Εξαρχής επρόκειτο για κάτι μεγαλύτερο από μια απλή αντιπαράθεση στατιστικών δεδομένων. Προϊούσης της πανδημίας του κορονοϊού, ο ανταγωνισμός μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ μεταφέρθηκε και στο πεδίο της υγειονομικής διαχείρισης με σκοπό να επιβεβαιώσει τον εξαιρετικισμό (exceptionalism) της κάθε πλευράς.
Aπό σκοπιάς Πεκίνου, το κατόρθωμα του περιορισμού της διασποράς έστω και με τις σκληρότερες των μεθόδων υπηρετούσε το αφήγημα της υπεροχής έναντι της Δύσης. Την ώρα που οι οικονομίες της Ευρώπης και των ΗΠΑ «έκλειναν» εν μέσω χιλιάδων θανάτων και ασφυκτικά γεμάτων νοσοκομείων η οικονομία του ασιατικού δράκου εμφανιζόταν ακμαία. Έτσι, η «προσέγγιση μηδενικού κρούσματος» γινόταν το κεντρικό σλόγκαν που αναδείκνυε το μεγαλείο της Κίνας σε ζωηρή αντίθεση με την υγειονομική κατάρρευση που εμφάνιζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και μια σειρά άλλων χωρών, με τους ρέκτες των θεωριών συνωμοσίας να εμφανίζονται βέβαιοι ο ιός κατασκευάστηκε σε κινεζικά εργαστήρια παραθέτοντας ως τρανή απόδειξη την μέχρι πριν μερικούς μήνες καλή υγειονομική κατάσταση της χώρας.
Ο τελευταίος μήνας στη Σαγκάη έρχεται να επιβεβαιώσει τη μοναδικότητα ακριβώς του κινεζικού παραδείγματος, αλλά μόνο για τους λάθος λόγους. Σε μια ολική αντιστροφή των πραγμάτων κι ενώ η πλειονότητα των υπολοίπων χωρών δείχνουν να έχουν μάθει να ζουν πια με τον κορονοϊό λιγότερο ή περισσότερο καλά η Κίνα φαντάζει εγκλωβισμένη σε μια λογική στόχευσης σε μηδενικά κρούσματα, επιστρατεύοντας εξαιρετικά σκληρά περιοριστικά μέτρα που έχουν φτάσει στα όρια τους κατοίκους της πόλης των 25 εκατομμυρίων κατοίκων. Πρόκειται όμως για μια στρατηγική που αν και είχε μια λογική βάση στην αρχή της πανδημίας δείχνει παντελώς ακατάλληλη για τη νεότερη, υπερμεταδοτική εκδοχή της Όμικρον 2.
Η προσπάθεια απόδοσης αυτής της φαινομενικά παράδοξης τακτικής στην ανάγκη του κινεζικού κράτους να προωθήσει την εικόνα μιας μεγάλης δύναμης που μεριμνά με τρόπο άμεσο κι αποτελεσματικό για την ευημερία των πολιτών της εξηγεί μόνο μια διάσταση του προβλήματος. Αφήνει δε εκτός κάδρου -ως συνήθως- την πολιτική και πολιτιστική διάσταση και το πολύπλοκο του πλέγματος εξουσίας εντός του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.
Αν αναλογιστεί κανείς την διαρκή συγκέντρωση εξουσιών στο πρόσωπο του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ τα τελευταία χρόνια η περίπτωση της Σαγκάης -και πιθανότατα του Πεκίνου στη συνέχεια- και την εγκατάλειψη του μοντέλου των πανίσχυρων τοπικών ηγεσιών του ΚΚΚ προς όφελος της κεντρικής κυβέρνησης έχει μια πρώτη απάντηση.
Aπάντηση που έχει να κάνει και με το γεγονός ότι η Σαγκάη αποτελεί την πλέον δυτικότροπη πόλη της Κίνας, με την επιβολή ενός προτύπου υγειονομικής διαχείρισης να μην αποσυνδέεται από την προσπάθεια πειθάρχησης του τοπικού πληθυσμού αλλά και ένταξης της υγειονομικής εκστρατείας στο περιθώριο ενός ιδιότυπου πολέμου κατά των τοπικών ελίτ και της δυτικής επιτροπής.
Μια δεύτερη πτυχή αφορά τη βαρύτητα της μητρόπολης ως προς την οικονομία της χώρας και την ανάγκη η πόλη να επανέλθει οριστικά και ενιαία στην οικονομική δραστηριότητα, αν και η μέθοδος ενός τόσο αυστηρού lockdown ούτε σε αυτή την περίπτωση φαίνεται να αποδίδει, δεδομένου ότι η παράταση των περιοριστικών μέτρων τροφοδοτεί νέο κύκλο εμπορικής ασφυξίας.
Παρά το μη συγκρίσιμο των κατασταλτικών μεθόδων σε έκταση και ένταση, η Δύση καλό θα ήταν να μη κομπάζει σε αυτό το σημείο περί ατομικών ελευθεριών και δημοκρατικής λογοδοσία. Η σχεδόν διετούς διάρκειας κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε στο κοινωνικό σώμα δεκάδων χωρών Ευρώπης και Αμερικής εξαιτίας και επ’ αφορμή της πανδημίας μάλλον επιβεβαιώνει πως όσα χωρίζουν τα δύο πολιτικά μοντέλα είναι εξίσου αρκετά με όσα τα ενώνουν. Υπ’ αυτή την έννοια η συνεχώς επανακάμπτουσα πανδημία όπως αποτυπώνεται στην περίπτωση της Σαγκάης μας υπενθυμίζει πως βιώνουμε το τέλος κάθε είδους εξαιρετικισμού ένθεν κακείθεν.
