Αυτόν τον Νοέμβριο, στη Τζόρτζια των ΗΠΑ τρεις λευκοί άνδρες, ο Τράβις ΜακΜάικλ, ο πατέρας του Γκρέγκορι και ο Γουίλιαμ «Ρόμπι» Μπράιαν δικάστηκαν για τη δολοφονία του Αχμέντ Άρμπερι, ενός 25χρονου μαύρου άνδρα. Οι ΜακΜάικλ και ο Μπράιαν ισχυρίστηκαν αυτοάμυνα. Υποψιάστηκαν τον Άρμπερι για κλοπή καθώς έφευγε από ένα εργοτάξιο. Οι δικηγόροι υπεράσπισης, περιέγραψαν τον Άρμπερι ως έναν «τρομακτικό» μαύρο άνδρα, έναν «νυχτερινό εισβολέα», ο οποίος «δεν ήταν ένα αθώο θύμα».
Πριν από την απόφαση του δικαστηρίου, στη γειτονιά όπου είχε ζήσει ο Άρμπερι επικρατούσε ανησυχία. Στο παρελθόν, οι λευκοί άνδρες που ισχυρίζονταν αυτοάμυνα συχνά αθωώνονταν για τη δολοφονία μαύρων ανδρών, αλλά αυτή τη φορά μια επιτροπή ενόρκων αποτελούμενη από 11 λευκούς ανθρώπους και έναν μαύρο έκρινε και τους τρεις άνδρες ένοχους. Τα στοιχεία από το βίντεο έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. Το σώμα των ενόρκων, αφού εξέτασε το οπτικοακουστικό υλικό πολλές φορές, συμφώνησε με την εισαγγελία ότι ο Άρμπερι, γνωστός στην περιοχή ως “Running Man”, έκανε τζόκινγκ και στη διαμάχη στον οποία ο Τράβις ΜακΜάικλ τον πυροβόλησε τρεις φορές, ο Άρμπερι, ο οποίος ήταν άοπλος, και έδωσε μάχη για τη ζωή του.
Χωρίς το βίντεο δεν θα υπήρχε δίκη. Οι ΜακΜάικλ συνελήφθησαν 74 ημέρες μετά τη δολοφονία, μόνο αφού το βίντεο, το οποίο γυρίστηκε από τον Μπράιαν ενώ αυτός και οι ΜακΜάικλ κυνηγούσαν τον Άρμπερι με τα φορτηγά τους, έγινε ‘viral’ και ο Γκρέγκορι ΜακΜάικλ το προώθησε σε έναν τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό. Η καθυστέρηση οδήγησε στη σύλληψη της πρώην εισαγγελέως της κομητείας επειδή έδειξε «εύνοια και στοργή» στον Γκρέγκορι ΜακΜάικλ (ο οποίος είχε εργαστεί στο παρελθόν για αυτήν) κατά τη διάρκεια της έρευνας και για παρεμπόδιση της σύλληψης του Τράβις.
Η περίπτωση του Άρμπερι είναι μία από τις πολλές των τελευταίων ετών, όπου τα στοιχεία από βίντεο οδήγησαν σε καταδίκες μετά τον φονικό πυροβολισμό μαύρων Αμερικανών από λευκούς, πολλοί από αυτούς αστυνομικοί. Τον Απρίλιο του 2021, ο αστυνομικός Ντέρεκ Σόβιν καταδικάστηκε για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη. Το 2018, ο αστυνομικός Τζέισον Βαν Ντάικ κρίθηκε ένοχος για τη δολοφονία του 17χρονου Λάκιαν ΜακΝτόναλντ στο Σικάγο τον Οκτώβριο του 2014.
Και στις δύο περιπτώσεις, στοιχεία από βίντεο ανάγκασαν την αστυνομία να αλλάξει τις αρχικές καταθέσεις της για το τι είχε συμβεί. Στην υπόθεση Σόβιν, η αστυνομία της Μινεάπολης είπε αρχικά ότι ο Φλόιντ είχε αντισταθεί στη σύλληψη και αφού του πέρασαν χειροπέδες φαινόταν να αντιμετωπίζει ψυχικό στρες. Δεν έλεγε τίποτα για τον Σόβιν που γονάτισε στον λαιμό του Φλόιντ για περισσότερα από εννέα λεπτά, τα οποία κατέγραψε το βίντεο. Η αστυνομία του Σικάγο ανέφερε ότι ο ΜακΝτόναλντ αρνήθηκε να αφήσει κάτω ένα μαχαίρι. Περίπου 13 μήνες αργότερα, δικαστήριο διέταξε τη δημοσιοποίηση ενός βίντεο της αστυνομίας, το οποίο έδειχνε τον ΜακΝτόναλντ να απομακρύνεται από την αστυνομία όταν πυροβολήθηκε 16 φορές.
Άλλα στοιχεία από βίντεο για δολοφονίες μαύρων Αμερικανών από αστυνομικούς οδήγησαν σε πληρωμές εκατομμυρίων δολαρίων ως αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, αλλά όχι σε καταδίκες των υπευθύνων. Στη Νέα Υόρκη, τον Ιούλιο του 2014, ο Ντάνιελ Πανταλέο, ο οποίος σκότωσε τον Έρικ Γκάρνερ πνίγοντάς τον κατά τη σύλληψη, δεν κατηγορήθηκε. Τον Ιούλιο του 2016, ο Άλτον Στέρλινγκ πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε στο Μπατόν Ρουζ από τους Χάουι Λέικ και Μπλέιν Σαλαμόνι, των οποίων οι πράξεις κρίθηκαν δικαιολογημένες. Επίσης τον Ιούλιο του 2016, στη Μινεάπολη-Σεντ Πολ, ο Φιλάντο Καστίλ πυροβολήθηκε πέντε φορές κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου από τον Τζερόνιμο Ιαννέζ. Ο Ιαννέζ, αθωώθηκε από όλες τις κατηγορίες, αλλά απολύθηκε από την αστυνομία.
Η αυξανόμενη σημασία των στοιχείων από βίντεο δεν μείωσε τους πυροβολισμούς από την αστυνομία. Από το 2015, η βάση δεδομένων της Washington Post έχει καταγράψει περισσότερους από 5.000 θανατηφόρους πυροβολισμούς από αστυνομικούς, με σταθερό ρυθμό σχεδόν 1.000 ετησίως (926 σε 11 μήνες το 2021). Πυροβολισμοί σημειώθηκαν σε κάθε πολιτεία των ΗΠΑ. Περίπου το 95% των νεκρών ήταν άνδρες. Οι μισοί ήταν λευκοί Αμερικανοί, αλλά οι μαύροι Αμερικανοί έχουν σχεδόν δυόμισι φορές περισσότερες πιθανότητες να πυροβοληθούν και να σκοτωθούν από την αστυνομία.
Η αστυνομία στις ΗΠΑ έχει μεγάλη ευελιξία στη χρήση βίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων της. Οι αστυνομικοί ισχυρίστηκαν αυτοάμυνα στις υποθέσεις του Καστίλ και του Στέρλινγκ, καθώς και οι δύο άνδρες είχαν όπλα -ο Στέρλινγκ, νόμιμα – όταν πυροβολήθηκαν. Τον Αύγουστο του 2014, στο Φέργκιουσον, ο λευκός αστυνομικός Ντάρεν Γουίλσον πυροβόλησε 12 φορές χτυπώντας έξι φορές τον Μάικλ Μπράουν, έναν 18χρονο μαύρο άνδρα που φυσικά σκοτώθηκε. Ο Γουίλσον είπε ότι ο Μπράουν του επιτέθηκε μετά από σύντομη καταδίωξη και δεν του απαγγέλθηκαν κατηγορίες.
Σταθείτε στη θέση σας
Πέρα από την αστυνόμευση, στις ΗΠΑ, το δικαίωμα στην αυτοάμυνα είναι εκτεταμένο. Περίπου 38 πολιτείες των Η.Π.Α. έχουν νόμους «σταθείτε στη Θέση σας» όπου οι άνθρωποι δεν έχουν δικαίωμα να υποχωρήσουν και μπορούν να χρησιμοποιήσουν θανατηφόρα βία εάν κρίνεται εύλογη για την αυτοάμυνα. Οι άλλες 12 πολιτείες περιορίζουν αυτό το δικαίωμα σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως απειλή ληστείας, διάρρηξη, απαγωγή ή σεξουαλική επίθεση.
Το ανησυχητικό είναι ότι τέτοιοι νόμοι ενθαρρύνουν τους αυτόκλητους τιμωρούς. Τον Ιούλιο του 2012, ο Τζορτζ Ζίμερμαν, ένας αυτόκλητος τιμωρός σε μια ταραγμένη από το έγκλημα γειτονιά, καταδίωξε τον 17χρονο Τρέιβον Μάρτιν, ο οποίος ήταν μαύρος και επισκεπτόταν συγγενείς του. Ξέσπασε καβγάς και ο Ζίμερμαν πυροβόλησε και σκότωσε τον Μάρτιν που ήταν άοπλος. Ο Ζίμερμαν ισχυρίστηκε αυτοάμυνα βάσει του νόμου «σταθείτε στη θέση σας» της Φλόριντας, που ψηφίστηκε το 2005, και κρίθηκε αθώος. Ο θάνατος του Μάρτιν έγινε η αιτία για να «γεννηθεί» το κίνημα Black Lives Matter.
Το δικαίωμα χρήσης θανατηφόρας βίας για τη φύλαξη γειτονιών ήταν η υπεράσπιση των ΜακΜάικλ και Μπράιαν στην υπόθεση Άρμπερι. Το ότι βιντεοσκόπησαν και κυκλοφόρησαν ένα βίντεο με αυτό που έκαναν έδειχνε την πεποίθησή τους ότι είχαν δίκιο και ότι οι άλλοι θα συμφωνούσαν. Καταδικάστηκαν γιατί, χρησιμοποιώντας το βίντεο, η εισαγγελία έδειξε ότι δεν ενεργούσαν για αυτοάμυνα αλλά ως αδικαιολόγητα επιτιθέμενοι.
Τα στοιχεία από βίντεο μπορεί να έχουν αυξήσει την ευθύνη για ορισμένους, αλλά δεν άλλαξαν την αντίληψη ότι είναι η εξαίρεση ένας λευκός να καταδικαστεί για τη δολοφονία ενός μαύρου. Ούτε έχει αμβλύνει τις ανησυχίες των μαύρων Αμερικανών ότι η επαφή με την αστυνομία δεν μπορεί να οδηγήσει στον θάνατό τους. Αυτό απαιτεί αλλαγές στους νόμους της Αμερικής που καθιστούν εύκολη την πρόσβαση στα όπλα και ερμηνεύουν επιεικώς την αυτοάμυνα. Τέτοια αλλαγή δεν συμβαίνει. Οι πωλήσεις όπλων στις ΗΠΑ, ακόμη και εν μέσω πανδημία, αυξήθηκαν, ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ εκδικάζει μια υπόθεση που υποστηρίζει ότι ο νόμος της Νέας Υόρκης που απαιτεί ειδική ανάγκη να φέρεις δημοσίως ένα κρυφό όπλο παραβιάζει τη δεύτερη τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ – το δικαίωμα να οπλοφορείς.
Επί του παρόντος, η δεύτερη τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ επισκιάζει όχι μόνο την Πρώτη Τροποποίηση, το δικαίωμα διαμαρτυρίας, αλλά και την πέμπτη τροπολογία, η οποία δηλώνει ότι κανείς δεν πρέπει να στερείται τη ζωή, την ελευθερία ή την ιδιοκτησία χωρίς τη δέουσα διαδικασία του νόμου. Η αγάπη των Αμερικανών για τα όπλα και ταυτόχρονα η ελευθερία να τα χρησιμοποιεί κυριολεκτικά τους σκοτώνει.
