Υπάρχουν ενδείξεις ότι μεγάλα τμήματα της γαλλικής νεολαίας και των εργαζομένων βγαίνουν από την απάθεια και την αποχή, έτοιμοι τώρα να περάσουν στην (εκλογική) αντεπίθεση κατά του Εμανουέλ Μακρόν. Αλλά δεν ξέρουμε ακόμα πόσο μεγάλα είναι;
Θα πάνε να ψηφίσουν σήμερα τον Μελανσόν και τη «Νέα Οικολογική και Κοινωνική Συμμαχία» οι σύγχρονοι «κολασμένοι» της Γαλλίας, οι δύσπιστοι νέοι των γαλλικών προαστίων; Αν το κάνουν, το Αούστερλιτς του Μακρόν μπορεί ξαφνικά να του γυρίσει σε Βατερλό!
Οι δημοσκοπήσεις αφήνουν να φανεί μια τέτοια δυνατότητα, αλλά μόνο σήμερα το βράδυ θα ξέρουμε με περισσότερη βεβαιότητα.
Βοήθεια, έρχονται τα κομμούνια!
«Μελανσόν: Ο Μακρόν μπροστά στον ‘κόκκινο κίνδυνο’», λέει το γαλλικό Point, ενώ ένα άλλο άρθρο του αναφέρεται στο «διπλό πρόσωπο του Μελανσόν», ο οποίος όμως δεν άντεξε και αποκάλυψε τελικά το πραγματικό του πρόσωπο, που δεν είναι άλλο παρά το πρόσωπο του «θαυμαστή των τυράννων» (όπως ο Πούτιν!). Κι ας προσπαθεί ο καημένος ο Μελανσόν να πάρει, όπου σταθεί και όπου βρεθεί, τις αποστάσεις του από τη Μόσχα και να καταδικάσει τα «εγκλήματα» του Πούτιν.
O γραπτός Τύπος και η τηλεόραση εμφανίζουν τώρα τον Μελανσόν ως έναν επικίνδυνο τύπο, μια άλλη μορφή Λεπέν, έναν πολιτικό που έχει υποταχθεί στον «ισλαμοφασισμό» και τον «ισλαμοαριστερισμό». Βέβαια αν κάτι αποδεικνύει στην πραγματικότητα η υστερία των επιθέσεων αυτών είναι ένα: Η γαλλική αστική τάξη έχει αντιληφθεί το υπόγειο κύμα που έρχεται και κινδυνεύει να σκάσει την Κυριακή το βράδυ στις οθόνες των γαλλικών εκλογικών τηλεοράσεων. (1)
Προορισμένα να κινητοποιήσουν υπέρ του Μακρόν τους αστούς ψηφοφόρους, τα εξωφρενικά εξώφυλλα του γαλλικού Point και οι υπόλοιπες μάλλον γελοίες κινδυνολογίες των μέσων ενημέρωσης κινδυνεύουν να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα: να κινητοποιήσουν τον λαό υπέρ της Νέας Λαϊκής Οικολογικής και Κοινωνικής Ένωσης (NUPES). Γιατί πείθουν, εξ αντιδιαστολής, τους ψηφοφόρους ότι ο Μελανσόν αντιπροσωπεύει μια πραγματική απειλή για αυτούς που μισούν…
Η λαϊκή πίεση
Αυτό που φαινόταν εντελώς αδιανόητο ακόμα και πριν από ένα μήνα, έγινε τώρα δυνατό. Η ισχυρή λαϊκή πίεση ανάγκασε τα κόμματα της γαλλικής Αριστεράς, θέλοντας και μη, υπερβαίνοντας τις παραμένουσες και καθόλου ασήμαντες διαφορές τους, να ενωθούν γύρω από τη φιγούρα του Ζαν- Λυκ Μελανσόν που κατοχύρωσε τον ηγεμονικό του ρόλο στη γαλλική Αριστερά (με τη συμβατικότητα οπωσδήποτε που έχουν σήμερα αυτοί οι όροι) κατά τις τελευταίες εκλογές. Πόσο μάλλον που όλες οι άλλες τάσεις της Αριστεράς και ο σεχταρισμός τους καταμέτρησαν μικρότερα ή μεγαλύτερα Βατερλό και στο σύνολό τους το μόνο που προκάλεσαν με τις αυτόνομες εκλογικές καθόδους τους ήταν να βγάλουν την Αριστερά εκτός του δεύτερου γύρου των προεδρικών.
Να σημειώσουμε γιατί δεν τη θεωρούμε ασήμαντη τη δεινή μοίρα που επιφύλαξαν οι ψηφοφόροι στις προεδρικές εκλογές και σε όσους πρωταγωνίστησαν στο αντιρωσικό μένος, όπως ιδίως η ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος και των Πρασίνων, δύο κομμάτων που υπέστησαν πρωτοφανείς ήττες και σχεδόν εξαφανίστηκαν τον περασμένο Απρίλιο στις προεδρικές.
Είναι η δημοκρατική και κοινωνική Γαλλία που ξανακάνει τώρα την εμφάνισή της πίσω από τον Μελανσόν, μερικά χρόνια μετά την «επαναστατική» εξέγερση των Κίτρινων Γιλέκων. Σπονδυλική της στήλη η νεολαία, ιδίως η μορφωμένη νεολαία που διαθέτει μια βαθειά συνείδηση του συνόλου των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Γαλλία αλλά και όλη η ανθρωπότητα, ιδίως του πιο δύσκολου και πιο επικίνδυνου από αυτά, δηλαδή της κλιματικής αλλαγής και, ευρύτερα, της μεγάλης διαταραχής της σχέσης Ανθρώπου και Φύσης σε όλους τους τομείς, μια διαταραχή που κινδυνεύει να βάλει τον αλαζονικά αυτοαποκαλούμενο Homo Sapiens (Σοφό δηλαδή, αν και μάλλον Χαζός είναι) σε τροχιά αυτοκαταστροφής.
Αυτή η νεολαία καταλαβαίνει ότι αν δεν κάνει κάτι, αυτοί που κυβερνούν, οι διάφοροι ανεκδιήγητοι μέσα στην άπειρη ασημαντότητά τους Μακρόν και Σολτς, όχι μόνο θα της κλέψουν τη ζωή της προτού τη ζήσει, αλλά θα οδηγήσουν πιθανότατα την ανθρωπότητα στο τέλος της. Θέλουν να ενώσουν κοινωνικό και οικολογικό, παλεύοντας και για το «τέλος του μήνα» – που δύσκολα βγαίνει σε μια χώρα που μεγάλα κομμάτια της βυθίζονται στη φτώχεια και την ανέχεια και που έχει ηττηθεί κατά κράτος από τη Γερμανία μέσα στην Ε.Ε., αλλά και για να μην έρθει το «τέλος του κόσμου». (2)
Αντίθετα, οι πληθυσμοί της επαρχίας, αγροτικοί ή η αποδεκατισμένη από την αποβιομηχάνιση κλασική εργατική τάξη τραβιέται πιο εύκολα από τον δημαγωγικό εθνικισμό της Λεπέν, που επαγγέλλεται χωρίς καμία συνοχή την επιστροφή σε μια Γαλλία που δεν υπάρχει πια και δεν μπορεί να ξαναυπάρξει.
Και με τη σειρά της, η δυναμική της ενωμένης Αριστεράς και η αποστροφή στο πρόσωπο του Μακρόν, δίνει πια την Αριστερά να πλησιάζει την πρωτιά στις δημοσκοπήσεις για τις βουλευτικές εκλογές, με τον Μακρόν να κάνει ουσιαστικά προεκλογική εκστρατεία εναντίον του Μελανσόν (!) και την παράταξή του να ακολουθεί ασθμαίνοντας.
Να πάρει την εξουσία αλλά τι θα την κάνει;
Βέβαια και πρώτη να έρθει η Αριστερά δεν σημαίνει ότι θα αποκτήσει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση λόγω του τερατώδους, καλπονοθευτικού και πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος που ευνοεί μάλιστα ολιγάριθμες αγροτικές και αποβιομηχανοποιημένες περιφέρειες, εκεί δηλαδή που ο Μελανσόν δεν διαθέτει ισχυρή διείσδυση.
Αλλά και πλειοψηφία να αποκτήσει, δεν σημαίνει ότι ο δρόμος μπροστά της είναι γεμάτος ροδοπέταλα. Το πρόγραμμα της γαλλικής Αριστεράς είναι ένα κλασικό, σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα αναδιανομής, πολύ δύσκολα εφαρμόσιμο στα πλαίσια της Ε.Ε.. Ο Μελανσόν είναι ένας μεταρρυθμιστής πολιτικός, που δεν διαθέτει κατ’ ουσίαν άξιο λόγου κόμμα, μαζικό οργανωμένο κίνημα και τις ευρωπαϊκές συμμαχίες που χρειάζεται, για να τα βγάλει πέρα στις συγκρούσεις που αναπόφευκτα θα προκύψουν σε περίπτωση που θελήσει να εφαρμόσει όντως το πρόγραμμά του.
Τυχόν διοριζόμενος Πρωθυπουργός, αν η παράταξή του πάρει την πλειοψηφία των βουλευτικών εδρών στις εκλογές θα έχει να αντιμετωπίσει τον Γάλλο πρόεδρο, που το Σύνταγμα του δίνει πολύ μεγάλες εξουσίες, τον γαλλικό κρατικό μηχανισμό, το μεγάλο γαλλικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κεφάλαιο.
Και ασφαλώς, την τεράστια συμπιεσμένη πίεση των μαζών και των προβλημάτων που συσσωρεύεται για δεκαετίες.
Ανάγκη μεταβατικού προγράμματος και ευρωπαϊκού πολιτικού υποκειμένου
Δυστυχώς, από τότε που το σύνολο σχεδόν των ηγετών της ευρωπαϊκής αριστεράς και όχι μόνο συνέπεσαν στη διάγνωση της βαθειάς, συστημικής κρίσης του ευρωπαϊκού καπιταλισμού και της Ε.Ε. και που διαπίστωσαν την ανάγκη ενός είδους νέου «Μεταβατικού Προγράμματος» προς μια δημοκρατική, κοινωνική, «πολυπολική» και οικολογική Ευρώπη, αλλά και ενός πολύ πιο άμεσου και συστηματικού συντονισμού του αγώνα τους, όχι μόνο δεν έκαναν τίποτα προς την κατεύθυνση αυτή, αλλά μεσολάβησε και ο εξευτελισμός της συνθηκολόγησης του ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο και υποστήριξαν το Λίνκε, οι Ποδέμος και το ΚΚ Γαλλίας (δεν είναι τυχαίο ότι και οι τρεις αυτές δυνάμεις παρήκμασαν έκτοτε) με βαθιές και αποσυνθετικές συνέπειες σε όλη την ευρωπαϊκή και παγκόσμια Αριστερά -που δεν είναι καλά γνωστές στην ίδια την Ελλάδα. Ένας από τους πιο βασικούς λόγους που η εξέγερση των Κίτρινων Γιλέκων πήρε έναν καθαρά αναρχικό χαρακτήρα, αρνούμενη οποιαδήποτε μορφή μόνιμης ηγεσίας και εκπροσώπησης, ήταν ακριβώς το ελληνικό παράδειγμα, που ήρθε να επιβεβαιώσει τόσες και τόσες συνθηκολογήσεις ή και «προδοσίες» στην ιστορία της γαλλικής αριστεράς (1945, 1968, 1983).
Ο ίδιος ο Μελανσόν, επί κάμποσα χρόνια, φρόντιζε να δηλώνει «δεν θα γίνω Τσίπρας», ενώ συχνά υπογραμμίζει ότι η Γαλλία δεν είναι μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα και θα προσφύγει αν αναγκαστεί στα μέσα της «ανυπακοής». Όπως άλλωστε και η Γερμανία η ίδια. Ο Μελανσόν δεν κουράζεται να θυμίζει -και είναι σχεδόν μόνος σε όλη την Ευρώπη- ότι οι συνθήκες της Ε.Ε. δεν προβλέπουν μόνο όριο στα ελλείμματα αλλά και όριο στα πλεονάσματα. Γιατί τα πλεονάσματα των μεν είναι τα ελλείμματα των δε και δεν είναι δυνατόν να φτιαχτεί μια Ένωση αν τα μισά μέλη της εκμεταλλεύονται τα άλλα μισά.
Να θυμίσουμε ότι είναι της μόδας στην εποχή μας να χαρακτηρίζεται η ΕΣΣΔ ως ολοκληρωτική. Εντούτοις, στη Σοβιετική Ένωση υπήρχε ένα σύστημα μόνιμων μεταφορών πλεονάσματος από τις πλουσιότερες στις φτωχότερες Δημοκρατίες.
Αυτά είναι τα προβλήματα και δεν είναι λίγα ούτε ασήμαντα. Αλλά βέβαια και ακόμα και έτσι, μια εκλογική νίκη ή και απλώς ένα καλό αποτέλεσμα της γαλλικής αριστεράς χωρίς αμφιβολία θα ενθαρρύνει τις δυνάμεις όλης της κοινωνικής, λαϊκής Γαλλία (σε ένα βαθμό και Ευρώπης), που στενάζουν υπό το καθεστώς του ανελέητου νεοφιλελευθερισμού και της λιτότητας, που κατεδαφίζει σταθερά κάθε χρόνο που περνάει το ευρωπαϊκό κράτος πρόνοιας που, μαζί με το προηγηθέν σοβιετικό, υπήρξε ένα από μεγαλύτερα και κυριότερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πολιτισμού και τη βάση για ένα δημοκρατικό πολιτικό καθεστώς, αν καταφέρει η ανθρωπότητα να το αποκτήσει.
Η Λαϊκή Ενότητα του Μελανσόν αναπαράγει και με το όνομά της το Λαϊκό Μέτωπο του 1936, που έχει μείνει στη γαλλική και ευρωπαϊκή ιστορία ακριβώς γιατί υιοθέτησε τις πρώτες μεγάλες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Έτσι το θυμούνται σήμερα οι άνθρωποι, η αλήθεια όμως είναι ελαφρώς διαφορετική. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές ήταν το αποτέλεσμα των μεγάλων απεργιών και υιοθετήθηκαν παρά, όχι εξαιτίας της θέλησης του Λαϊκού Μετώπου.
Επιπλέον, καμιά από αυτές δεν θα ευδοκιμούσε αν οι ευρωπαϊκοί λαοί με επικεφαλής τη σοβιετική Ρωσία δεν είχαν νικήσει τον Φασισμό το 1945.
Στην κρισιμότερη συγκυρία της ανθρώπινης ιστορίας
Και τώρα, οι γαλλικές εκλογές διεξάγονται πριν και όχι μετά τα μεγάλα γεγονότα. Πρώτον, τη μεγάλη ήδη επερχόμενη οικονομική κρίση, ίσως και μια νέα μεγάλη κρίση χρέους στη νότιο Ευρώπη. Δεύτερον την παγκόσμια σύγκρουση που έχει πυροδοτήσει η ουκρανική κρίση. Τρίτο μια σειρά πιθανών κρίσεων εξαιτίας των τρομερών απειλών κάθε είδους για την ανθρωπότητα (μόλυνση, χρέος, πείνα και υπανάπτυξη, νέες τεχνολογίες, ύπαρξη εξτρεμιστικού πυρήνα που θέλει να μας πάει σε πόλεμο και φασισμό (3) κλ.π.). Ουδείς έχει μια αξιόλογη προγραμματική απάντηση σε αυτά. Είναι μάλιστα τόσο μεγάλο το σοκ και το άγχος που προκαλεί η συνειδητοποίηση των απειλών και της δυσκολίας τους να αντιμετωπισθούν, που η ανθρωπότητα μπαίνει στον πειρασμό να πάει στην τρέλα.
Εν προκειμένω στην απαγωγή της αμφισβήτησης από τον παραλογισμό που παθητικοποιεί (από το «δεν υπάρχει κορονοϊός» και «δεν υπάρχει κλιματική αλλαγή» μέχρι το «οι Αμερικανοί δεν πήγαν ποτέ στη Σελήνη»!)
Το «σύστημα» δεν θα καταρρεύσει μόνο του. Θα μας πάρει μαζί του
Μερικοί αναλυτές πιστεύουν ότι με τις κυρώσεις που επέβαλαν οι Δυτικοί και τα προβλήματα που προκαλούν με αυτές και στους εαυτούς τους και σε όλο τον κόσμο, η πολιτική του δυτικού καπιταλιστικού και ιμπεριαλιστικού συστήματος θα καταρρεύσει ή θα αναγκαστεί να τροποποιηθεί σοβαρά.
Μια τέτοια εκτίμηση είναι βαθιά εσφαλμένη. Ιστορικά ο καπιταλισμός δεν απαντά μόνο με «μεταρρυθμισμό» στα προβλήματά του (όπως έκανε σε προηγούμενες περιόδους, π.χ. με τον Ρούζβελτ), απαντά επίσης με Φασισμό, Ολοκληρωτισμό και Πόλεμο.
Η εμφάνιση του Τραμπ και του Μπάνον στο κέντρο του δυτικού συστήματος (όχι σε ένα δευτερεύον κέντρο όπως το 1933), δείχνει ότι ο «γερμανικός» δρόμος παραμένει πάντα μια δυνατότητα διεξόδου από την κρίση. Με τη διαφορά ότι δεν θα οδηγήσει σε έναν παγκόσμιο πόλεμο του τύπου των δύο προηγουμένων, αλλά στην καταστροφή του ανθρώπινου είδους, γιατί, μετά το 1945, οι τεχνολογίες και οι παραγωγικές δυνάμεις που διαθέτουμε δεν επιτρέπουν νίκη σε παγκόσμιο πόλεμο.
Έχει λοιπόν τεράστια σημασία για την ανθρωπότητα να παράγει μια δύναμη δημοκρατική, «πολυπολική», κοινωνική και οικολογική, που να δρα ταυτόχρονα στην Ανατολή και στη Δύση, στον Βορρά και στον Νότο του πλανήτη και να είναι εφοδιασμένη με ένα μεταβατικό πρόγραμμα ικανό να διαγράψει μια προοπτική εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια.
Δυστυχώς, οι θέσεις που έχει πάρει η μεγάλη πλειοψηφία της ευρωπαϊκής και αμερικανικής επίσημης (υποτιθέμενης) Αριστεράς στο Ουκρανικό, παραμένει, παρά τις όποιες παραλλαγές και δικαιολογίες της, μια θέση φοβισμένης αλληλεγγύης στην πραγματικότητα στον δυτικό καπιταλισμό και ιμπεριαλισμό και δεν μπορεί να μας οδηγήσει πουθενά αλλού παρά στον πόλεμο, την οικολογική και οικονομική καταστροφή και τον φασισμό, χωρίς να βοηθάει σε τίποτα την Ουκρανία και τον λαό της.
Δυστυχώς ο Μελανσόν και η γαλλική Αριστερά δεν είναι εξαίρεση. Δεν (θέλουν να) θυμούνται ότι η συμπόρευση της γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας με τον γερμανικό Ιμπεριαλισμό, δεν οδήγησε βέβαια σε κάποια νίκη του σοσιαλισμού στη Γερμανία και την Ευρώπη, αλλά στον Χίτλερ και τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΥΓ. Για το πώς περιγράφουν την ατμόσφαιρα στη Γαλλία δύο στελέχη της κομμουνιστογενούς Αριστεράς μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Το πλήρες πρόγραμμα της NUPES στα γαλλικά μπορείτε να το διαβάσετε εδώ, ενώ ένα καλό άρθρο για την εμπειρία του Λαϊκού Μετώπου του 1936 μπορεί να βρείτε εδώ.
Οι γαλλόφωνοι αναγνώστες που θέλουν να πάρουν μια ιδέα του κλίματος της προεκλογικής εκστρατείας μπορούν ενδεικτικά να δουν αυτό το βίντεο:
Σημειώσεις
(1) Είναι βέβαια αλήθεια ότι η γαλλική ιθύνουσα τάξη διατηρεί ακόμα και σήμερα έναν αταβιστικό φόβο απέναντι στον λαό, που της έχει μείνει από τότε που η λεπίδα έπεσε στους λαιμούς του Λουδοβίκου του 16ου και της Μαρίας Αντουανέτας. Είναι τέτοιος ο μεταφυσικός φόβος της ότι θα ξεσπάσει μια επανάσταση, που συχνά παρασύρεται σε γελοιότητες. Τον Μάιο 2005, το βράδυ του δημοψηφίσματος για το «ευρωσύνταγμα» που έχασαν οι γαλλικές ελίτ από τον λαό, οι αρχές έκλεισαν τα μετρό στη λεωφόρο των Ηλυσίων, λες και φοβόντουσαν ότι θα κατέβει το «προλεταριάτο των προαστίων» να πάρει την εξουσία. Το προλεταριάτο ή μάλλον πρεκαριάτο αυτό όντως κατέβηκε, αλλά έξι μήνες αργότερα κι όχι για να πάρει την εξουσία, αλλά για να τα κάνει λίμπα.
(2) Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι και ο ίδιος άλλωστε ο Μελανσόν είναι από τους πιο μορφωμένους και καλλιεργημένους Ευρωπαίους πολιτικούς, έχοντας και ένα υψηλό επίπεδο γενικής παιδείας. Ως νέος, όπως και ένα πολύ μεγάλο μέρος της γαλλικής νεολαίας και των στελεχών που έκαναν αργότερα μεγάλες καριέρες (όπως ο Ζοσπέν), πολιτικοποιήθηκε με τη σκέψη του Τρότσκι, έστω και υπό τον παραμορφωτικό φακό των «λαμπερτιστών», στην οργάνωση των οποίων συμμετείχε στα νιάτα του και που είναι το πιο «σταλινικό» και το πιο πρωτόγονο από τα ρεύματα του γαλλικού τροτσκισμού, προτού κάνει καριέρα στο μεγάλο ρεύμα του γαλλικού Σοσιαλισμού. (Συνδέεται επίσης με τους Ελευθεροτέκτονες όπως πιστεύεται ευρέως αλλά ο ίδιος έχει αρνηθεί να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει).
Για την ιστορία να σημειώσουμε ότι ο Μελανσόν κατηγορείται ότι «έριξε» την άλλη τροτσκιστική οργάνωση, το NPA, Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα (απόγονο της Κομμουνιστικής Λίγκας) στις διαπραγματεύσεις για την κοινή κάθοδο της αριστεράς.
Δεν βρίσκει οπωσδήποτε κανείς πολλούς μορφωμένους πολιτικούς στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από πάρα πολύ μεγάλη πτώση του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου και κατακλύζεται από αγράμματους σαλτιμπάγκους και τυχοδιώκτες της Αριστεράς και της Δεξιάς -ακόμα και στη Γερμανία μπορείς να κάνεις πλέον πολιτική καριέρα πρώτης γραμμής, έχοντας αποδεδειγμένα κλέψει το διδακτορικό που σου έδωσαν! Για να μη μιλήσουμε για τον επικίνδυνο παράφρονα και φασίστα, τον πορτοκαλί άρχοντα των καζίνων και της μαφίας τους, που έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ και απειλεί να ξαναγίνει. (Περισσότερο ανησυχητικό και από το ότι ένας τέτοιος τύπος κατάφερε να γίνει Πρόεδρος, είναι βέβαια το γεγονός ότι τόσο πολλοί άνθρωποι στον κόσμο τον είδαν με κάποια συμπάθεια και εναπέθεσαν σε αυτό το μούτρο τις ελπίδες τους!)
