Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο The Press Project
«Εγώ κι εσύ απέναντι στον Κόσμο», You and me against the world. Η κλασσική έκφραση της αγγλικής γλώσσας – ενδεικτική και της εχθρότητας με την οποία ο προτεσταντικός κόσμος πλησιάζει την κοινωνία – αποτελεί λες την περίληψη όσων υποσχέθηκαν, εν είδει γάμου, η Ρωσία και η Κίνα, για τις μεταξύ τους σχέσεις. Και μπορεί οι γάμοι συμφέροντος παραδοσιακά να κρατούν πολύ, όμως αυτό συμβαίνει γιατί έχουν και ξεκάθαρους τους ρόλους των μελών τους, πέρα από υποσχέσεις και ευχολόγια. Αυτό ακριβώς λείπει προς το παρόν, από την (προαναγγελθείσα) συμμαχία Ρωσίας – Κίνας, που πάντως στη δεδομένη στιγμή γίνεται προς το συμφέρον και των δύο.
Τα της είδησης: Οι ηγέτες Κίνας και Ρωσίας, Σι Ζινπίνγκ και Βλαντιμίρ Πούτιν, συναντήθηκαν την περασμένη Παρασκευή σε κλίμα ιδιαίτερα θετικό, επισφραγίζοντας την όλο και πιο ευρεία συνεργασία τους, σε κάθε τομέα, με σαφείς αναφορές στον επιστημονικό (διαστημική εξερεύνηση, αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τεχνολογική ανάπτυξη, διαδίκτυο και τεχνητή νοημοσύνη κατονομάζονται, συγκεκριμένα).
Παρενθετικά, έχει ενδιαφέρον πως, ειδικά στους τεχνολογικούς τομείς, η συνεργασία έχει καταγραφεί ως απειλή από το γνωστό γεράκι, τον Χένρι Κίσινγκερ, προ μηνών: Ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ και αρχιτέκτονας της προσέγγισης με την Κίνα επί Νίξον, έχει μιλήσει ανοικτά περί της ανάγκης να αποφευχθεί η «επικίνδυνη» συμμαχία Κίνας – Ρωσίας, γιατί θεωρεί ότι οι δύο μαζί είναι «αήττητες».
Οι υποσχέσεις μιας συνεργασίας «χωρίς όρια» στην οποία «όλα επιτρέπονται», η τελετή του γάμου από συνοικέσιο, έγινε στο Πεκίνο, πριν την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών* και περιείχε και ένα αυστηρότατο προγαμιαίο συμβόλαιο, λεπτομερές και πολυσέλιδο, έτσι ώστε να γίνουν κατανοητές από όλους οι προειδοποιήσεις που περιέχει αλλά και τα οφέλη, οικονομικά και στρατηγικά, που επιφέρει. Η νέα συμφωνία για το φυσικό αέριο, αξίας άνω των 117,5 δισεκατομμυρίων, που σημαίνει μεταφορά των εξαγωγών της Ρωσίας προς την Ανατολή και μεγαλύτερη ενεργειακή ανεξαρτησία της Κίνας από τη Δύση, ήταν η προίκα που επιδείχθηκε, όμως κάθε γραμμή της μακροσκελέστατης ανακοίνωσης αφήνει να εννοηθεί πως έρχονται και πολλά ακόμη. Στις σημαντικότατες λεπτομέρειες: το μεταξύ των δύο κρατών ενεργειακό εμπόριο θα γίνεται σε ευρώ, και όχι σε δολάρια, ένα ακόμη μικρό βήμα προς την ανατροπή της δολαριακής κυριαρχίας.
«Η αλληλεγγύη μεταξύ Κίνας και Ρωσίας επανορίζει την παγκόσμια τάξη πραγμάτων, καθώς οι δύο χώρες γνωρίζουν πολύ καλά από που προέρχονται οι απειλές για την παγκόσμια σταθερότητα .. Αντιμέτωπες με την ηγεμονία των ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία είναι οι μόνες χώρες που έχουν την ικανότητα να προφυλάξουν τα θεμελιώδη συμφέροντά τους και την εθνική τους κυριαρχία», Λου Ζιανγκ, Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών
Η συνάντηση, που έγινε με το κλίμα αντιπαράθεσης για το Ουκρανικό ζήτημα σε οξύτατους τόνους, και την ΕΕ να προσπαθεί να αρνηθεί να συρθεί αμαχητί στα αμερικάνικα σχέδια επί ευρωπαϊκού εδάφους*, είχε ως στόχο ένα σαφές μήνυμα προς τη Δύση – την αθέλητη προξενήτρα, στην περίπτωσή μας.
Με το μηντιακό, προπαγανδιστικό μηχανισμό της Δύσης εν πλήρει εξελίξει, να πουλάει ρωσική επιθετικότητα από το πουθενά, με το ΝΑΤΟικό και αμερικάνικο στρατό να συγκεντρώνεται σε όλες τις περί τη Ρωσία πρώην σοβιετικές δημοκρατίες που έχουν μπει στο ΝΑΤΟ και, βεβαίως, και στην Ουκρανία, με τη Ρωσία να απαντά σε οξύτατη διπλωματική γλώσσα, με τα μεγαλύτερα πρακτορεία ειδήσεων να «στήνουν» συνεργεία στα ουκρανικά σύνορα, ήταν λογικό οι ρυθμοί προσέγγισης Ρωσίας – Κίνας να εκτιναχθούν. Λογικό και απολύτως αναμενόμενο. Ήταν κάτι που το προέβλεπαν όλοι, και για το οποίο έχουν μιλήσει και γράψει οι σοβαρότεροι αναλυτές στον αγγλόφωνο κόσμο. Πολλοί εκ των αναλυτών, μάλιστα, επέμεναν να αναλύουν λόγους ενδεικτικούς της ανάγκης για προσέγγιση με μία από τις δύο αντίπαλες της Δύσης χώρες και αποφυγή με κάθε τρόπο αυτής της συμμαχίας.
Ειρήσθω εν παρόδω, μία από τις πιο ενδιαφέρουσες δηλώσεις έγινε από τον σύμβουλο και απεσταλμένο του Ομπάμα στην Ανατολική Ασία, σήμερα μέλος διαφόρων δεξαμενών σκέψης, τον Ντάνιελ Ράσελ, ο οποίος είπε μεταξύ άλλων πως ένας από τους στόχους της συνάντησης ήταν «να αμφισβητήσουν την παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ». Η αλήθεια είναι πως η παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ ήδη έχει ξεφτύσει, και η ειρωνική αναφορά σε «συγκεκριμένο παράγοντα» του κινεζο- ρωσικού ανακοινωθέντος δεν είναι παρά μια υπενθύμιση αυτού. Η σωστή λέξη δεν είναι «αμφισβήτηση» αλλά «απειλή» και μάλιστα σαφής.
Για τη Ρωσία, οι αντικειμενικοί στόχοι είναι εμφανείς και κυρίως αμυντικοί. Η αναγγελθείσα σύμπραξή τους είναι και δήλωση ενάντια στην επέκταση του ΝΑΤΟ «και την εγκατάλειψη [από τη Δύση] των ψυχροπολεμικών προσεγγίσεων» σε διεθνή ζητήματα, που καταγράφεται σαφώς. Μπορεί να μη γίνεται σαφής αναφορά στη σημερινή κατάσταση και την Ουκρανία, όμως καταγράφεται πως «η Ρωσία και η Κίνα είναι ενάντιες σε προσπάθειες εξωτερικών δυνάμεων να υποσκάψουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα στις κοινές γειτονεύουσες περιοχές τους, έχουν την πρόθεση να ανντιμετωπίσουν κάθε παρέμβαση εξωτερικών δυνάμεων στο εσωτερικό κυρίαρχων κρατών, με οποιοδήποτε πρόσχημα, αντιτίθενται στις χρωματιστές επαναστάσεις και θα αυξήσουν τη συνεργασία στους προαναφερθέντες τομείς». Εκεί που γίνεται σαφής αναφορά είναι στην συμμαχία AUKUS και στις ΗΠΑ, που αποσταθεροποιούν την περιοχή του Ινδικού και Ειρηνικού Ωκεανού. «Οι δύο πλευρές [Κίνα και Ρωσία] παραμένουν σε καθεστώς υψηλής επαγρύπνισης έναντι του αρνητικού αντίκτυπου που έχει η στρατηγική των ΗΠΑ στη σταθερότητα και την ειρήνη της περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού», καταγράφεται συγκεκριμένα, και, παράλληλα, εναντιώνονται «σε κάθε μορφή ανεξαρτητοποίησης της Ταϊβάν». Η πολιτική της Μίας Κίνας και της Μίας Ρωσίας – ας μη ξεχνάμε ότι η διάλυση της Ρωσίας σε μικρά και ανήμπορα κρατίδια είναι μια παλιά, καλή αμερικάνικη άσκηση επί χάρτου.
Πάντως, το μακροσκελέστατο ανακοινωθέν είναι και παραμένει προς το παρόν εξαγγελία, ένας «οδικός χάρτης» όπως χαρακτηρίστηκε: Κίνα και η Ρωσία κατέθεσαν τα σχέδια άμυνάς τους, προειδοποιώντας ότι αν προκληθούν περαιτέρω θα τα υλοποιήσουν. Η σταθερότητα της συμμαχίας Ρωσίας – Κίνας δεν είναι δεδομένη σε βάθος χρόνου, όμως, ειδικά αν εισακουστούν οι αναλυτές που επιμένουν να λένε – απευθυνόμενοι στο Λευκό Οίκο και τους συμμάχους του – ότι πρέπει να προσεγγίσει τη Ρωσία, γιατί ο αληθινός του αντίπαλος είναι η Κίνα. Παράλληλα, και στο παρελθόν, ο τότε «γάμος» Κίνας – ΕΣΣΔ είχε εύκολα διαλυθεί: οι βλέψεις, τα συμφέροντα και οι αναφορές των δύο κρατών δεν είναι οι ίδιες και οι πολιτικές που έχουν επιλέξει είναι σε πολλά σημεία όχι μόνο διαφορετικές αλλά και συγκρουόμενες. Ωστόσο, όσο οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους μπαίνουν βαθύτερα στο ψυχροπολεμικό παιγνίδι, και αγνοούν ζητήματα ασφάλειας και ανησυχίες των άλλων κρατών, απομακρυνόμενες από κάθε διάλογο με τη Μόσχα, η συμμαχία θα βαθαίνει και θα απλώνεται συγκεκριμένα και πρακτικά και στα πεδία που στην εκτενή κοινή ανακοίνωση της Παρασκευής αποτελούν απλές αναφορές ή ευχολόγιο.
*Οι ίδιοι οι Ολυμπιακοί αυτοί είναι μια επίδειξη της κινεζικής επιμονής σε μια πολιτική επιτευγμάτων, ας αναφερθεί: είναι η πρώτη φορά που μια χώρα μπορεί να καυχάται ότι έχει διοργανώσει και θερινούς και χειμερινούς, σε μια περίοδο που οι αγώνες «σβήνουν», κατηγορούμενοι για κόστη ικανά να υποδουλώσουν λαούς. Λεφτά υπάρχουν στην Κίνα… Παράλληλα, οι ΗΠΑ είχαν προσπαθήσει – και απέτυχαν – να οργανώσουν διεθνές μποϋκοτάζ των συγκεκριμένων αγώνων.
**Στο σκηνικό που διαμορφώνεται, η ΕΕ αδυνατεί να παίξει αυτόνομο ρόλο, τουλάχιστον προς το παρόν, όμως έχουν διαφανεί σημαντικές διαφοροποιήσεις. Η Γερμανία ήδη έχει μπει στο στόχαστρο των ΗΠΑ – είναι εμφανές σε σειρά δημοσιευμάτων – ως «κακός» και «ανυπάκουος» σύμμαχος που δεν θέλει να αποκοπεί από τις εξαρτήσεις προς τη Μόσχα. Ιταλία, Γαλλία, Ουγγαρία προσπαθούν να παίξουν κατευναστικό ρόλο. Πλην των «προθύμων» πρώην σοβιετικών δημοκρατιών που έχουν γίνει μέλη της, η ΕΕ αρνείται προς το παρόν να μπει στο παιγνίδι υπέρ της σύγκρουσης στην Ουκρανία, την οποία επιδιώκουν οι ΗΠΑ, αν και είναι μάλλον ανίκανη να κάνει κάτι περισσότερο από το να παίζει καθυστερήσεις.
Κεντρική Φωτογραφία: Σκίτσο του Paolo Calleri από το cartoonmovement.com
