ΑΘΗΝΑ
03:36
|
25.04.2024
Η διακρατική πραγματικότητα το 2015 ήταν πολύ διαφορετική σε σύγκριση με 70 χρόνια νωρίτερα και θα είναι ακόμη πιο διαφορετική 80 χρόνια μετά, το 2025.
Το μοιράζομαι:
Το εκτυπώνω

Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έγιναν πυρηνική δύναμη το 1945, η Σοβιετική Ένωση/Ρωσία το 1949, το Ηνωμένο Βασίλειο το 1952, η Γαλλία το 1960 και η Κίνα το 1964 (τουλάχιστον αυτές είναι οι επίσημες χρονολογίες). Ως γνωστόν, τα πέντε αυτά κράτη αποτελούν και τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, από το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου μέχρι και το πέρας του λεγόμενου ψυχρού πολέμου, πυρηνικοποιήθηκαν επίσης το Ισραήλ και η Ινδία. Πιο συγκεκριμένα, από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970, το Ισραήλ απέκτησε πυρηνική τεχνογνωσία, τεχνολογία και, τέλος, πυρηνικό οπλοστάσιο, ενώ η Ινδία έγινε πυρηνική δύναμη το 1974.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης μεταπολεμικής περιόδου, την απαρχή της οποίας μπορούμε να τοποθετήσουμε στη λήξη του ψυχρού πολέμου, με κομβικό της σημείο την ολοκλήρωση του πολέμου κατά της τρομοκρατίας (και ενδιάμεσο στάδιο την περίοδο της λεγόμενης μονοπολικής στιγμής κυριαρχίας των Η.Π.Α), απέκτησαν πυρηνικά όπλα το Πακιστάν και η Βόρεια Κορέα. Ειδικότερα, το 1998 έγινε πυρηνική δύναμη το Πακιστάν, ενώ η Βόρεια Κορέα απέκτησε πυρηνικές δυνατότητες μεταξύ των ετών 2005 και 2008.

Αυτή η de facto διεύρυνση, από τις πέντε πυρηνικές δυνάμεις που αποτελούν μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε σε εννέα πυρηνικά κράτη, δεν αντικατοπτρίζεται θεσμικά πουθενά.

Το ζήτημα της διάχυσης πυρηνικής τεχνογνωσίας και τεχνολογίας στην Κορεατική Χερσόνησο (Β. Κορέα) και τη Μέση Ανατολή (Ιράν), δεν είναι άσχετο με το ζήτημα που τίθεται έμμεσα ή άμεσα, εντονότερα ή πιο ήπια, από δυνάμεις όπως η Ινδία και η Βραζιλία, η Γερμανία και η Ιαπωνία, σχετικά με τη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε και τη διεύρυνση του αριθμού των μόνιμων μελών του.

Επί της ουσίας, το υπόβαθρο αυτών των γεγονότων και ζητημάτων είναι η διαφορά και η ανισορροπία που υπάρχει μεταξύ της μεταπολεμικής διεθνούς τάξης νομιμότητας και της σημερινής πραγματικής τάξης ισχύος. Με απλά λόγια, η διακρατική πραγματικότητα το 2015 ήταν πολύ διαφορετική σε σύγκριση με τις διεθνείς ισορροπίες που υπήρχαν 70 χρόνια νωρίτερα, το 1945 ― και θα είναι ακόμη πιο διαφορετική 80 χρόνια μετά, το 2025.

~ . ~

Η Ινδία είναι η δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα στον πλανήτη, η έβδομη μεγαλύτερη από πλευράς εδαφών και η τρίτη ή η έκτη ισχυρότερη ως προς το συνολικό μέγεθος της οικονομίας της (αναλόγως εάν υπολογίζουμε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης ή ονομαστικό Α.Ε.Π). Η Βραζιλία είναι το πέμπτο μεγαλύτερο κράτος εδαφικά και το έκτο πληθυσμιακά, ενώ αποτελεί και την όγδοη ή δέκατη τρίτη μεγαλύτερη οικονομία (ομοίως). Η Ιαπωνία και η Γερμανία βρίσκονται στην πρώτη πεντάδα των ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, υπό οποιοδήποτε τρόπο υπολογισμού και μέτρησης. Επιπροσθέτως, οι δύο κύριες ηττημένες δυνάμεις του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου, δεν έχουν στη διάθεσή τους και υπό την κυριαρχία τους δικά τους πυρηνικά όπλα. Αντ’ αυτού βασίζονται στην αμερικανική πυρηνική αποτρεπτική δύναμη για την προστασία τους. Η αμερικανική δέσμευση για υπεράσπιση κρατών της Ευρώπης και της ανατολικής Ασίας, παρά τις εντάσεις σε θερμά μέτωπα όπως η Ουκρανία και η Ταϊβάν, δείχνει κατά καιρούς σημάδια εξασθένισης.

Το 2005, δηλαδή τη χρονιά της έναρξης της δεύτερης θητείας του Τζορτζ Μπους του νεότερου, της πρώτης κοινής στρατιωτικής άσκησης Κίνας-Ρωσίας, της δημόσιας ανακοίνωσης της Βόρειας Κορέας πως διαθέτει πυρηνικά όπλα, της έναρξης της δίκης του Σαντάμ Χουσεΐν, των βομβιστικών επιθέσεων της 7ης Ιουλίου στο Λονδίνο και της πλέον πολύνεκρης τρομοκρατικής επίθεσης στην Αίγυπτο (μέχρι εκείνη τη στιγμή), τα τέσσερα αυτά κράτη, η Ινδία, η Βραζιλία, η Γερμανία και η Ιαπωνία, δημιούργησαν μια ομάδα συμφερόντων υπό την ονομασία G4, μέσω της οποίας έκτοτε αλληλοϋποστηρίζονται στη διεκδίκησή τους για κατοχή μιας μόνιμης θέσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, προωθώντας τη μεταρρύθμισή του.

Ως αντίβαρο στην ομάδα G4 διαμορφώθηκε η αντιπολιτευτική ομάδα Uniting for Consensus (UfC), η οποία αντιτίθεται στη διεύρυνση των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, αξιώνοντας την ύπαρξη ευρείας συναίνεσης πριν από οποιαδήποτε πιθανή απόφαση που θα μεταβάλλει τη δομή, το μέγεθος και τον τρόπο λειτουργίας του Σ.Α του Ο.Η.Ε. Η ομάδα UfC δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Ιταλίας. Ιδρυτικά της μέλη υπήρξαν η Αίγυπτος, το Μεξικό και το Πακιστάν. Σύντομα προστέθηκαν κράτη όπως η Ισπανία, η Τουρκία, η Αργεντινή, ο Καναδάς και η Νότια Κορέα, ορισμένα εκ των οποίων απέκτησαν ενεργητικότερο ρόλο ακόμη και από ιδρυτικά κράτη-μέλη.

Εξετάζοντας τα πράγματα σε περιφερειακή κλίμακα διαπιστώνουμε ότι τα κράτη που συμμετέχουν στην ομάδα Uniting for Consensus στοχεύουν τη Βραζιλία (η Αργεντινή και το Μεξικό, παλαιότερα και η Κολομβία), την Ινδία (το Πακιστάν και η Τουρκία) την Ιαπωνία (η Ν. Κορέα) και τη Γερμανία (η Ιταλία, η Ισπανία και η Τουρκία: ναι μεν η Τουρκία είναι υπέρ της διεύρυνσης του Σ.Α του Ο.Η.Ε, αλλά δεν είναι διατεθειμένη να επιτρέψει στη Γερμανία να απολαμβάνει προνόμια που δεν θα απολαμβάνει και η ίδια). Στοχεύουν, δηλαδή, καθαρά στην εξισορρόπηση των πρωτοβουλιών και την αμφισβήτηση των αξιώσεων των κρατών-μελών της ομάδας G4. Ουσιαστικά μιλάμε για περιφερειακές δυνάμεις δεύτερης τάξης που δεν επιθυμούν τα ισχυρότερα κράτη της ευρύτερης περιφέρειάς τους (Βραζιλία, Γερμανία, Ινδία) να αποκτήσουν μια μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε.

~ . ~

Τα προηγούμενα αποτελούν ζητήματα μεγάλης πολιτικής πρώτου επιπέδου που χρήζουν ιδιαίτερης εμβάθυνσης και απαιτούν σειρά άρθρων προκειμένου να αναλυθούν. Ωστόσο, μπορεί να εξαχθεί ένα πρώτο συμπέρασμα από τις εισαγωγικές σκέψεις που προηγήθηκαν. Και το συμπέρασμα είναι ότι, πρώτον, η διάχυση της πυρηνικής τεχνογνωσίας, τεχνολογίας και ισχύος και η de facto διεύρυνση του αριθμού πυρηνικών δυνάμεων (Ισραήλ, Ινδία, Πακιστάν, Β. Κορέα), δεύτερον, η πληθυσμιακή αύξηση (η Νιγηρία και το Πακιστάν τη δεκαετία που 1950 αποτελούσαν το 13ο και το 14ο πολυπληθέστερο κράτος αντίστοιχα. Σήμερα βρίσκονται στην 7η και 5η θέση αντίστοιχα), τρίτον, η κοινωνικοποίηση στο διεθνές σύστημα γιγαντιαίων κρατών (όπως η Βραζιλία και η Ινδία), τέταρτον, η οικονομική ισχύς και επιρροή (η Γερμανία το 1945 ήταν κατεστραμμένη, η Ιαπωνία υπό συνθηκολόγηση, η Βραζιλία οικονομικά ανύπαρκτη, όπως και η Ινδία στα τέλη της δεκαετίας του 1940), όλες αυτές οι πολυεπίπεδες μεταβολές,που έλαβαν χώρακατά τη διάρκεια των τελευταίων οκτώ δεκαετιών, εκβάλλουν στην ανάγκη διεύρυνσης του αριθμού μονίμων μελών και μεταρρύθμισης του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αναδεικνύοντας με εμφατικό τρόπο το διαχρονικότερο και ουσιαστικότερο όλων των διεθνοπολιτικών ζητημάτων, δηλαδή την ανισορροπία και το χάσμα μεταξύ της διεθνούς τάξης νομιμότητας και της πραγματικής τάξης ισχύος.

Τη δεκαετία του 1930 η Γερμανία ήταν το πολυπληθέστερο κράτος στην Ευρώπη (εξαιρουμένης της Ε.Σ.Σ.Δ) και η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη, ενώ η Ιταλία είχε ξεπεράσει πληθυσμιακά τη μητροπολιτική χώρα της Γαλλίας την οποία ακολουθούσε κατά πόδας οικονομικά, και η Ιαπωνία ήταν το πέμπτο πολυπληθέστερο κράτος σε παγκόσμια κλίμακα (δίχως τις αποικίες) και το δεύτερο στην ανατολική Ασία, τόσο πληθυσμιακά όσο και οικονομικά. Η αδυναμία αποτροπής της ιταλικής επίθεσης στην Αβησσυνία και της ιαπωνικής εισβολής στη Μαντζουρία, η αποχώρηση της Ιαπωνίας από την Κοινωνία των Εθνών, η ανικανότητα, αδυναμία ή αδιαφορία κοινωνικοποίησης της Γερμανίας και δέσμευσής της μέσω μιας διαδικασίας ανάληψης υποχρεώσεων, η μη ένταξη των Ηνωμένων Πολιτειών καθώς και η καθυστερημένη συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης (και η εκδίωξή της λίγα χρόνια αργότερα), δεν ήταν παρά συμπτώματα: το υπόβαθρο αυτών των γεγονότων και εξελίξεων ήταν η ανισορροπία και το χάσμα μεταξύ της διεθνούς τάξης νομιμότητας του κόσμου της Κοινωνίας των Εθνών όπως οικοδομήθηκε μετά το τέλος του Μεγάλου Πολέμου, και της πραγματικής τάξης ισχύος όπως είχε διαμορφωθεί λίγο πριν από την έναρξη του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου

Το μοιράζομαι:
Το εκτυπώνω
ΣΥΝΑΦΗ

Πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς έστειλε ο Μπάιντεν στην Ουκρανία

Πιθανή η παραίτηση του Σάντσεθ στη Μαδρίτη

Κυπριακό, Γάζα, και αμοιβαία συμφέροντα στη συνάντηση Στάνμαγιερ και Ερντογάν

Στη ΓΑΔΑ διανυκτερεύει ο βουλευτής Φλώρος μετά την άσκηση δίωξης για κακούργημα

Γραφτείτε συνδρομητές
Ενισχύστε την προσπάθεια του Κοσμοδρομίου με μια συνδρομή από €1/μήνα