Οι κατηγορίες περί εκτεταμένης φοροδιαφυγής και παράνομου πλουτισμού κατά του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάνουν πάλι την εμφάνισή τους στον γερμανόφωνο χώρο.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Ήδη από το 2019 κυκλοφορούσαν πληροφορίες πως ο Ζελένσκι έχει χρήματα στην Κύπρο, στο Μπελίζ και στις βρετανικές Παρθένες Νήσους και έτσι ακολουθεί την «παράδοση» που θέλει την Ουκρανία κράτος με βαθιά διεφθαρμένες δομές και σχέσεις, κυβερνώμενο από κλεπτοκράτες και ολιγάρχες. Καμία πραγματικά ουσιαστική είδηση δεν υπήρξε εδώ, καμία έκπληξη δεν προκλήθηκε.
Στη συνέχεια, όταν έγιναν οι αποκαλύψεις των Pandora Papers, τον περασμένο Οκτώβριο, όπως ήταν αναμενόμενο εμφανίστηκε και το όνομα του Ζελένσκι στη λίστα. Οι πληροφορίες του 2019 έγιναν συγκεκριμένες: Σαράντα εκατομμύρια δολάρια σε offshore λογαριασμούς σε διάφορους φορολογικούς παραδείσους, όλους κτήσεις της βασίλισσας Ελισάβετ Β’, είχε ο ήρωας του δυτικού κόσμου, ο «υπηρέτης του Λαού» που εξελέγη για να ξεπεράσει η χώρα του την διαφθορά και την κλεπτοκρατία. Ουδεμία έκπληξη και εδώ, η είδηση θα ήταν ο πρόεδρος της Ουκρανίας να μην έχει εκατομμύρια σε φορολογικούς παραδείσους.
Σε ένα μιντιακό τοπίο, όμως, σαν του γερμανόφωνου χώρου, όπου ο Ζελένσκι συνειδητά πλασαρίστηκε ως «ήρωας», κάνει εντύπωση το ότι αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές στην εικόνα του. Και το πράγμα γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον, όταν η αρνητική κριτική δημοσιεύεται όχι στον αριστερό ή «αριστερό» τύπο αλλά στην εφημερίδα Die Welt, τη σοβαρή εφημερίδα του εκδοτικού οίκου Axel Springer. Ο συγκεκριμένος εκδοτικός οίκος βγάζει την περιώνυμη εφημερίδα Bild και συγκεντρώνει τον σκληρό πυρήνα της γερμανικής δεξιάς. Η Bild, αντίστοιχης ποιότητας με την ελληνική Espresso, είναι η Νο 1 εφημερίδα σε αναγνώστες στη Γερμανία.
Ο συγκεκριμένος εκδοτικός οίκος ανήκει στο «κόμμα του πολέμου». Τα μέσα ενημέρωσής του τηρούν μια σκληρή στάση απέναντι στη Ρωσία και τον πρόεδρο Πούτιν και κριτική στάση απέναντι στον καγκελάριο Σολτς, τον οποίο ουσιαστικά κατηγορούν πως δεν εμπλέκει τη Γερμανία πιο βαθιά στον πόλεμο υπέρ του Κιέβου.
Η έκπληξη λοιπόν ήταν μεγάλη όταν η εφημερίδα Die Welt δημοσίευσε πρώτη άρθρο που παρουσιάζει τη βιογραφία του Ζελένσκι, γραμμένη από τον Ολλανδό Στέβεν Ντέριξ και τη Ρωσίδα Μαρίνα Σελκούνοβα. Και οι δυο είναι ερευνητές δημοσιογράφοι με έδρα την Ολλανδία. Το βιβλίο με τίτλο «Ζελένσκι: Η επικαιροποιημένη βιογραφία» δεν πρέπει να χαροποίησε ιδιαίτερα τον άνθρωπο που έχει καταστεί μοιραίος για την Ευρώπη.
Σε αυτήν λοιπόν τη βιογραφία υπενθυμίζονται τα σκοτεινά σημεία της προσωπικότητάς του. Βασικό σημείο είναι βέβαια η εκτεταμένη φοροδιαφυγή και ο υπέρμετρος πλουτισμός αυτού του ανθρώπου που ήταν όπως προείπαμε αναμενόμενα και που επιβεβαιώθηκαν απλώς με την αποκάλυψη των Pandora Papers. Το καθεστώς Ζελένσκι είχε προσπαθήσει να αμυνθεί τότε και με διάφορες δικαιολογίες προσπάθησε να ματαιώσει την προβολή του σχετικού ντοκιμαντέρ με τίτλο «Offshore 95». Η προγραμματισμένη προβολή δεν μπορούσε δήθεν να γίνει, γιατί το θέατρο στο οποίο ήταν προγραμματισμένη η πρεμιέρα είχε και προβλήματα με τα φώτα και πραγματοποιούνταν ανακαίνιση. Το σκάνδαλο έγινε μεγάλο και η πίεση επίσης, με αποτέλεσμα η ταινία να προβληθεί κανονικά. Η εικόνα όμως του Ουκρανού προέδρου είχε ήδη αμαυρωθεί.
Ο Ζελένσκι είχε ισχυριστεί το καλοκαίρι του 2021 πως οι «ολιγάρχες στην Ουκρανία αποτελούν παρελθόν». Τότε είχε καταρτιστεί ένας κατάλογος με «ολιγάρχες» οι οποίοι υποτίθεται πως θα έμπαιναν σε ειδικό καθεστώς ελέγχου και, για παράδειγμα, δεn θα μπορούσαν να έχουν δικά τους μέσα ενημέρωσης. Αυτό οδήγησε σε αλλαγές όσον αφορά το ποιος ελέγχει την τηλεόραση. Οι επικριτές αυτής της κίνησης τόνιζαν πως βαθύτερος στόχος ήταν η εξασφάλιση πλήρους ελέγχου της ενημέρωσης από το καθεστώς του Κιέβου. Στόχος που δεν εκπλήσσει, αν αναλογιστούμε πως ο Ζελένσκι έχει απαγορεύσει την αντιπολίτευση και κυβερνά, επί της ουσίας, δικτατορικά. Και καθώς ο ίδιος είχε πίσω του έναν ολιγάρχη να τον χρηματοδοτεί, τον Ίγκορ Κολομόισκι, με τον οποίον όμως τώρα βρίσκονται σε αντιπαράθεση, τέτοια που ο Ζελένσκι του αφαίρεσε την υπηκοότητα, σύμφωνα με ουκρανικές πηγές.
Ένα άλλο περίεργο σημείο αποτελεί η υπόθεση του «Wagnergate». Το 2020 οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες έβαλαν σε εφαρμογή ένα σχέδιο αποκάλυψης της περιβόητης εταιρίας μισθοφόρων Wagner που εικάζεται πως με εφαλτήριο τη Ρωσία δραστηριοποιείται σε συγκρούσεις ανά τον κόσμο. Λέμε εικάζεται, καθώς σε αντίθεση με την αντίστοιχη Blackwater από τις ΗΠΑ, η Wagner δεν έχει κάποια νομική και επίσημη υπόσταση, ενώ στη Ρωσία διατείνονται πως απλά δεν υπάρχει. Σε κάθε περίπτωση οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες δημοσίευσαν αγγελίες, ώστε να προσελκύσουν ενδεχόμενα άτομα της Wagner. Όντως 33 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στη Λευκορωσία προκειμένου να πετάξουν από το Μινσκ μέσω Κωνσταντινούπολης στη Βενεζουέλα. Σκοπός ήταν να τους φέρουν στην Ουκρανία και να τους ανακρίνουν τόσο για τη ρωσική δραστηριότητα στο Ντονμπάς όσο και για να πάρουν πληροφορίες για το αεροπλάνο της πτήσης ΜΗ17 που καταρρίφθηκε από πύραυλο.
Όμως, ο Ζελένσκι απλά τους πρόδωσε, ουσιαστικά τους μαρτύρησε! Και το έκανε με τον εξής απλό τρόπο: μετέθεσε την έναρξη της αποστολής κατά μια μέρα. Το αποτέλεσμα ήταν να έχουν μείνει 33 άτομα σε ένα αεροδρόμιο της Λευκορωσίας, ντυμένοι στρατιωτικά, να περιμένουν. Τους πρόλαβε η λευκορωσική αστυνομία, τους προσήγαγε και έτσι οι ανακρίσεις στη γειτονική χώρα δεν έγιναν ποτέ. Αναρωτιέται κανείς για ποιο λόγο ο Ζελένσκι ενήργησε με αυτόν τον τρόπο.
Αυτό που παρατηρείται στην Ουκρανία είναι πως όσο τελματώνει η κατάσταση στα μέτωπα των συγκρούσεων τόσο αυξάνουν οι φυγόκεντρες δυνάμεις και αυτονομούνται κέντρα ισχύος. Ταυτόχρονα φαίνεται πως από διάφορες πλευρές κι από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού η εμπιστοσύνη προς τον Ζελένσκι δέχεται πλήγματα. Είναι η δημοσίευση της Welt σημάδι πως δρομολογούνται εξελίξεις στην ουκρανική ηγεσία; Θα δείξει στο επόμενο διάστημα.
