Καμία ρήτρα σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των προσφύγων Ροχίνγκια εντός της ηπειρωτικής χώρας του Μπαγκλαντές δεν συμπεριλαμβάνεται για όσους βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο νησί Bhasan Char στη σχετική συμφωνία του ΟΗΕ με την χώρα, σύμφωνα με αντίγραφο που διέρρευσε την Παρασκευή, όπως υπογραμμίζουν δημοσιεύματα του Al Jazeera και του Reuters.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters, στην κατοχή του οποίου φέρεται να περιήλθε αντίγραφο της συμφωνίας που υπεγράφη μεταξύ του ΟΗΕ και του Μπαγκλαντές, στο έγγραφο αναφέρεται πως στον ΟΗΕ θα «επιτρέπεται η απρόσκοπτη πρόσβαση» στον πληθυσμό που «φιλοξενείται» στο Bhasan Char, ενώ οι περαιτέρω μετακινήσεις θα είναι εθελοντικές. Κατά το ίδιο δημοσίευμα, σε άλλο σημείο του συμφωνητικού αναφέρεται πως κάθε ταξίδι μεταξύ του νησιού και της ηπειρωτικής χώρας θα πραγματοποιείται «ανάλογα με τις ανάγκες», οι ακριβείς λεπτομέρειες των οποίων θα καθοριστούν μεταξύ του ΟΗΕ και του Μπαγκλαντές.
Υπενθυμίζεται πως η κυβέρνηση του Μπαγκλαντές έχει προχωρήσει στην μετεγκατάσταση σχεδόν 19.000 Ροχίνγκια, μιας διωκόμενης ως επί το πλείστον μουσουλμανικής μειονότητας από τη Μιανμάρ, υποχρεώνοντάς τους σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως καταγγέλλεται από τους ίδιους τους πρόσφυγες, καθώς και από φορείς υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να εγκαταλείψουν τους καταυλισμούς και να μετακινηθούν στο απομακρυσμένο νησί Bhasan Char. Οι πρόσφυγες δεν έχουν στη συνέχεια δικαίωμα να μετακινηθούν ελεύθερα στην ηπειρωτική χώρα του Μπαγκλαντές, ενώ δεκάδες έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών προσπαθώντας να διαφύγουν από το απομονωμένο νησί με ακατάλληλα σκάφη.
Οι αρχές του Μπαγκλαντές ισχυρίζονται πως το νησί χρησιμοποιείται ως μέρος της κρατικής «λύσης» για την αποσυμφόρηση των υπερπλήρων προσφυγικών καταυλισμών στο Cox’s Bazar, όπου φιλοξενούνται πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες Ροχίνγκια, οι οποίοι έφτασαν στο Μπαγκλαντές τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι από αυτούς κατέφυγαν στο Μπαγκλαντές μετά τη στρατιωτική επίθεση του στρατού της Μιανμάρ το 2017, που αργότερα ο ΟΗΕ δήλωσε ότι πραγματοποιήθηκε με γενοκτονική πρόθεση, χαρακτηρίζοντάς την ως «πρότυπο για τη συγγραφή εγχειριδίου για την εθνοκάθαρση», ωστόσο κάποιοι είχαν ήδη εγκαταλείψει τη Μιανμάρ από το προηγούμενο ξέσπασμα βίας.
Το Μπαγκλαντές έχει επικριθεί κατά το παρελθόν για την απροθυμία να συμβουλευτεί την αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και άλλους οργανισμούς σχετικά με τις μετεγκαταστάσεις, με ρεπορτάζ του BBC τον Ιούνιο να αναφέρει πως «κανένας δημοσιογράφος, οργανισμός βοήθειας ή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν έχει λάβει άδεια για δωρεάν πρόσβαση στο Bhasan Char, το οποίο απέχει 60 χιλιόμετρα από την ηπειρωτική χώρα».
Σε σχετική ανάρτησή της στο Twitter στις 9 Οκτωβρίου 2021, η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στο Μπαγκλαντές αναφέρει πως «το μνημόνιο επιτρέπει τη συνεργασία μεταξύ της κυβέρνησης και του ΟΗΕ και την δραστηριοποίηση του φορέα σε ό,τι αφορά στους πρόσφυγες Ροχίνγκια που ζουν στο Bhasan Char, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας, της εκπαίδευσης, της απόκτησης δεξιοτήτων, του βιοπορισμού και της υγείας, συνεπικουρώντας ΜΚΟ του Μπαγκλαντές που ήδη εργάζονται στο νησί», χωρίς ωστόσο καμία αναφορά για το μείζον ζήτημα του δικαιωμάτος μετακίνησής τους.
«Οι υπηρεσίες διάσωσης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες είναι απαραίτητες και χρειάζονται στο νησί, αλλά ο οργανισμός πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν προωθεί μια φυλακή προσφύγων με αυτήν τη συμφωνία», δήλωσε ο περιφερειακός διευθυντής της οργάνωσης Fortify Rights, καλώντας τον ΟΗΕ και το Μπαγκλαντές να την αναθεωρήσουν, συμπεριλαμβάνοντας την ελεύθερη κυκλοφορία των προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα.
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι το σύμφωνο αναφέρεται στους Ροχίνγκια ως «πολίτες/πρόσφυγες της Μιανμάρ που εκτοπίστηκαν βίαια», γεγονός που αντικατοπτρίζει την άρνηση του Μπαγκλαντές, που δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση για τους Πρόσφυγες του 1951, να αναγνωρίσει τους Ροχίνγκια ως πρόσφυγες.
