Η Επιτροπή Ανταγωνισμού και Αγορών (CMA) της Βρετανίας τιμώρησε τη βρετανική φαρμακευτική εταιρεία Advanz Pharma και τις εταιρείες συμμετοχών HgCapital και Cinven -που ήταν οι ιδιοκτήτριές της κατά την προηγούμενη δεκαετία- με πρόστιμο-μαμούθ ύψους 100 εκατομμυρίων λιρών.
Η CMA διαπίστωσε πριν από τέσσερα χρόνια ότι τόσο η Αdvanz όσο και οι θυγατρικές της εταιρείες χρέωναν μεταξύ 2009 και 2017 υπερβολικές τιμές για τα χάπια λιοθυρονίνης, φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού.
Η έρευνα της CMA κατέληξε ότι η Advanz, επωφελούμενη του χαμηλού ανταγωνισμού στην αγορά, προχώρησε σε συνεχείς αυξήσεις εκτοξεύοντας την τιμή της λιοθυρονίνης περισσότερο από 6.000% σε διάστημα δέκα ετών.
Οι επαναλαμβανόμενες αυξήσεις της τιμής του εν λόγω φαρμάκου εκτόξευσαν τη σχετική δαπάνη του των ταμείων του βρετανικού δημόσιου συστήματος υγείας (ΝΗS) από τις 600.000 λίρες το 2006 στα 2,3 εκατ. λίρες το 2009 και στα 30 εκατ. λίρες το 2016. Αποτέλεσμα ήταν το σκεύασμα να μπει σε λίστα απόσυρσης και οι κλινικές ομάδες του NHS να εισηγούνται στους γιατρούς μετά το 2015 να μην το συνταγογραφούν.
Έτσι, χωρίς την φαρμακευτική αγωγή τους και χωρίς άλλη επιλογή αρκετοί ασθενείς εμφάνισαν συμπτώματα όπως κατάθλιψη και κούραση και πολλοί εξ αυτών άρχισαν να πληρώνουν ιδιώτες γιατρούς προκειμένου να τους συνταγογραφούν τα δισκία της λιοθυρονίνης. Επιπλέον, αδυνατώντας να πληρώσουν τις τιμές που ζητούσε πλέον η φαρμακευτική εταιρεία στράφηκαν στα φτηνά φαρμακεία του διαδικτύου και του εξωτερικού με κίνδυνο να αγοράσουν φάρμακα-μαϊμού.
Εν μέσω όλων αυτών, η εταιρεία επιβράβευε τους μετόχους της πλουσιοπάροχα. Σύμφωνα με ανάλυση της εφημερίδας Guardian, οι επενδυτές της και οι διευθυντές της καρπώθηκαν αυτή την περίοδο μέσω μερισμάτων και ενδοεταιρικού δανεισμού στο οποίο εμπλέκονταν υπεράκτιες θυγατρικές στους φορολογικούς παραδείσους του Λουξεμβούργου και του Τζέρσεϊ- περισσότερα από 400 εκατ. λίρες.
Οι πληρωμές των μερισμάτων πραγματοποιούνταν μέσω της Mercury Pharma Group, η οποία ήταν μέρος του δικτύου εταιρειών της Advanz. Μεταξύ 2009 και 2012, η Mercury ανήκε μέσω εταιρείας-κέλυφος του Λουξεμβούργου ονόματι Midas στην εταιρεία συμμετοχών HgCapital. Πλήρωσε στους μετόχους μερίσματα 44,4 εκατ. λιρών. Το 2012, μια άλλη εταιρεία συμμετοχών, η Cinven, εξαγόρασε τη Mercury από την Hg και τη συγχώνευσε με την Amdipharm.
Η νέα εταιρεία Amdipharm Mercury ελεγχόταν από τη νήσο Τζέρσεϊ και κατέβαλε μέρισμα 12,8 εκατ. λιρών. Το 2015 η Cinven πούλησε την Amdipharm Mercury στην καναδική φαρμακευτική Concordia Healthcare έναντι 2,3 δισ. λιρών. Η δομή όμως της Amdipharm Mercury δεν άλλαξε. Υπό τον έλεγχο της Concordia η Mercury κατέβαλε μερίσματα 240,3 εκατ. λιρών το 2016 και 85,4 εκατ. λιρών το 2017.
Και τα δυο στη θυγατρική της καναδικής εταιρείας στο Λονδίνο Concordia Investment Holdings (UK) Limited. Η τελευταία δεν πλήρωσε δεκάρα φόρο εισοδήματος αυτή την περίοδο. Αντίθετα διεκδίκησε φορολογικές πιστώσεις 42 εκατ. λιρών, καθώς μέσω υψηλότοκων ενδοεταιρικών δανείων από θυγατρική εταιρεία του Τζέρσεϊ εμφάνιζε επί μια τριετία ζημιές. Η Concordia Healthcare άλλαξε το όνομά της σε Advanz Pharma το 2018.
