Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδίκασαν απερίφραστα την κίνηση της ηγεσίας της Λευκορωσίας να προχωρήσει στην εκτροπή ευρωπαϊκού αεροσκάφους που εκτελούσε πτήση από την Αθήνα προς το Βίλνιους προκειμένου να συλληφθεί στο Μινσκ αντίπαλος του προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο. Σύμφωνα με τους Λευκορώσους η εκτροπή έγινε λόγω πληροφορίας για “ύπαρξη βόμβας” στο αεροσκάφος και όχι για τη σύλληψη του δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς και της συντρόφου του Σοφίας Σαπένγκα. Η βόμβα δεν βρέθηκε και ο δημοσιογράφος και η σύντροφός του κρατούνται.
Η ΕΕ χθες στη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προχώρησε σε μια σειρά νέων κυρώσεων κατά του Μινσκ ως αντίποινα για την εκτροπή του αεροσκάφους της Ryanair. “Δεν θα ανεχθούμε να παίζουν ρουλέτα με τις ζωές αθώων πολιτών”, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Σαρλ Μισέλ. Για “επίθεση στη δημοκρατία”, “επίθεση στην ελευθερία της έκφρασης”, “επίθεση στην ευρωπαϊκή κυριαρχία” έκανε λόγο η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. “Οι ΗΠΑ καταδικάζουν με τον εντονότερο τρόπο την εκτροπή του αεροσκάφους και τη σύλληψη” του Ρομάν Προτασέβιτς, τόνισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του. “Αυτό το σκανδαλώδες συμβάν και το βίντεο στο οποίο ο κ. Προτασέβιτς μοιάζει να μιλά πιεζόμενος είναι επονείδιστες επιθέσεις στην πολιτική διαφωνία και στην ελευθερία του Τύπου”, πρόσθεσε ο κ. Μπάιντεν, τασσόμενος υπέρ των κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ σε βάρος της Λευκορωσίας και καλώντας να αφεθεί ελεύθερος ο Λευκορώσος δημοσιογράφος.
Ωστόσο, πριν από οκτώ χρόνια τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η ΕΕ σφύριζαν αδιάφορα όταν το ίδιο συνέβη σε αεροσκάφος και μάλιστα προεδρικό, στο οποίο επέβαινε ο Έβο Μοράλες. Ήταν Ιούλιος του 2013 και δεν είχε περάσει καιρός από τη βόμβα που είχε ρίξει στην παγκόσμια κοινότητα ο πρώην εργαζόμενος στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) και στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) , Έντουαρντ Σνόουντεν. Οι ΗΠΑ είχαν ήδη ακυρώσει το διαβατήριο του Σνόουντεν ως τιμωρία για την αποκάλυψη διαβαθμισμένων έγγραφων που αποκάλυπταν ότι η αμερικανική κυβέρνηση συνέλεγε μαζικά και συστηματικά προσωπικά δεδομένα των πολιτών της.
Το 2013 ο Έντουαρντ Σνόουντεν βρισκόταν ήδη αποκλεισμένος στον χώρο μετεπιβίβασης του αεροδρομίου της Μόσχας. Τον Ιούλιο του 2013 η Ρωσία διοργάνωσε διεθνές συνέδριο για ζητήματα ενέργειας και ένας εκ των καλεσμένων ηγετών ήταν ο τότε πρόεδρος της Βολιβίας. Ο Έβο Μοράλες υπαινίχθη ότι η χώρα του θα μπορούσε να χορηγήσει πολιτικό άσυλο στον Σνόουντεν. Είχε προηγηθεί η πρόταση του Ισημερινού για χορήγηση ασύλου στον Σνόουντεν. Η Ουάσινγκτον θεώρησε δεδομένο ότι ο Μοράλες θα φύγει από τη Ρωσία μαζί με τον Αμερικανό πληροφοριοδότη και μοιράστηκε την αγωνία της με τους εταίρους της στην Ευρώπη.
Το αεροπλάνο που μετέφερε τον πρόεδρο της Βολιβίας Έβο Μοράλες αναχώρησε από τη Μόσχα και ξαφνικά υποχρεώθηκε σε αναγκαστική στάση – η αλλιώς εκτροπή – στη Βιέννη, επειδή υπήρχαν υποψίες ότι στο αεροσκάφος είχε επιβιβαστεί ο Έντουαρντ Σνόουντεν. Παράλληλα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν την άδεια πτήσης του αεροσκάφους με τον πρόεδρο της Βολιβίας στον εναέριο χώρο τους.
Η Αυστρία μπήκε και έψαξε το αεροσκάφος του Μοράλες χωρίς να βρει… Αμερικανούς λαθρεπιβάτες. Τι κι αν ο Μοράλες είχε απογειωθεί από το αεροδρόμιο του Βνούκοβο και ο Σνόουντεν ήταν τότε μόνος στο αεροδρόμιο Σερεμέτιεβο; Η, δε, δημόσια τηλεόραση της Αυστρίας ORF μετέδιδε ως δεδομένο ότι ο Σνόουντεν βρισκόταν με τον Μοράλες στο αεροσκάφος, στο αεροδρόμιο της Βιέννης Σβέτσατ.
“Μιλάμε για τον πρόεδρο μιας χώρας που βρισκόταν σε επίσημο ταξίδι μετά από μια διεθνή σύνοδο κορυφής. Μιλάμε για απαγωγή”, είχε δηλώσει ο πρέσβης της Βολιβίας στα Ηνωμένα Έθνη τότε σύμφωνα με τον βρετανικό Independent. Η Αργεντινή με πρόεδρο την Κριστίνα Κίρχνερ, η Βραζιλία με πρόεδρο την Ντίλμα Ρούσεφ κι άλλες χώρες της νοτίου Αμερικής εξέφρασαν την οργή τους για την εκτροπή του αεροσκάφους του Έβο Μοράλες και καταδίκασαν την ενέργεια των πέντε ευρωπαϊκών κρατών με τις ευλογίες της τόυε κυβέρνησης Ομπάμα στις ΗΠΑ. Ο ίδιος ο Μοράλες είχε πει σε δημοσιογράφους στη Βιέννη πως περίμενε το πράσινο φως από την Ισπανία για να συνεχίσει το ταξίδι του. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Μαδρίτη ήθελε να γίνει επί τόπου επιθεώρηση στο αεροσκάφος από αξιωματούχους της ισπανικής πρεσβείας στη Βιέννη, πράγμα που αρνήθηκε ο Μοράλες. Πολύ αργότερα η Γαλλία και η Ισπανία ζήτησαν συγνώμη για το επεισόδιο.
Όλα αυτά τα όχι και τόσο μακρινά γεγονότα θυμήθηκαν πολλοί χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το δίκτυο RT υπενθυμίζει και μια άλλη περίπτωση με καθήλωση “αεροπιερατεί” αεροσκάφος που δεν καταδικάστηκε από τις κυβερνήσεις της Δύσης. Το 2016 αεροπλάνο των αερογραμμών της Λευκορωσίας καθηλώνεται λίγο πριν από την απογείωση του από τις ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών στο αεροδρόμιο του Κίεβου. Οι ουκρανικές αρχές απέτρεψαν την απογείωση για να αναζητήσουν και εν τέλει να συλλάβουν τον Αρμένιο δημοσιογράφο Αρμέν Μαρτιροσιάν, επικριτή της ουκρανικής κυβέρνησης. Η υπηρεσία πληροφοριών της Ουκρανίας, SBU επικαλούμενη πληροφορία, ανέφερε ότι αλλοδαπός πολίτης που επέβαινε στην πτήση των λευκορωσικών αερογραμμών, αποτελούσε κίνδυνο για την “εθνική ασφάλεια” της χώρας. Είπαν ότι έφερε επάνω έναν “flash drive” με ευαίσθητες πληροφορίες. Τελικά ο δημοσιογράφος, μπλόγκερ Μαρτιροσιάν αφέθηκε ελεύθερος γιατί δεν βρέθηκε τίποτα πάνω του.
Με πληροφορίες από NPR, RT News, The Independent
