεγάλο βαθμό το παλιό οδικό δίκτυο της Κριμαίας και μείωσε κατά δύο φορές τον χρόνο διαδρομής από την ανατολική μέχρι την δυτική ακτή.
Η βιομηχανική παραγωγή της Κριμαίας για την περίοδο 2014-19 αυξήθηκε κατά 1,8 φορές. Ειδικότερα, η παραγωγή στους βασικότερους κλάδους, τροφίμων και μεταλλοκατασκευών, αυξήθηκε κατά 1,6 και 3 φορές αντίστοιχα.
Έντονα αναπτυσσόταν η κατασκευή μέσων μεταφοράς, όπου η παραγωγή διπλασιάσθηκε. Σε αυτόν τον κλάδο μεγαλύτερη σημασία έχει η ναυπήγηση πλοίων. Στην δεκαετία του 2000 η ναυπηγική είχε σοβαρή έλλειψη επενδύσεων και κεφαλαίων κίνησης, για αυτό επιχειρήσεις του κλάδου βρέθηκαν στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Τώρα τα ναυπηγεία εκσυγχρονίζονται, μεγάλα ποσά δίνονται για την ανασυγκρότηση τους και την αγορά εξοπλισμού. Αποκαθίσταται η παραγωγική διαδικασία, πάρθηκαν μέτρα για την περισσότερη αξιοποίηση του παραγωγικού δυναμικού δια μέσου της τοποθέτησης κρατικών παραγγελιών.
Το 2020 η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας έφτασε τα 6,6 δισ. κιλοβατώρες σε σύγκριση με 1,1 δισ. κιλοβατώρες το 2013, δηλαδή αυξήθηκε κατά έξι φορές.
Δυναμική εξέλιξη σημειώθηκε στον τομέα των κατασκευών και ενισχύθηκε ο ρόλος τους στην οικονομία της χερσονήσου. Σε αυτό συνέβαλαν η υλοποίηση πολλών έργων στα πλαίσια του ομοσπονδιακού στοχευμένου προγράμματος της κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης της Κριμαίας και η αύξηση της ζήτησης για κατασκευαστικές υπηρεσίες από τον πληθυσμό και τις επιχειρήσεις. Ο όγκος των κατασκευών σε αξία το 2019 έναντι του 2013 αυξήθηκε κατά 17 φορές. Εκτός από τον μεγάλο αριθμό των έργων υποδομής κτίσθηκαν καινούργιες κατοικίες συνολικής επιφάνειας 2,3 εκατ. τετραγωνικών μέτρων και παραδόθηκαν σε εκμετάλλευση 13 σχολεία, 36 παιδικοί σταθμοί, μια σειρά από ιατρικά κέντρα και πολυκλινικές.
Παρά την έλλειψη υδάτινων πόρων, λόγω του κλεισίματος από την Ουκρανία του καναλιού της Βόρειας Κριμαίας, ο αγροτικός τομέας της Κριμαίας συνέχιζε να αναπτύσσεται, διατηρώντας την σημασία του στην διαμόρφωση του περιφερειακού ΑΕΠ. Η παραγωγή αγροτικών προϊόντων σε αξία αυξήθηκε κατά 55%. Μεγάλωσε η συγκομιδή των δημητριακών, λαχανικών, ελαιοφόρων και σταφυλιών. Για τα ως άνω χρόνια οι αγρότες της χερσονήσου πήραν κρατική επιδότηση της τάξεως των 12 δισ. ρουβλίων. Ποτέ πριν δεν είχαν δοθεί τέτοια ποσά για την ανάπτυξη της γεωργίας της χερσονήσου.
Στον τομέα των υπηρεσιών σημειώθηκαν στους βασικότερους κλάδους θετικές εξελίξεις.
Οι οδικές μεταφορές επιβατών στην περίοδο 2015-19 αυξήθηκαν κατά 60%, οι μεταφορές φορτίων διπλασιάσθηκαν. Το μήκος των αυτοκινητοδρόμων μεγάλωσε κατά 407 χιλιόμετρα.
Ο τζίρος λιανικού εμπορίου αυξήθηκε κατά 30%, ο όγκος των μισθωτών υπηρεσιών στον πληθυσμό κατά 27%.
Σοβαρές ποιοτικές και ποσοτικές μεταβολές υπήρξαν στον κλάδο του τουρισμού, η συμβολή του οποίου στο περιφερειακό ΑΕΠ ανήλθε σε 11,7%. Ο αριθμός των τουριστών που επισκέφθηκαν την χερσόνησο το 2019 έφτασε 7,43 εκατ. άτομα έναντι 5,9 εκατ. άτομα το 2013. Ενισχύθηκε η υποδομή του τουριστικού κλάδου. Κατά την ρωσική περίοδο άνοιξαν 28 καινούργια θεραπευτήρια και ξενοδοχεία και εκσυγχρονίσθηκαν 170 ξενοδοχειακές μονάδες. Ο αριθμός των χώρων διαμονής τουριστών αυξήθηκε από 187 το 2015 μέχρι 480 το 2019. Στον τουριστικό κλάδο υλοποιούνται 29 μεγάλα επενδυτικά έργα αξίας 42 δισ. ρουβλίων, που προβλέπουν κατασκευή και ανασυγκρότηση ξενοδοχειακών μονάδων και κέντρων αναψυχής, πάρκων, προκυμαιών.
Σημαντικά ανέβηκε το επίπεδο ζωής στην Κριμαία. Τα εισοδήματα του πληθυσμού από το 2013 μέχρι το 2019 αυξήθηκαν κατά 2,4 φορές. Σε αυτό το διάστημα ο μέσος μισθός μεγάλωσε κατά τρεις φορές, οι συντάξεις κατά δυόμιση φορές…
Και η ανάπτυξη της Κριμαίας συνεχίζεται.
—
Ο Βαλέρι Νικολάγιεφ υπηρέτησε ως διπλωμάτης στην ρωσική πρεσβεία της Αθήνας και είναι σύμβουλος του αναπληρωτή πρωθυπουργού της Κριμαίας και εκπροσώπου της χερσονήσου στον πρόεδρο Πούτιν, Γκιόργκι Μουράντοφ.
