“Τώρα, πες μου, αυτός ο Βαρθολομαίος τι θέλει από μας;”
Τα ρώσικά μου περιορίζονται στο καλημέρα και ευχαριστώ, τα αγγλικά του είναι της δουλειάς, αλλά αυτό προσπαθεί να το πει. Και, σπασμένα ξεσπασμένα, το λέει. Το κάνουν λες απαραίτητο οι πρώτες εικόνες που αντικρύζει κανείς, απόγευμα Παρασκευής 20 Αυγούστου του 2021, στην Ουκρανία, τη χώρα που γιορτάζει τα 30 χρόνια της Ανεξαρτησίας της, κάτω από το βαρύ πέπλο ενός σχίσματος.
Από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο είναι περίπου μισή ώρα. Στα δεξιά μας, ανά τακτά διαστήματα, απλοί άνθρωποι, μοναχοί, ιερείς, με πανό, επιγραφές, στα ρώσικα, στα ελληνικά και τα αγγλικά – για να καταλάβει κι ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Τζέφρι Πάιατ κι οι άλλοι της νεόκοπης παρέας – αν και με εμφανή τη χρήση του google translate.
Δηλώνουν και διαδηλώνουν ήρεμα, ειρηνικά, πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι ανεπιθύμητος, ως ο υπεύθυνος για το, κατ’ αμερικανική παραγγελία, σχίσμα που τους πληγώνει, για όσα έχουν υποστεί όλοι αυτοί οι άνθρωποι, όσα περνούν για να υπερασπιστούν την πίστη τους.
Κάποιοι άλλοι, πιο αισιόδοξοι, του ζητούν να σταματήσει, να τους μιλήσει, αναρτώντας πανό – φυσικά τίποτε τέτοιο δεν έγινε.
Η παρουσία της αστυνομίας ισχυρή, αλλά και η δική τους το ίδιο. Είναι επτά το απόγευμα κι εκείνοι αμετακίνητοι έχουν πάρει θέσεις, για μια ακόμη διαμαρτυρία, σαν αυτή που κατέβασε 350.000 ανθρώπους στον δρόμο πριν από τρεις εβδομάδες, που έχει ξανακατεβάσει χιλιάδες στον δρόμο από την εποχή που δόθηκε ο τόμος της αυτοκεφαλίας. Ακόμη και όταν η αστυνομία, το κράτος, αποφασίζει να τους κάνει τη ζωή δύσκολη: δόθηκε σαφής οδηγία σε όλους τους “ιδιώτες οδηγούς και μεταφορείς”, σαν τον ταξιτζή μου καλή ώρα, να μην μεταφέρουν πιστούς στη διαμαρτυρία. Να αρνούνται. Να αποφασίζουν ποιον πελάτη θα δεχθούν με βάση τις θρησκευτικές πεποιθήσεις αυτού του πελάτη. Η Ουκρανία, τριάντα χρόνια από την Ανεξαρτησία της, με το όνειρο της Δύσης να στοιχειώνει την ελίτ της, και με τις ολοφάνερες παράλληλες καταπατήσεις στοιχειωδών δικαιωμάτων σε πρώτη ταχύτητα…
Όμως, το πιο εντυπωσιακό δεν είναι οι πιστοί – ίσως αυτό και να είναι το αναμενόμενο. Το πιο εντυπωσιακό είναι οι αφίσες που έχουν μετατρέψει την κεντρική οδική αρτηρία που συνδέει το αεροδρόμιο με το Κίεβο σε εθνική οδό της εποχής της αφισοκολλητικής ιστορικής σύγκρουσης Ανδρέα Παπανδρέου – Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Μία μετά την άλλη, σαν προεκλογικές, θυμίζουν τη δύναμη του καθενός μέρους σε αυτό τον αγώνα: Από τη μια, ο επικεφαλής της κανονικής εκκλησίας της Ουκρανίας, ο Μητροπολίτης Κιέβου Ονούφριος – που έως το 2018 αναγνώριζε ως μοναδικό προκαθήμενο και το ίδιο το Φανάρι – μόνος στην αφίσα, τη ντυμένη στα χρώματα τα κίτρινα και μπλε της Ουκρανίας, με μιαν εικόνα του τεράστιου πλήθους της γιορτής των Ρος, πίσω του.
Από την άλλη ο Επιφάνιος, αυτή τη φορά χωρίς του συνήθεις νεοναζί τριγύρω, αλλά με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο δίπλα του, σε μια αφίσα που “φωνάζει” ότι την έστησε επικοινωνιολόγος: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν ευλογεί, κάνει τον σταυρό του, με το δεξί του χέρι στο δεξί του ώμο – σημάδι Ορθοδοξίας. Κι ο Επιφάνιος δίπλα του, απλώς στέκεται, ως αυτός που πήρε το χρίσμα (ας μη συζητήσουμε, πάλι, από ποιον…).
Αφίσες η μία μετά την άλλη, τα κεντρικά πρόσωπα της τραγωδίας το ένα μετά το άλλο, καθώς το αμάξι τρώει τα χιλιόμετρα. Και δίπλα τους, ανάμεσά τους, οι κλασικές και διεθνείς αφίσες για καζίνα και στρηπτηζάδικα που συχνά συναντάς κοντά σε δυτικά αεροδρόμια…
Ο ταξιτζής μου κάνει τον σταυρό του έξω από κάθε εκκλησία που περνάμε. Αύριο θα είναι στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας, μου λέει, για “αυτόν τον Βαρθολομαίο”. Όπως κι εγώ, που είμαι εδώ για τους εορτασμούς, την κάλυψη της Πλατφόρμας της Κριμαίας, της Μέρκελ που τους κάνει αύριο την τιμή… όμως είμαι εδώ και με την καρδιά μου, για να καλύψω τις αντιδράσεις, να δω αυτό τον λαό που υποφέρει τα πάνδεινα απο τους εθνικιστές και τους νεοναζί από κοντά, τον λαό που ζητεί την ανεξιθρησκεία, γιορτάζοντας την όποια Ανεξαρτησία… Ε, και για να δω αν το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι σε θέση να κατανοήσει πού το οδηγεί η υποταγή του σε γεωπολιτικά παιγνίδια, αντικρίζοντας αυτό τον λαό που τόσα υπέφερε και υποφέρει. Δεν είναι τυχαία η εικόνα που επέλεξε ο Ονούφριος, και λέει πολύ περισσότερα από τις αμερικανιές των επικοινωνιολόγων.
Στη μεγάλη γιορτή του εκχριστιανισμού των Ρος, ούτε ο Οικουμενικός Πατριάρχης ούτε ο Επιφάνιος τόλμησαν να εμφανιστούν. Άλλαι αι βουλαί των Πάιατ, άλλαι αι βουλαί των πιστών του πάλαι ποτέ ακέραιου σώματος που υποφέρει από τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς όσων χρησιμοποιούν την πίστη ως όπλο. Σε μια χώρα που οι φήμες λένε ότι ως κι ο Πρόεδρος έχει καθηγήτρια να του μάθει τα ουκρανικά, σε μια χώρα που η ελίτ της αναζητεί απεγνωσμένα νέα ταυτότητα, γιατί αρνείται την πραγματική της, υποταγμένη σε ξένους προστάτες. Ναι, όπως και μεις.
