Η αστυνομία σταμάτησε τον 38χρονο Γενιβάλντο ντε Zεσούς Σάντος σε δρόμο της βορειοανατολικής πόλης Ουμπαούμπα, στην πολιτεία Σερζίπε, την Τετάρτη. Βίντεο δείχνει δύο αστυνομικούς να κρατούν κλειστό το πορτμπαγκάζ στο οποίο βρισκόταν κλεισμένος ο άνδρας καθώς πυκνός καπνός έβγαινε από το αυτοκίνητο.
Η νεκροψία που διεξήχθη από το κρατικό ιατροδικαστικό ινστιτούτο κατέληξε ότι ο κ. Σάντος πέθανε από ασφυξία, αλλά δεν μπορεί να προσδιοριστεί τι την προκάλεσε.
Η ομοσπονδιακή αστυνομία αυτοκινητοδρόμων της Βραζιλίας δήλωσε ότι έχει εκκινηθεί πειθαρχική διαδικασία για να διερευνηθεί η συμπεριφορά των αστυνομικών. Έρευνα άνοιξε επίσης η ομοσπονδιακή αστυνομία σχετικά με τις συνθήκες του θανάτου του κ. Σάντος.
Υπάρχουν αντικρουόμενες πληροφορίες για το περιστατικό.
Σε δήλωση της η αστυνομία ανέφερε ότι ο κ. Σάντος συνελήφθη επειδή είχε «αντισταθεί ενεργά» στην προσέγγιση της αστυνομίας και ότι λόγω της «επιθετικότητάς του … τεχνικές ακινητοποίησης και όργανα λιγότερο επιθετικών δυνατοτήτων» χρησιμοποιήθηκαν για τον περιορισμό του.
Όμως ο ανιψιός του κ. Σάντος, Γουόλισον ντε Ζεσούς, δήλωσε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης ότι βρισκόταν στο σημείο και ο θείος του οδηγούσε μοτοσικλέτα όταν αστυνομικοί της ομοσπονδιακής αστυνομίας τον σταμάτησαν και του ζήτησαν να σηκώσει το πουκάμισό του. Εξήγησε ότι ο θείος του λάμβανε φαρμακευτική αγωγή λόγω σχιζοφρένειας και έγινε νευρικός όταν οι αστυνομικοί βρήκαν τα φάρμακα.
Υποστήριξε ότι είχε προειδοποιήσει την αστυνομία για την κατάσταση του θείου του, και «τότε άρχισαν τα βασανιστήρια». Είπε ότι οι αστυνομικοί τον ακινητοποίησαν στο έδαφος και τον έκλεισαν στο πορτμπαγκάζ του οχήματος.
Το βίντεο, που κυκλοφόρησε ευρέως στο διαδίκτυο, δείχνει τα πόδια του κ. Σάντος να κρέμονται από το αυτοκίνητο, με το υπόλοιπο σώμα του μέσα. Καθώς κλωτσάει και ουρλιάζει, δύο αστυνομικοί φαίνονται να σπρώχνουν προς τα κάτω την πόρτα του πορτμπαγκάζ, ενώ μια χειροβομβίδα αερίου φαίνεται να απελευθερώνεται εντός του αυτοκινήτου.
«Θα τον σκοτώσουν», ακούγεται να λέει ένας παρευρισκόμενος καθώς τα πόδια του Σάντος σταματούν να κινούνται.
Ο ανιψιός του δήλωσε ότι οι αστυνομικοί έφυγαν για το αστυνομικό τμήμα, και τον μετέφεραν στο νοσοκομείο όταν κατάλαβαν ότι ήταν αναίσθητος. Σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας, ο θάνατος του κ. Σάντος διαπιστώθηκε στο νοσοκομείο.
Όμως, η χήρα του κ. Σάντος, Μαρία Φαμπιάνα ντος Σάντος, περιέγραψε το περιστατικό ως «έγκλημα» και είπε στην τοπική εφημερίδα G1 ότι ο σύζυγός της δεν υπήρξε ποτέ βίαιος.
Το περιστατικό έχει οδηγήσει σε ευρεία καταδίκη σε ολόκληρη τη Βραζιλία, με πολλούς να επικρίνουν τις φερόμενες ενέργειες της αστυνομίας ως ρατσιστική πράξη. Το περιστατικό συνέβη στην επέτειο δύο ετών από τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, ενός μαύρου άνδρα, από αστυνομικούς στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ρενάτα Σόουζα, μαύρη ακτιβίστρια και πολιτικός, έγραψε στο Twitter: «Άλλο ένα μαύρο σώμα που εκτελέστηκε από τα χέρια του κράτους. Είναι απαράδεκτο».
Διαμαρτυρία διοργανώθηκε επίσης πριν από την κηδεία του κ. Σάντος στην Ουμπαούμπα την Πέμπτη, αναφέρει η G1, όπου πυρπολήθηκαν ελαστικά αυτοκινήτων στο δρόμο όπου σκοτώθηκε.
Η αστυνομική βία δεν είναι ασυνήθιστη στη Βραζιλία.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, περισσότεροι από 20 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε επιδρομή της αστυνομίας σε μια παραγκούπολη του Ρίο ντε Τζανέιρο. Έκτοτε, η αστυνομία έχει αντιμετωπίσει κατηγορίες για χρήση υπερβολικής βίας εναντίον των νεκρών, κάτι που ένας δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων ισχυρίστηκε ότι ισοδυναμεί με βασανιστήρια.
