Ο Ανγουάρ Ρασλάν, 58 ετών, υπήρξε ο άνθρωπος που συνέδεσε το όνομά του με τα βασανιστήρια περισσότερων από 4.000 ανθρώπων στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, σε μια φυλακή που έγινε γνωστή ως «Κόλαση στη γη».
Η δίκη του, στην πόλη Κόμπλετζ της Γερμανίας, είναι η πρώτη ποινική υπόθεση σε παγκόσμιο επίπεδο που να αφορά βασανιστήρια κρατουμένων στη Συρία.
Ο Ρασλάν υπήρξε υψηλόβαθμος αξιωματικός της υπηρεσίας ασφαλείας υπό την ηγεσία του Προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, κατά τη διάρκεια του ξεσπάσματος των μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων το 2011.Εκείνη την περίοδο, πολλοί διαδηλωτές και άλλοι ύποπτοι για το καθεστώς πολίτες συνελήφθησαν και κρατήθηκαν στις εγκαταστάσεις του Al-Khatib στη Δαμασκό όπου, σύμφωνα με τους Γερμανούς εισαγγελείς, ο Ρασλάν διηύθυνε τις επιχειρήσεις.
Ο Σύρος συνταγματάρχης κατηγορήθηκε για 58 φόνους, για βιασμό και σεξουαλική επίθεση, καθώς και για βασανιστήρια τουλάχιστον 4.000 ανθρώπων που κρατήθηκαν εκεί μεταξύ 2011 και 2012.
Η ετυμηγορία του δικαστηρίου είναι σημαντική, ειδικά για όσους επέζησαν του Al-Khatib και κατέθεσαν κατά τη διάρκεια της δίκης. Ένα ποινικό δικαστήριο έχει πλέον επισήμως αναγνωρίσει ότι εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας διαπράχθηκαν από το καθεστώς Άσαντ εναντίον των πολιτών του.
Ο Ρασλάν συνελήφθη στη Γερμανία το 2019, έχοντας αιτηθεί επιτυχώς άσυλο στη Γερμανία. Αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες, λέγοντας ότι δεν είχε καμία σχέση με την κακομεταχείριση κρατουμένων και ότι στην πραγματικότητα προσπάθησε να βοηθήσει ορισμένους από αυτούς
Η δίκη του Σύρου στρατιωτικού ήταν μεγάλης σημασίας για πολλούς λόγους. Αρχικά υπήρξε η πρώτη όσον αφορά τα βασανιστήρια στην Συρία. Επιπλέον, προκλήθηκε, εν πολλοίς, λόγω της άφιξης στη Γερμανία εκατοντάδων χιλιάδων Σύριων που είχαν εγκαταλείψει τη χώρα τους.
Πολλοί από τους σχεδόν 800.000 Σύρους που ζουν σήμερα στη Γερμανία έφεραν μαζί τους τρομερές ιστορίες για το τι συνέβη σε όσους αντιτάχθηκαν στο καθεστώς Άσαντ. Οι Γερμανοί δικηγόροι για τα ανθρώπινα δικαιώματα ανέλαβαν την υπόθεση τους, χρησιμοποιώντας την αρχή της «οικουμενικής δικαιοδοσίας» για να φέρουν την υπόθεση στο δικαστήριο. Η συγκεκριμένη νομική αρχή επιτρέπει σε σοβαρά εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε μια συγκεκριμένη χώρα να δικαστούν αλλού.
Ο Βόλφανγκ Κάλεκ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Συνταγματικών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που ηγήθηκε της υπόθεσης, λέει ότι είναι δύσκολο να μιλήσουμε για απόδοση δικαιοσύνης δεδομένου ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν βασανιστεί και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα των βασανιστηρίων.
Αλλά ίσως το πιο σημαντικό γεγονός ήταν ότι η δίκη έδωσε φωνή σε όσους το καθεστώς Άσαντ προσπάθησε να φιμώσει. Πενήντα επιζώντες έχουν καταθέσει στο δικαστήριο του Κόμπλετζ. 24 είναι συνενάγοντες στην υπόθεση.
Ο Ρασλάν αντιμετωπίζει την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, και οι εισαγγελείς προσπάθησαν να αποκλείσουν κάθε δυνατότητα αναστολής της μετά από 15 χρόνια.
Η εισαγγελία ενθαρρύνθηκε από την καταδίκη πέρυσι ενός άλλου Σύρου αξιωματούχου στο πλαίσιο της ίδιας δίκης. Ο Εγιάν αλ Καρίμπ, ο οποίος εμπλέκεται σε σύλληψη διαδηλωτών που αργότερα βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν, καταδικάστηκε τεσσεράμισι χρόνια φυλακή για συνέργεια σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Εντωμεταξύ, οι Γερμανοί δικηγόροι προετοιμάζουν υποθέσεις που αφορούν και άλλους υπόπτους. Τελικός τους σκοπός είναι να οδηγήσουν στη δικαιοσύνη εκείνους που βρίσκονταν τότε στην κορυφή της διοίκησης.
Ο Μπασάρ αλ Άσαντ έχει δηλώσει ότι παρακολουθεί τη δίκη, αλλά ο ίδιος και η κυβέρνησή του έχουν επανειλημμένα αρνηθεί τις κατηγορίες για βασανισμό ή βίαια «εξαφάνιση» εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών.
Η συγκεκριμένη δίκη εξυπηρετεί όμως και έναν άλλο σκοπό. Να συσσωρεύσει ένα σύνολο αποδεικτικών στοιχείων για χρήση σε μελλοντικές ανάλογες διαδικασίες. Εκτός από τις καταθέσεις των μαρτύρων, οι εισαγγελείς στο Κόμπλεντς βασίστηκαν και στους «Φακέλους του Καίσαρα»: φρικιαστικές φωτογραφίες που βγήκαν λαθραία από τη Συρία από έναν πληροφοριοδότη του καθεστώτος και δείχνουν τα πτώματα χιλιάδων ανθρώπων που πιστεύεται ότι πέθαναν σε εγκαταστάσεις κράτησης – πολλοί από τους οποίους φαίνεται να έχουν βασανιστεί.
ΠΗΓΗ: BBC
