Οι διαπραγματευτές στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στη Γλασκώβη μπαίνουν στην τελευταία ημέρα της Συνόδου σχετικά με το πώς να σταματήσει η υπερθέρμανση του πλανήτη από το να γίνει καταστροφική.

Μετά από σχεδόν δύο εβδομάδες συνομιλιών, οι σχεδόν 200 χώρες που εκπροσωπούνται στην COP26 παραμένουν σε αντίθεση για μια σειρά ζητημάτων – από το πώς τα πλούσια έθνη πρέπει να αποζημιώνουν τα φτωχά για ζημιές που προκαλούνται από καταστροφές που προκαλούνται από το κλίμα μέχρι πόσο συχνά θα πρέπει να απαιτείται από τα έθνη να ενημερώνουν τις δεσμεύσεις των εκπομπών.

Ένα νέο προσχέδιο εγγράφου που δημοσιεύτηκε το πρωί της Παρασκευής αποδυνάμωσε τη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε σε προηγούμενα κείμενα για την αντιμετώπιση της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων.

Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική πολιτική, Φρανς Τίμερμανς, είχε δηλώσει την Πέμπτη ότι η αφαίρεση αυτής της γλώσσας “θα ήταν ένα εξαιρετικά, εξαιρετικά κακό μήνυμα”.

Το συνέδριο είχε έναν βασικό στόχο: να διατηρήσει ζωντανό τον φιλόδοξο στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015 να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου (2,7 Φαρενάιτ) πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και έτσι να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις τρέχουσες δεσμεύσεις των χωρών να μειώσουν τις εκπομπές αυτή τη δεκαετία, οι ερευνητές λένε ότι ο κόσμος θα χτυπήσει επίπεδα υπερθέρμανσης του πλανήτη πολύ πέρα ​​από αυτό το όριο, προκαλώντας καταστροφικές ανόδους της στάθμης της θάλασσας, πλημμύρες και ξηρασίες.

Ενώ υπάρχει ελάχιστη ελπίδα ότι νέες υποσχέσεις για τη γεφύρωση αυτού του χάσματος θα εμφανιστούν την τελευταία ημέρα των συνομιλιών, οι διαπραγματευτές προσπαθούν να επιβάλουν νέες απαιτήσεις που θα μπορούσαν να απαιτήσουν από τις χώρες να αυξήσουν τις δεσμεύσεις τους στο μέλλον, ελπίζουμε αρκετά γρήγορα για να διατηρήσουν τον στόχο του 1,5 C εντός προσιτότητας .

Ένα προσχέδιο της συμφωνίας  που κυκλοφόρησε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, για παράδειγμα, θα απαιτούσε από τις χώρες να αναβαθμίσουν τους στόχους τους για το κλίμα το 2022. Τα ευάλωτα στο κλίμα έθνη ελπίζουν να το ενισχύσουν σε υποχρεωτικές ετήσιες αναθεωρήσεις για να διασφαλίσουν ότι ο στόχος παραμένει ορατό.

Έλλειψη ισορροπίας

Ωστόσο στο κείμενο που βρίσκεται ήδη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων “υπάρχει μια έλλειψη ισορροπίας όσον αφορά τα ζητήματα μετριασμού που έχουν επανέλθει στο επίκεντρο των ανησυχιών, κάτι το οποίο μας δημιουργεί ένα μικρό πρόβλημα, καθώς τα ζητήματα προσαρμογής μετατίθενται σε δεύτερο πλάνο”, δήλωσε ο επικεφαλής των αφρικανών διαπραγματευτών Τανγκί Γκαχούμα-Μπεκάλε.

Κι αυτό διότι η βρετανική προεδρία, αν και υπογραμμίζει την σημασία των ζητημάτων χρηματοδότησης, έχει ένα ρητό, το “κρατήστε ζωντανό τον 1,5 βαθμό Κελσίου”, το οποίο αναφέρεται στον πιο φιλόδοξο στόχο της συμφωνίας του Παρισιού του 2015 για τον περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας “πολύ πιο κάτω” από τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής, ει δυνατόν στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Η αποστολή αυτή δείχνει σχεδόν αδύνατη, καθώς, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο κόσμος εξακολουθεί να κατευθύνεται προς μια “καταστροφική” υπερθέρμανση της τάξης των 2,7 βαθμών Κελσίου, παρά τις νέες δεσμεύσεις για το 2030 που είχαν ανακοινωθεί λίγο πριν και κατά την έναρξη της COP26.

Σε άλλο μέρος του κειμένου καλούνται ως εκ τούτου τα κράτη μέλη να αναθεωρούν προς τα πάνω τις δεσμεύσεις τους για τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου πιο τακτικά από αυτό που προβλέπεται από την συμφωνία του Παρισιού, και αυτό ήδη από το 2022.

Η φιλοδοξία αυτή έλαβε μάλιστα απροσδόκητη ώθηση την Τετάρτη, με μια ξαφνική κοινή δέσμευση των ΗΠΑ και της Κίνας να εργαστούν από κοινού για την “ενίσχυση της δράσης για το κλίμα”.

Επίσης ένα άλλο επίμαχο ζήτημα όσον αφορά το σχέδιο της τελικής δήλωσης, αυτό των ορυκτών καυσίμων, αναφέρεται για πρώτη φορά ρητά σε αυτό το επίπεδο σε ένα σχέδιο δήλωσης. Οι ενεργειακοί αυτοί πόροι, αν και είναι η πρώτη πηγή των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δεν αναφέρονταν ούτε στην συμφωνία του Παρισιού.

Λόγω της εχθρικής στάσης των χωρών παραγωγής, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες καταδίκασε την Πέμπτη “τις κούφιες υποσχέσεις την ώρα που η βιομηχανία ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζει να λαμβάνει τρισεκατομμύρια σε επιδοτήσεις ή την ώρα που οι χώρες συνεχίζουν να κατασκευάζουν σταθμούς παραγωγής ενέργειας με την καύση άνθρακα”.

Υπό τις επευφημίες των συμμετεχόντων, η νεαρή ακτιβίστρια από την Ουγκάντα Βανέσα Νακάτε συμπλήρωσε: “Την ατμόσφαιρα δεν την ενδιαφέρουν οι δεσμεύσεις. Η ανθρωπότητα δεν θα σωθεί με υποσχέσεις!”.

Οι διαπραγματευτές έχουν πλέον μόνον μερικές ώρες στη διάθεσή τους επίπονων διαβουλεύσεων για να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να ανταποκριθούν στις προσδοκίες που γέννησε η διάσκεψη της Γλασκώβης.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από Reuters, ΑΜΠΕ, AFP