Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αύξησε τα επιτόκια για πρώτη φορά εδώ και περισσότερα από 11 χρόνια, καθώς προσπαθεί να ελέγξει τον διογκούμενο πληθωρισμό της ευρωζώνης.

Η ΕΚΤ αύξησε το βασικό της επιτόκιο κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες στο 0,0% και σχεδιάζει περαιτέρω αυξήσεις φέτος. Ο ρυθμός ήταν αρνητικός από το 2014 σε μια προσπάθεια να ενισχυθούν οι οικονομίες του μπλοκ μετά από χρόνια αδύναμης ανάπτυξης.

Ωστόσο, ο πληθωρισμός βρίσκεται τώρα στο ρεκόρ του 8,6%, πολύ παραπάνω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ, καθώς το κόστος των τροφίμων, των καυσίμων και της ενέργειας εκτινάσσεται στα ύψη.

Εξηγώντας την απόφασή της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε πως «Η οικονομική δραστηριότητα [στην ευρωζώνη] επιβραδύνεται. Η αδικαιολόγητη επιθετικότητα της Ρωσίας προς την Ουκρανία αποτελεί συνεχή τροχοπέδη για την ανάπτυξη». Πρόσθεσε ότι ενώ ο τουρισμός είναι πιθανό να ενισχύσει το μπλοκ αυτό το καλοκαίρι, ο υψηλός πληθωρισμός και τα συνεχιζόμενα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας πρόκειται να έχουν «ανασταλτική επίδραση στην οικονομία».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ευάλωτη στον πληθωρισμό, διότι βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη Ρωσία για το πετρέλαιο και το φυσικό της αέριο. Αυτή την εβδομάδα το μπλοκ προέτρεψε τα κράτη-μέλη να μειώσουν την χρήση φυσικού αερίου κατά 15% εν μέσω φόβων ότι η Μόσχα θα διακόψει τις παραδόσεις, προκαλώντας ελλείψεις και περαιτέρω αυξήσεις των τιμών.

Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο έχουν αυξήσει επίσης τα επιτόκιά τους, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Αγγλίας και της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ιδέα είναι ότι καθιστώντας ακριβότερο τον δανεισμό χρημάτων, οι άνθρωποι θα ξοδεύουν λιγότερα, γεγονός που μειώνει την ζήτηση και, ως εκ τούτου, τις τιμές.

Υπάρχουν όμως και ανησυχίες ότι η αύξηση των επιτοκίων θα μπορούσε να ωθήσει την ευρωζώνη σε ύφεση – η οποία ορίζεται ως δύο διαδοχικά τρίμηνα οικονομικής ύφεσης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δήλωσε ότι περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων «θα είναι κατάλληλες» και είπε ότι θα χρειαστεί μια προσέγγιση «συνεδρίασης προς συνεδρίαση» για την αύξηση των επιτοκίων.

«Αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει ανεπιθύμητα υψηλός για κάποιο χρονικό διάστημα λόγω της συνεχιζόμενης πίεσης από τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων και των πιέσεων των αγωγών στην αλυσίδα τιμολόγησης», πρόσθεσε η Κριστίν Λαγκάρντ. «Οι υψηλότερες πληθωριστικές πιέσεις απορρέουν επίσης από την υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ», πρόσθεσε.

Η ΕΚΤ άρχισε να μειώνει τα επιτόκια μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 για να τονώσει την ανάπτυξη και τα οδήγησε στο -0,5% κατά την διάρκεια της πανδημίας. Ωστόσο, νωρίτερα φέτος σηματοδότησε ότι σχεδίαζε να τα αυξήσει ξανά, αν και οι οικονομολόγοι ανέμεναν μόνο αύξηση 0,25 ποσοστιαίων μονάδων τον Ιούλιο.