Να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα ή να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση απαίτησε από τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, ο Ολλανδός ομόλογός του κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής, όπου αρκετοί αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμφανίστηκαν φορώντας στο πέτο τους κονκάρδες με τα χρώματα του ουράνιου τόξου, ως έκφραση διαμαρτυρίας ενάντια στον πρόσφατο ομοφοβικό και τρανσφοβικό νόμο της Ουγγαρίας που καταστρατηγεί θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Όπως μεταφέρει δημοσίευμα της Deutsche Welle, ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε έχασε την υπομονή του λόγω των διαρκών προκλήσεων από τη Βουδαπέστη και υποστήριξε πως «κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει τίποτα πλέον στην Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτούς!», παραδεχόμενος ωστόσο ότι η ΕΕ δεν μπορεί να αποβάλει την Ουγγαρία, καθώς κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στις συμβάσεις. Προσέθεσε επίσης ότι πρέπει να καταστεί σαφές στον Βίκτορ Ορμπάν ότι η ΕΕ είναι μια «κοινότητα αξιών».
Ο Βέλγος πρωθυπουργός αντέδρασε επίσης και είπε ότι ο Βίκτορ Ορμπάν οφείλει να εξετάσει αν η Ουγγαρία εξακολουθεί να έχει θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Το μήνυμά μου προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σήμερα είναι σαφές: δεν υπάρχει χώρος στην ΕΕ για κατάφωρες διακρίσεις. Η Ευρώπη είναι μια κοινότητα σφυρηλατημένη γύρω από κανόνες. Το να αντιλαμβανόμαστε την Ευρώπη ως χρηματοδοτικό βραχίονα, αλλά να απορρίπτουμε τις αξίες της δεν είναι αποδεκτό» δήλωσε
Αρκετοί συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ μίλησαν για την πιο έντονη προσωπική σύγκρουση μεταξύ των ηγετών του μπλοκ τα τελευταία χρόνια. «Ήταν πραγματικά ισχυρό, ένα βαθύ συναίσθημα ότι αυτό δεν θα πρέπει να γίνει ανεκτό. Πρόκειται για τις αξίες μας. Αυτό υποστηρίζουμε. Είπα “σταματήστε το αυτό, πρέπει να αποσύρετε το νόμο και, αν δεν σας αρέσει αυτό και πραγματικά οι ευρωπαϊκές αξίες δεν συμπίπτουν με τις αξίες σας, τότε πρέπει να σκεφτείτε εάν θα παραμείνετε στην Ευρωπαϊκή Ένωση”»δήλωσε αργότερα ο Ρούτε.
Ως «πολιτιστική μάχη» χαρακτήρισε την εξέλιξη ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, αναγνωρίζοντας πως υπάρχει ένα βαθύτερο χάσμα με ολοένα και πιο επιθετικούς ηγέτες που πλήττουν τη συνοχή της ΕΕ. «Η καταπολέμηση των ομοφοβικών νόμων ταυτίζεται με την υπεράσπιση των ατομικών ελευθεριών και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» δήλωσε, προσθέτοντας ότι η Ουγγαρία πρέπει να παραμείνει μέλος της ΕΕ.
Από την πλευρά της, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, για την οποία είναι πιθανότατα η τελευταία σύνοδος κορυφής της ΕΕ, χαρακτήρισε το νόμο ως «λάθος». και δήλωσε πως «Η συζήτηση ήταν αμφιλεγόμενη, αλλά ειλικρινής», ενώ σύμφωνησε με τον Γάλλο ομόλογό της στο ότι ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν “πολύ διαφορετικές ιδέες” για την Ευρώπη. «Όλοι καταστήσαμε πολύ σαφές ποιες θεμελιώδεις αξίες τηρούμε» κατέληξε.
Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ξαβιέ Μπετέλ, υπογράμμισε ότι ο νόμος που απαγορεύει την εκπροσώπηση της ομοφυλοφιλίας σε διαφημίσεις και μέσα ενημέρωσης, δεν υπερβαίνει την πορτοκαλί, αλλά την κόκκινη γραμμή. Υποστήριξε ότι ήρθε η ώρα για τις Βρυξέλλες να δοκιμάσουν «νέες διαδικασίες» πειθούς προς την Ουγγαρία και ζήτησε την εφαρμογή του μέτρου μείωσης της χρηματοδότησης από την ΕΕ σε όσα κράτη μέλη παραβιάζουν θεμελιώδεις κανόνες, που κατά το παρελθόν δημιουργούσε κίνητρο για την επί σειρά ετών ευθυγράμμιση των συντηρητικών κυβερνήσεων της Ουγγαρίας και της Πολωνίας με τις αξίες της ΕΕ για την προστασία των δημοκρατικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Τις περισσότερες φορές τα χρήματα είναι πιο πειστικά από τη συζήτηση», σχολίασε ο Μπετέλ.
Σημειώνεται ότι ο Όρμπαν έλαβε στήριξη μόνο από τον ομοϊδεάτη Πρωθυπουργό της Πολωνίας, ο οποίος υποστήριξε το επιχείρημά του σχετικά με την προστασία της οικογένειας και των παιδιών, και από τον Σλοβένο πρωθυπουργό, που όπως υπενθύμισε ο Μπετέλ, έχει επίσης κατηγορηθεί ότι υπονομεύει την ανεξαρτησία των ΜΜΕ. Άλλα μέλη, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία, η Κροατία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία, απείχαν.
Στο πλαίσιο άσκησης πίεσης προς την Ουγγρική κυβέρνηση προκειμένου να αποσύρει το τελευταίο νομοθέτημα, που αποτελεί το αποκορύφωμα μιας σειράς ομοφοβικών και τρανσφοβικών μεταρρυθμίσεων με φόντο πληθώρα περιοριστικών πολιτικών της κυβέρνησης έναντι της ελεύθερης πληροφόρησης, εκπαίδευσης και απονομής δικαιοσύνης, 17 από τους 27 ηγέτες της ΕΕ, υπέγραψαν κοινή επιστολή προς τον πρόεδρο της συνόδου κορυφής, Charles Michel, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους για προστασία των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. «Πρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε ενάντια στις διακρίσεις εις βάρος των ΛΟΑΤ ατόμων και να επιβεβαιώσουμε ότι υπερασπιζόμαστε τα θεμελιώδη δικαιώματά τους» αναγράφεται μεταξύ άλλων στην επιστολή.
Ωστόσο, ο Όρμπαν, που αν δεν υπαναχωρήσει, ενδέχεται να παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, περιέγραψε τον εαυτό του ως «μαχητή για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των ομοφυλόφιλων» κατά την κομμουνιστική εποχή, και δήλωσε ότι «ο νόμος έχει εγκριθεί και παραμένει ως έχει» επιμένοντας δεν αφορά την ομοφυλοφιλία, αλλά το γεγονός ότι οι γονείς έχουν το δικαίωμα να καθορίσουν τη σεξουαλική εκπαίδευση των παιδιών τους.
Υπενθυμίζεται ότι ο Όρμπαν, ο οποίος είναι πρωθυπουργός της Ουγγαρίας από το 2010 και θα κληθεί να αντιμετωπίσει εκλογική αναμέτρηση τον επόμενο χρόνο, είναι ο πλέον συντηρητικός μαχητής στην προώθηση όσων ισχυρίζεται ότι αποτελούν παραδοσιακές καθολικές αξίες, που καταλύονται υπό την πίεση της φιλελεύθερης Δύσης. Μέχρι το 2010, η Ουγγαρία θεωρούταν ως η πιο φιλελεύθερη χώρα του πρώην ανατολικού μπλοκ όσον αφορά στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, καθώς το 1996 οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις αναγνωρίστηκαν νομικά, και ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 η ομοφυλοφιλία είχε πάψει να αντιμετωπίζεται ως έγκλημα.
