Η περιοδεία που ξεκινά ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σε Ισραήλ, κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και Σαουδική Αραβία από τις 13 ως τις 16 Ιουλίου τα έχει σχεδόν όλα εκτός από ένα (σημαντικό…) πράγμα: την επανέναρξη οποιασδήποτε διπλωματικής διαδικασίας για την επίλυση του παλαιστινιακού στη βάση δύο ανεξάρτητων χωρών.

Όχι μόνον γιατί η σημερινή υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Γιαίρ Λαπίντ δεν έχει την εξουσιοδότηση να ξεκινήσει μία ουσιαστική διπλωματική διαπραγμάτευση. Αλλά και γιατί το μείζον ενδιαφέρον της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής συγκλίνει, αυτή την περίοδο, με εκείνο του Ισραήλ καθώς οι δύο χώρες έχουν θέσει στο επίκεντρο της περιφερειακής πολιτικής τους την αυξημένη γεωπολιτική ισχύ και τον ανταγωνισμό που δέχονται από το Ιράν. Στο πλευρό τους έχουν και άλλες αραβικές χώρες του Κόλπου με πρώτη τη Σαουδική Αραβία της οποίας η εισβολή στην Υεμένη το 2016 καρκινοβατεί, μεταξύ άλλων, και λόγω της συνεργασίας των Υεμενιτών αντικαθεστωτικών Χούθι με το Ιράν.

Τι επομένως μπορεί να περιμένει κανείς από τον Αμερικανό πρόεδρο όταν θα συναντήσει την Παρασκευή τον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Μαχμούτ Αμπάς (πιθανώς) στην Βηθλεέμ;

Ουσιαστικά τίποτε σε ό,τι αφορά την ειρηνευτική διαδικασία. Ενδιαμέσως μπορεί να ακουστούν κάποια μισόλογα σε σχέση με την συνέχιση της αμερικανικής «οικονομικής βοήθειας» προς την Παλαιστινιακή Αρχή «για τη βελτίωση» της ζωής των Παλαιστινίων που ζουν εδώ και δεκαετίες υπό τον στυγνό κατοχικό κλοιό σε συνθήκες ρατσιστικού καθεστώτος Απαρτχάιντ. Ενδεχομένως ακόμη ο Πρόεδρος Μπάιντεν να δώσει το πράσινο φως για την παροχή… υπηρεσιών Ίντερνετ 4G στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη (που ακόμη παλεύουν με τηλεπικοινωνιακό δίκτυο τρίτης γενιάς) ή να επαναλάβει υποσχέσεις για την λειτουργία του αμερικανικού προξενείου στην Ανατολική Ιερουσαλήμ που έκλεισε ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ και το οποίο έχει επιλέξει να μην ανοίξει εδώ και ενάμιση χρόνο επειδή αντιτίθενται οι ισραηλινές κατοχικές αρχές.

Αυτά εξηγούν γιατί για τους Παλαιστίνιους είναι σαν να μην έχει έρθει καν ο Αμερικανός πρόεδρος που μεταβαίνει στο Ισραήλ περίπου ένα μήνα μετά την δολοφονία της Παλαιστίνιας δημοσιογράφου Σιρίν Αμπού Ακλέχ (11 Μαΐου 2022 στην πόλη Τζενίν της Δυτικής Όχθης από πυρά του ισραηλινού στρατού).

Τα δε μέτρα – ασπιρίνη που ανακοίνωσε απόψε η ισραηλινή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Γιαίρ Λαπίντ τάχα για την διευκόλυνση της καθημερινής ζωής των Παλαιστινίων μοιάζουν με σκόνη στα μάτια της λεγόμενης κοινής γνώμης ή σαν προσπάθεια εξωραϊσμού της στυγνής κατοχής σε βάρος των Παλαιστινίων λίγο πριν την έλευση του Αμερικανού Προέδρου.

Στο δρόμο που χάραξαν οι συμφωνίες του Αβραάμ

Ωστόσο, οι πραγματικοί σκοποί της περιοδείας του Αμερικανού προέδρου στην περιοχή δεν αφορούν, ούτως ή άλλως, την επίλυση του παλαιστινιακού αλλά την ενίσχυση και προώθηση της γεωπολιτικής ισχύος του Ισραήλ και τη βελτίωση ή και εξομάλυνση των σχέσεων του εβραϊκού κράτους στο δρόμο που χάραξαν τον Σεπτέμβρη του 2020 οι συμφωνίες του Αβραάμ που έκλεισε ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ ανάμεσα στο Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτ, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και στη συνέχεια (υπό μία περιορισμένη έννοια) το Σουδάν.

Παρόλα αυτά δεν θα πρέπει να αναμένει κάποιος άμεσα συμφωνία ομαλοποίησης σχέσεων ανάμεσα σε Ισραήλ και Σαουδική Αραβία καθώς αυτό σχετίζεται μεταξύ άλλων με το παλαιστινιακό ζήτημα και τους σφοδρούς γεωπολιτικούς και ενεργειακούς ανταγωνισμούς.

Ήδη από το βράδυ της Δευτέρας ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν ξεκαθάρισε πως δεν θα υπάρξει νέα συμφωνία του Αβραάμ μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας επειδή αυτή αναμένεται να χρειαστεί μία «μακρά διαδικασία».

Ωστόσο, είναι σίγουρο πως έως τότε θα προηγηθούν πολλά «μαγειρέματα» σε ό,τι αφορά τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, τις διεργασίες για νέα σχήματα περιφερειακής στρατιωτικής συνεργασίας και ασφάλειας ή και οικονομικής συνεργασίας.

Ο Ισραηλινός υπουργός Οικονομίας Άβιγκντορ Λίμπερμαν μιλώντας την Δευτέρα σε ένα οικονομικό συνέδριο προέβλεψε ένα είδος «κοινής αγοράς» ανάμεσα στο Ισραήλ και αραβικές χώρες της περιοχής.Επίσης, ο Ισραηλινός σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Εγιάλ Χουλάτα, δήλωσε ότι στο πλαίσιο της επίσκεψης Μπάιντεν «είναι σίγουρα πιθανό να αρχίσουμε να μιλάμε για την ενδεχόμενη επέκταση των αγορών μας στην περιοχή».

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Μπένι Γκαντς μία βδομάδα πριν προέβλεπε ένα πλαίσιο εναέριας συνεργασίας σε πραγματικό χρόνο ανάμεσα στο Ισραήλ και αραβικές χώρες της ευρύτερης περιοχής έναντι του Ιράν και των «αντιπροσώπων του» με στόχο την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων, μη επανδρωμένων τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών κ.λπ.

Τα πετρέλαια

Εννοείται πως και σε αυτή την περιοδεία τα πετρέλαια θα «αρωματίσουν» τις επαφές που θα έχει ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν την Παρασκευή όταν θα αναχωρήσει από το διεθνές αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ για τη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας σε μία «συμβολική κίνηση» για τις σχέσεις των δύο χωρών.

Ο Μπάιντεν, ας μην ξεχνάμε, δεν θα επιχειρήσει μόνον την αποκατάσταση των αμερικανο-σαουδαραβικών σχέσεων με αφορμή (αλλά όχι αιτία) την όξυνση της έντασης που προκάλεσε η δολοφονία του Σαουδάραβα αρθρογράφου Τζαμάλ Κασόγκι τον Οκτώβριο του 2017 στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη. Θα επιβεβαιώσει τις στενές σχέσεις των ΗΠΑ στην περιοχή του Κόλπου εκβιάζοντας (εάν τα καταφέρει) την αύξηση παραγωγής πετρελαίου στο φόντο του πολέμου στην Ουκρανία σε μία προσπάθεια μείωσης των διεθνών τιμών που ζεματάν τον ίδιο, τους Αμερικανούς καταναλωτές όπως και τους ηγέτες και πολίτες άλλων δυτικών χωρών.

Ο ίδιος πάντως σε πρόσφατο άρθρο που υπέγραψε στην Ουάσιγκτον Ποστ για τους λόγους της επίσκεψής του στη Σαουδική Αραβία δεν μάσησε τα λόγια του.

«Η δουλειά μου ως πρόεδρος είναι να διασφαλίσω τη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας» ανέφερε στο άρθρο επικαλούμενος την ανάγκη να αντιμετωπίσει την επιθετικότητα της Ρωσίας, να βρεθεί «στην καλύτερη δυνατή θέση» έναντι της Κίνας και να εξασφαλίσει «μεγαλύτερη σταθερότητα» στη Μέση Ανατολή. «Για να κάνουμε αυτά τα πράγματα, πρέπει να έχουμε άμεση επαφή με τις χώρες που μπορούν να συμβάλλουν σε αυτά. Η Σαουδική Αραβία είναι μια από αυτές» εξήγησε, υποστηρίζοντας στη συνέχεια πως τάχα «αντέστρεψε» την πολιτική «λευκών επιταγών που κληρονομήσαμε από τον προηγούμενο πρόεδρο, τον Ντόναλντ Τραμπ».

Σε κάθε περίπτωση, η συμμετοχή του προέδρου Μπάιντεν στη σύνοδο του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) το ερχόμενο Σάββατο με τη συμμετοχή άλλων τριών αραβικών χωρών (Αίγυπτος, Ιράκ, Ιορδανία) επιδιώκει επίσης την προώθηση των αμερικανικών γεωπολιτικών και ενεργειακών συμφερόντων σε ένα ιδιαίτερα ρευστό περιφερειακό αλλά και διεθνές περιβάλλον όπου όλα (καλά και άσχημα) φαντάζουν πλέον πιθανά…

Ιδιαίτερα όσο αυξάνουν οι τριβές αντιπαράθεσης ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Ρωσία και την Κίνα στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.