Για αποτυχία υψίστης τάξης προειδοποίησε το Σάββατο η Ερευνητική Επιτροπή του ΟΗΕ σε περίπτωση που το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν επεκτείνει την παρούσα διασυνοριακή βοήθεια στη Συρία, σημειώνοντας πως δεδομένου ότι η χώρα αντιμετωπίζει τη χειρότερη οικονομική και ανθρωπιστική κρίση από την έναρξη της σύγκρουσης, η διεθνής κοινότητα οφείλει να διασφαλίσει την υπάρχουσα ανθρωπιστική βοήθεια και να αυξήσει τις δεσμεύσεις χρηματοδότησης.
Μετά το κλείσιμο τριών από τα επίσημα συνοριακά περάσματα στη βορειοδυτική Συρία το 2020, το πέρασμα Bab al-Hawa είναι το τελευταίο που παραμένει ανοιχτό για τη διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας, ωστόσο η ισχύουσα έκτακτη άδεια του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω του εναπομείναντος συνοριακού περάσματος λήγει στις 10 Ιουλίου.
Η Ρωσία και η Κίνα, ως μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, έχουν επανειλημμένα επιχειρήσει και απειλήσει να κλείσουν αυτό το τελευταίο πέρασμα, αλλά πέρυσι και στις αρχές του τρέχοντος έτους επιτεύχθηκαν συμφωνίες για να παραμείνει ανοιχτό, επιτρέποντας διαδοχικές εξάμηνες παρατάσεις της εντολής. Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα, τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας εξέφρασαν ανησυχητικά αντίθετες απόψεις σχετικά με την ανάγκη παράτασης αυτής της εξουσιοδότησης, η οποία εγγυάται την πρόσβαση σε απελπιστικά αναγκαία βοήθεια για εκατομμύρια Σύρους από το 2014. Παράλληλα, η Μόσχα και το Πεκίνο αναμένεται να διατυπώσουν τις συνήθεις απειλές τους ότι θα ασκήσουν βέτο, καθώς την περασμένη εβδομάδα, ο αναπληρωτής απεσταλμένος της Ρωσίας στον ΟΗΕ Ντμίτρι Πολάνσκι υπονόησε μια τέτοια κίνηση όταν δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι υπάρχει λόγος να συνεχιστεί η αποστολή βοήθειας στην Ιντλίμπ.
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής για τη Συρία, Πάουλο Πινέιρο (Paulo Pinheiro), χαρακτήρισε ως «ηθικό αποτρόπαιο» το γεγονός ότι «ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας κρίθηκε από μόνο του απαραίτητο για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής βοήθειας μπροστά στις συνεχείς παραβιάσεις – από την κυβέρνηση της Συρίας και άλλα μέρη – των υποχρεώσεών τους βάσει του διεθνούς δικαίου να επιτρέπουν και να διευκολύνουν την ανθρωπιστική βοήθεια για τους πολίτες που έχουν ανάγκη». Σημειώνεται πως νωρίτερα τον Μάιο, οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου στη διάσκεψη των Βρυξελλών VI για τη Συρία που διοργάνωσε η ΕΕ.
Η ψηφοφορία πραγματοποιείται καθώς οι ανθρωπιστικές ανάγκες σε ολόκληρη τη Συρία βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από την έναρξη της καταστροφικής 11ετούς σύγκρουσης. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι 14,6 εκατομμύρια Σύροι εξαρτώνται πλέον από την ανθρωπιστική βοήθεια, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ. Σε ολόκληρη τη Συρία, 12 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια, με τον αριθμό να έχει αυξηθεί σε ποσοστό 51% από το 2019.
Παράλληλα, στη βορειοδυτική Συρία που ελέγχεται από την αντιπολίτευση, οι ανθρωπιστικές συνθήκες επιδεινώνονται λόγω των συνεχιζόμενων εχθροπραξιών και της εμβάθυνσης της οικονομικής κρίσης. Περίπου 4,1 εκατομμύρια άνθρωποι, εκ των οποίων το 80% είναι γυναίκες και παιδιά, εξαρτώνται από τη βοήθεια για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών, με τις διασυνοριακές επιχειρήσεις που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Ασφαλείας, να επαρκούν για την μηνιαία κάλυψη περίπου 2,4 εκατομμυρίων. Ενώ κάποια βοήθεια παραδίδεται διασυνοριακά από το εσωτερικό της Συρίας, οι παραδόσεις αυτές περιέχουν πολύ μικρότερες, ανεπαρκείς ποσότητες και είναι εκτεθειμένες σε επιθέσεις κατά μήκος μιας επικίνδυνης διαδρομής παράδοσης που διασχίζει ενεργές γραμμές του μετώπου.
«Η παράδοση βοήθειας πρέπει να βασίζεται μόνο σε διαφανή και αμερόληπτη ανθρωπιστική αξιολόγηση, ανεξάρτητα από το αν επιτυγχάνεται με διασταυρούμενους ή διασυνοριακούς τρόπους. Πρέπει να αρθούν όλα τα εμπόδια για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Αυτό περιλαμβάνει και εκείνα που προκαλούνται από τις κυρώσεις, έστω και ακούσια», δήλωσε από την πελυρά της η Επίτροπος Λιν Γουέλτσμαν (Lynn Welchman).
Η Επιτροπή του ΟΗΕ για τη Συρία επισήμανε επίσης την ανησυχητική πορεία της σταθερής συρρίκνωσης της διασυνοριακής παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, υπενθυμίζοντας ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας εξέδωσε για πρώτη φορά ψήφισμα το 2014, με το οποίο ενέκρινε αρχικά την παράδοση βοήθειας στη Βόρεια Συρία μέσω τεσσάρων συνοριακών διαβάσεων, ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση της κυβέρνησης της Συρίας. Ωστόσο, από το 2020, τρία περάσματα έχουν εξαιρεθεί από το πεδίο εφαρμογής του ψηφίσματος, αφήνοντας το Bab al-Hawa ως το μόνο εναπομείναν εγκεκριμένο συνοριακό πέρασμα.
«Τα μέρη της σύγκρουσης έχουν σταθερά αποτύχει στην υποχρέωσή τους να επιτρέπουν και να διευκολύνουν την ταχεία και ανεμπόδιστη διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας για τους πολίτες που έχουν ανάγκη σε ολόκληρη τη Συρία. Είναι αδιανόητο το γεγονός ότι η συζήτηση φαίνεται να επικεντρώνεται στο αν θα κλείσει το μοναδικό εναπομείναν εγκεκριμένο συνοριακό πέρασμα για την παροχή βοήθειας, αντί για το πώς θα διευρυνθεί η πρόσβαση σε σωτήρια βοήθεια σε όλη τη χώρα και μέσω κάθε κατάλληλης οδού», σημείωσε η Επίτροπος Χάνι Μέγκαλι (Hanny Megally).
Καθ’ όλη τη διάρκεια των 11 ετών που ερευνά τη σύγκρουση, η Επιτροπή έχει τεκμηριώσει πώς οι εχθροπραξίες, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων που πλήττουν το προσωπικό έκτακτης βοήθειας, τις μεταφορές και τις υποδομές, καθώς και η περαιτέρω βία και η ανασφάλεια, έχουν παρεμποδίσει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε ολόκληρη τη χώρα. Διαπίστωσε επίσης ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και οι μη κρατικές ένοπλες ομάδες έχουν επανειλημμένα χρησιμοποιήσει την ανθρωπιστική βοήθεια εντός της Συρίας για πολιτικά παζάρια και συχνά την παρακρατούσαν σκόπιμα για συγκεκριμένους πληθυσμούς, ιδίως αυτούς που βρίσκονται υπό πολιορκία. Σε όλα τα εδάφη της Συρίας, τα μέλη του προσωπικού των ανθρωπιστικών οργανώσεων διατρέχουν συνεχώς τον κίνδυνο να παρενοχλούνται, να συλλαμβάνονται αυθαίρετα και να κρατούνται.
Την ίδια ώρα, η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν έχει μόνο βλάψει τις διπλωματικές σχέσεις και τους διαύλους επικοινωνίας για τη Συρία στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά προκαλεί επίσης πρωτοφανείς οικονομικές δυσχέρειες για τη Συρία και το λαό της, με την εκτίναξη των τιμών στα ύψη σε συνδυασμό με ελλείψεις σε σιτάρι και άλλα αγαθά Ταυτόχρονα, η ραγδαία αυξανόμενη ανεργία ωθεί όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού στην απόλυτη φτώχεια.
«Τα κονδύλια για την ανθρωπιστική βοήθεια δεν επαρκούν απλώς για την αντιμετώπιση των αναγκών και την προστασία των Σύρων αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής του ΟΗΕ για τη Συρία, υπογραμμίζοντας πως «η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί τώρα να εγκαταλείψει τον συριακό λαό. Έχουν υπομείνει 11 χρόνια καταστροφικών συγκρούσεων που έχουν προκαλέσει ανείπωτη δυστυχία. Ποτέ δεν ήταν πιο εξαθλιωμένοι και χρειάζονται τη βοήθειά μας».
