Σαν σήμερα πριν από ακριβώς 45 χρόνια πέθανε από νεφρική ανεπάρκεια σε ηλικία εβδομηντακάτι ετών (τα ληξιαρχεία δεν προσφέρουν ακριβείς πληροφορίες) η Αιγύπτια τραγουδίστρια, αν αρκεί να την περιγράψουμε με αυτόν τον ταπεινό όρο, Ουμ Καλσούμ. Η κόρη του ιμάμη από το Δέλτα του Νείλου, η οποία χάρη στις σπάνιες φωνητικές της ικανότητες, την επιτυχημένη επιλογή συνεργατών, αλλά κυρίως την συγκλονιστική δύναμη του χαρακτήρα της αναδείχθηκε σε σύμβολο του αραβικού κόσμου, την ώρα που αυτός διεκδικούσε την επάνοδό του στο ιστορικό προσκήνιο με τους δικούς του όρους. Ήταν μια στιγμή που δεν προοριζόταν να διαρκέσει πολύ καθώς οι προσδοκίες της αποαποικιοποίησης συντρίφτηκαν στον Πόλεμο των Έξι Ημερών.

Σε μια γλώσσα αμφίσημη που μιλούσε για τον έρωτα με όρους θρησκευτικής πίστης και για την πατρίδα με όρους προδομένου έρωτα, η Ουμ Καλσούμ είχε με το κοινό της μία σχέση λατρείας που δεν ξέρω αν την έχει αξιωθεί άλλος καλλιτέχνης. Οι πόλεις ερήμωναν την πρώτη Πέμπτη κάθε μήνα, οπότε η Ραδιοφωνία του Καϊρου θα έπαιζε το νέο τραγούδι της Ουμ Καλσούμ, ενώ σε κάποια περιοδεία της το πλήθος την άρπαξε και την ανέβασε στο μιναρέ, στη θέση του μουεζίνη.

Όποιος έχει δει φιλμ εποχής, με την μόνη συναυλία της εκτός αραβικού κόσμου (το 1967 στο Ολυμπιά του Παρισιού ενώπιον εκστατικού κοινού φερμένου από όλη την Ευρώπη), ή την κηδεία της παρουσία τεσσάρων εκατομμυρίων αλλοφρόνων συμπατριωτών της, δεν τα ξεχνά.