Του Κώστα Ράπτη, αναδημοσίευση από το Capital.gr
Από την αμφισβήτηση της επανεκλογής του Αλεξάντρ Λουκασένκο, μέχρι τα επεισόδια με τους μετανάστες και πρόσφυγες που συνέρρευσαν στα σύνορα με την Πολωνία, η Λευκορωσία βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των δυτικών μέσων ενημέρωσης. Και όμως: κανείς (εξαιρουμένου του Ισραήλ) δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να ασχοληθεί με το ψήφισμα που υιοθέτησε στις 14 Δεκεμβρίου το λευκορωσικό κοινοβούλιο περί της «γενοκτονίας» που διεπράχθη στη χώρα από τα ναζιστικά στρατεύματα και τις «εθνικιστικές ομάδες».
Πράγματι, ο χώρος που καταλαμβάνει η σημερινή Λευκορωσία υπήρξε ο περισσότερο αιματοβαμμένος μέσα στη μεγάλη ανθρωποσφαγή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου: το ένα τρίτο του πληθυσμού έχασε τη ζωή του (τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια άτομα), καθώς οι Γερμανοί διεξήγαγαν στη χώρα 140 επιχειρήσεις αντιποίνων, καταστρέφοντας 200 πόλεις ή κωμοπόλεις και 9.000 χωριά και εγκαθιδρύοντας 250 στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους Σοβιετικούς αιχμαλώτους στρατιώτες και 350 για αμάχους. Μόνο στο στρατόπεδο του Μάλυ Τρόστενετς, το μεγαλύτερο στη Λευκορωσία, υπήρξαν 206.500 θύματα, συμπεριλαμβανομένων και Εβραίων από το γκέτο του Μινσκ.
Το γεγονός ότι η Λευκορωσία βρισκόταν καταμεσής του δρόμου για την κατάληψη της Μόσχας, υπήρξε κατεξοχήν χώρος ανάπτυξης του ανταρτοπολέμου στα μετόπισθεν των ναζί και ταυτόχρονα αποτελούσε παραδοσιακά την εστία μεγάλου αριθμού Εβραίων της Ρωσίας/Σοβιετικής Ένωσης εξηγεί τον φρικαλέο αυτό απολογισμό.
Όμως το ότι η Δούμα του Μινσκ επέλεξε την παρούσα συγκυρία για να υιοθετήσει το ψήφισμα περί λευκορωσικής γενοκτονίας (συνοδεύοντάς το μάλιστα από πρόβλεψη για πενταετή φυλάκιση όσων την αρνούνται) δεν είναι τυχαίο. Πρόκειται για άλλο ένα βήμα στην ιδεολογικοποίηση του νέου ψυχρού πολέμου: για προβολή της Δύσης, και δη της Γερμανίας, ως παλαιού εχθρού με φονικές διαθέσεις έναντι των Λευκορώσων. Ενδεχομένως δε αποτελεί και απάντηση στην μετασοβιετική αποκατάσταση από χώρες γειτονικές, όπως η Ουκρανία και οι Βαλτικές Δημοκρατίες, των ντόπιων συνεργατών των ναζί ως εθνικών ηρώων ή και στην καθιέρωση από την Ε.Ε. της επετείου του Συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ του 1939 ως ημέρας μνήμης των εγκλημάτων του ναζισμού και του κομμουνισμού αδιαφοροποίητα.
Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι για το τελευταίο αυτό γεγονός ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν αισθάνθηκε την ανάγκη να απαντήσει με εκτενές ιστορικό άρθρο στο οποίο, με τη βοήθεια αρχειακού υλικού, αναδεικνύει τις ευθύνες των χωρών της Δύσης για το Σύμφωνο του Μονάχου του 1938.
Και αν για τη σημερινή Ρωσία η προβολή της αντιφασιστικής νίκης κατά τον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο» αποτελεί κεντρικό στοιχείο της επίσημης κρατικής ιδεολογίας (ως σημείο στο οποίο μπορούν να συμπέσουν νοσταλγοί και επικριτές του σοβιετικού καθεστώτος), η μικρότερη «αδελφή» της Λευκορωσία, που μόνον επιφανειακά έχει αποσοβιετοποιηθεί και τελεί υπό διεθνοπολιτική απομόνωση, δεν θα μπορούσε να μείνει πίσω.
Όμως η απόφαση της Δούμας του Μινσκ είχε τις παρενέργειές της, καθώς προσκρούει σε ένα άλλο εθνικό αφήγημα: αυτό της μοναδικότητας και αποκλειστικότητας του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Για την ακρίβεια, Ισραηλινοί ιστορικοί καταγγέλλουν ήδη ότι οι αποφάσεις του λευκορωσικού κοινοβουλίου συνιστούν μια μορφή «άρνησης του Ολοκαυτώματος» (με το να «θολώνουν τα όρια» της καταστροφής που επέπεσε στους εβραϊκούς πληθυσμούς της ανατολικής Ευρώπης), ενώ η αντιπαράθεση έφθασε ήδη σε πολιτικό επίπεδο.
