Με μια προβλέψιμη, αλλά ταυτόχρονα καθηλωτική γνωμοδότηση, το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών ανέστειλε το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της πρόσβασης σε αμβλώσεις στις ΗΠΑ, ανατρέποντας μισό αιώνα δικαστικής προστασίας του θεμελιώδους αυτού δικαιώματος.
Η πρόσβαση στην άμβλωση συνιστά δικαίωμα θεμελιώδους σημασίας για τη διασφάλιση ενός ευρέος φάσματος άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου, μεταξύ άλλων, του δικαιώματος στη ζωή και την ασφάλεια, την ιδιωτικότητα, την απαγόρευση των διακρίσεων και την ελευθερία από σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.
Ωστόσο, αν και το Δικαστήριο έχει προς το παρόν αναστείλει τη συνταγματική προστασία της πρόσβασης στην άμβλωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες οφείλουν να τη διασφαλίσουν, βάσει των δεσμεύσεών τους προς τα ανθρώπινα δικαιώματα σε διεθνές επίπεδο. Οι τελευταίες ενσωματώνονται σε διεθνείς συνθήκες που έχουν επικυρώσει οι ΗΠΑ, και το δικαίωμα πρόσβασης σε ασφαλείς και νόμιμες αμβλώσεις έχει τις ρίζες του στο διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Την ώρα που οι μελετητές του συνταγματικού δικαίου και οι εμπειρογνώμονες εξακολουθούν να εμβαθύνουν στην πολυπλοκότητα της απόφασης του Δικαστηρίου, αυτό που είναι σαφές από τη γνωμοδότηση του δικαστή Alito, είναι πως το Δικαστήριο έκρινε ότι το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών δεν παρέχει δικαίωμα πρόσβασης στην διακοπή μιας κύησης. Με τον τρόπο αυτό, το Δικαστήριο ακυρώνει την υπόθεση-ορόσημο Roe v. Wade και τη μεταγενέστερη υπόθεση Casey v. Planned Parenthood. Με την απόφασή του, το Δικαστήριο επιστρέφει την εξουσία ρύθμισης των αμβλώσεων «στους ανθρώπους και στους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους».
Έρευνες έχουν καταδείξει ότι όταν οι αμβλώσεις απαγορεύονται ή περιορίζονται, αυτό δεν τις σταματά, οδηγεί απλώς στην εν κρυπτώ πραγματοποίησή τους. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο τόσο για μη ασφαλείς διαδικασίες όσο και για καταγγελίες ανθρώπων στην αστυνομία ή την ποινική τους δίωξη ως υπόπτων για διακοπή κύησης. Αυτό είναι πιθανό να επηρεάσει ιδιαίτερα τα άτομα που ιστορικά έχουν πιο περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας λόγω διακρίσεων και άλλων συστημικών εμποδίων, συμπεριλαμβανομένων των εφήβων, των μαύρων, των ιθαγενών και άλλων έγχρωμων ατόμων, των ανθρώπων που διαβιούν σε αγροτικές κοινότητες ή σε συνθήκες φτώχειας, και των προσώπων που υφίστανται διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου τους.
Η έρευνα του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει επίσης αναδείξει πως η απαγόρευση της διακοπής κύησης ενδέχεται να οδηγήσει τους επαγγελματίες υγείας να παραπέμπουν επείγοντα μαιευτικά περιστατικά ή ασθενείς που έχουν αποβάλλει στην αστυνομία, υπό τον φόβο της δίωξης, καθιστώντας δύσκολο για τους γιατρούς να κάνουν τη δουλειά τους και να παρέχουν στους ασθενείς τους το καλύτερο δυνατό επίπεδο περίθαλψης.
Όπως υπογραμμίζουν οι διαφωνούντες με την απόφαση, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο, από την Ταϊλάνδη μέχρι την Ιρλανδία και το Μεξικό, έχουν προχωρήσει στην επέκταση της νομιμοποίησης των αμβλώσεων και η απόφαση αυτή του Δικαστηρίου αφήνει τις ΗΠΑ ως εξαίρεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μαζί με τη Διεθνή Αμνηστία και το Παγκόσμιο Κέντρο Δικαιοσύνης, συμβούλευσαν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ πως «ο νόμος περί αμβλώσεων δεν γράφεται σε λευκό χαρτί. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν και πρέπει να μάθουν από τις εμπειρίες και τα αποτελέσματα άλλων εθνών»..
Οι εμπειρίες αυτές μας έχουν διδάξει ότι οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν ήδη το υψηλότερο ποσοστό μητρικής θνησιμότητας μεταξύ τουλάχιστον 10 άλλων πλούσιων χωρών, θα πρέπει να προετοιμάζονται για την αύξηση της μητρικής θνησιμότητας και νοσηρότητας, ιδίως μεταξύ των μαύρων και των ατόμων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας.
Με ένα χτύπημα, το Δικαστήριο αποδεκάτισε την προστασία ενός βασικού δικαιώματος που είναι στενά συνδεδεμένο με την έμφυλη ισότητα, τη φυλετική δικαιοσύνη και τα βασικά οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα, ανοίγοντας αντ’ αυτού την πόρτα για τον κυβερνητικό έλεγχο μιας από τις πιο προσωπικές αποφάσεις που κάποια γυναίκα μπορεί να λάβει.
Μην αυταπατάστε: αυτό που θα ξεδιπλωθεί μπροστά μας θα είναι μια τραγωδία για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τοποθέτηση της Αναπληρώτριας Διευθύντρια του Τμήματος Δικαιωμάτων των Γυναικών του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Amanda Klasing, για την πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ σχετικά με την ανατροπή του Roe v. Wade.
