Με έναν μόνο σταυρό στα ψηφοδέλτια, εκατομμύρια κάτοικοι της Ανγκόλα καλούνται στις 24 Αυγούστου, στις κάλπες στις εκλογές που θα κρίνουν τον νέο ηγέτη της χώρας, τον νέο πρόεδρο, αλλά ταυτόχρονα και τους βουλευτές.
Ο νυν πρόεδρος Ζοάο Λουρένσο, επιδιώκει να παρατείνει την προεδρία του με μια δεύτερη πενταετή θητεία, ως υποψήφιος του κυβερνώντος Λαϊκού Κινήματος για την Απελευθέρωση της Ανγκόλα (MPLA), το οποίο βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας για σχεδόν μισό αιώνα.
Η Εθνική Ένωση για την Ολική Ανεξαρτησία της Ανγκόλα (UNITA), το πρώην αντάρτικο κίνημα που μετατράπηκε στο μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, ελπίζει ότι ο υποψήφιος του, ο βουλευτής Ανταλμπέρτο Κόστα Τζούνιορ, μπορεί να τον ανατρέψει.
Ο Λουρένσο έγινε πρόεδρος το 2017, επιλεγμένος από τον προκάτοχό του Χοσέ Εντουάρντο ντος Σάντος, ο οποίος παραιτήθηκε μετά από τέσσερις δεκαετίες διακυβέρνησης.
Παρουσιάστηκε ως ένας άνθρωπος που θα μπορούσε να εισαγάγει μια νέα εποχή, απομακρύνοντας την χώρα από τις οδυνηρές μνήμες του εμφυλίου, τις κακοδιαχείρισης των κρατικών πόρων και της ακραίας φτώχειας.
Αυτή η αφήγηση είχε απήχηση στην πλειοψηφία των 35 εκατομμυρίων κατοίκων της Ανγκόλα, επομένως η εκλογική νίκη του Λουρένσο, ήταν ιστορικά σημαντική, λέει ο πολιτικός αναλυτής Κλαούντιο Σίλβα, από την πρωτεύουσα της χώρας Λουάντα. «Είναι η πρώτη φορά που είχαμε διαφορετικό πρόεδρο από τον ντος Σάντος από το 1979. Πολλοί από εμάς τους κατοίκους της Ανγκόλα, γνωρίζαμε μόνο έναν πρόεδρο σε όλη μας τη ζωή», ανέφερε στο Al Jazeera.
Η προεδρία του Λουρένσο
Κατά τους πρώτους μήνες της θητείας του ο Λουρένσο προχώρησε σε μερικές συμβολικές ενέργειες. Συναντήθηκε στο προεδρικό μέγαρο με χρόνιους επικριτές του κόμματός του, επέκρινε την αστυνομία για υπερβολική χρήση βίας εναντίον διαδηλωτών και προέτρεψε τα κρατικά μέσα ενημέρωσης να ασχοληθούν με την πραγματικότητα και όχι μόνο με την επίσημη γραμμή του κόμματος.
Πέρα όμως από κάποιες συμβολικές ενέργειες η πραγματική μεταμόρφωση της χώρας δεν ήρθε ποτέ, λένε οι αναλυτές.
Οι πολυαναμενόμενες τοπικές εκλογές έχουν καθυστερήσει επ’ αόριστον σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η κεντρική εξουσία στις επαρχίες. Ιδιωτικοί τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί έχουν κλείσει από το κράτος, ενώ ο αγώνας κατά της διαφθοράς, όχι μόνο έχει παραπεμφθεί στις καλένδες, αλλά οι κατηγορίες απλώνονται πλέον και μέσα στο δικό του υπουργικό συμβούλιο.
Παρά την επείγουσα ανάγκη διαφοροποίησης της οικονομίας που εξαρτάται από το πετρέλαιο, το πετρέλαιο εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 90% των εξαγωγών, καθιστώντας τη χώρα εξαιρετικά ευάλωτη στις ασταθείς διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Ενώ οι ξένοι επενδυτές και τοπικοί επιχειρηματικοί κύκλοι επαινούν τον Λουρένσο ως έναν θαρραλέο μεγάλο μεταρρυθμιστή, πολλοί Ανγκολέζοι λένε ότι οι πολιτικές του ελάχιστα έχουν βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο, σε μια από τις πιο βαθιά άνισες κοινωνίες του κόσμου.
Ο μισός πληθυσμός εξακολουθεί να ζει σε ακραία φτώχεια. Η ανεργία είναι σταθερά πάνω από 30% τα τελευταία χρόνια. Η ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων δεν βελτίωσε τις υποδομές ή το σύστημα υγείας και εκπαίδευσης.
Τα άτομα κάτω των 30 ετών αποτελούν περισσότερα από τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Ανγκόλα και θα μπορούσαν εύκολα να είναι το δημογραφικό στοιχείο που θα διαμορφώνει το εκλογικό αποτέλεσμα, λένε οι ειδικοί.
«Δεν θυμούνται τον καταστροφικό μας εμφύλιο πόλεμο, αλλά έχουν δει για 30 χρόνια πώς το MPLA έχασε τη μεγαλύτερη ευκαιρία της γενιάς μας να αναπτύξει πραγματικά τη χώρα… και πώς η αχαλίνωτη διαφθορά κατέστρεψε εντελώς την κοινωνία μας και την ικανότητά μας να γίνουμε ένα σταθερό κράτος», υποστηρίζουν οι αναλυτές.
Τους τελευταίους μήνες, όλο και περισσότεροι νέοι, ειδικά στις αστικές περιοχές, έχουν ξεσηκωθεί για να απαιτήσουν ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο, βρίσκοντας απέναντί τους την σκληρή αστυνομική βία.
«Η Αγκόλα χαρακτηρίζεται από μια αύξηση της βίαιης καταστολής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της καταστολής κάθε μορφής διαφωνίας. Οι διαδηλωτές, συμπεριλαμβανομένων των νέων που απαιτούν λογοδοσία, κοινωνικά δικαιώματα και καλυτέρευση τους βιοτικού τους επιπέδου, δεν έχουν γλιτώσει», δηλώνει η υπεύθυνη της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ανατολική και Νότια Αφρική.
«Καθώς η χώρα οδεύει προς τις κάλπες, οι αρχές πρέπει να περιγράψουν τα σχέδιά τους για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να διασφαλίσουν τη λογοδοσία για αμέτρητες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρόσβαση στη δικαιοσύνη και αποτελεσματικά ένδικα μέσα για τα θύματα. Οι αρχές πρέπει να συνεργαστούν με τη διεθνή κοινότητα για να προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια στα θύματα της ξηρασίας και της πείνας στη νότια περιοχή», προσθέτει.
Μπορεί η αντιπολίτευση να τερματίσει την κυριαρχία του MPLA;
Με λιγότερες από δέκα ημέρες έως τις εκλογές, η αντιπολίτευση σχεδιάζει στρατηγική για να αξιοποιήσει την οργή των απογοητευμένων πολιτών και την αυξημένη πίεση στο κυβερνών κόμμα ώστε καταλάβει την εξουσία. Ο συνασπισμός υπό την ηγεσία της UNITA ελπίζει ότι ο Κόστα Τζούνιορ μπορεί να ανατρέψει τον Λουρένσο.
Οι προκαταρκτικές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο χαρισματικός πολιτικός, κερδίζει δυναμική στις αστικές περιοχές. Εάν τα καταφέρει, θα είναι ο πρώτος υποψήφιος της αντιπολίτευσης που θα κερδίσει την προεδρία από την καθιέρωση της πολυκομματικής διακυβέρνησης το 1992.
Τον Μάιο, μια έρευνα του Afrobarometer έδειξε ότι η UNITA ήταν επτά μονάδες πίσω από το MPLA, με σχεδόν τους μισούς ψηφοφόρους να είναι ακόμα αναποφάσιστοι για το ποιον θα ψηφίσουν.
Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι το κόμμα, στερείται επικοινωνιακής στρατηγικής. «Οι πολιτικές της UNITA δεν είναι σαφείς», υποστηρίζουν, «γνωρίζουμε περισσότερα για τις καταγγελίες τους εναντίον του MPLA παρά για τη δική τους στάση. Οι ψηφοφόροι θέλουν σαφήνεια».
Και παρά την αυξανόμενη δημοτικότητα της αντιπολίτευσης, ο απόλυτος έλεγχος του κυβερνώντος κόμματος στους κρατικούς θεσμούς όπως η Εθνική Εκλογική Επιτροπή και το Συνταγματικό Δικαστήριο θα μπορούσε να βοηθήσει στην προσπάθειά του να επεκτείνει την εξουσία, λένε οι ειδικοί.
Για να ενισχύσει περαιτέρω την εξουσία του, το κυβερνών κόμμα ψήφισε έναν εκλογικό νόμο που συγκεντρώνει την καταμέτρηση των ψήφων σε εθνικό επίπεδο, εντείνοντας τους φόβους ότι θα καταφύγει σε παράνομα μέσα για να διατηρήσει την διακυβέρνηση της χώρας.
Καθώς η υπόσχεση του Λουρένσο για μια «νέα εποχή» έχει σιγά-σιγά σβήσει και η δημοτικότητά του έχει συρρικνωθεί, μια πιθανή νίκη θα μπορούσε να «πυροδοτήσει μια κοινωνική αναταραχή ακολουθούμενη από μια κατασταλτική απάντηση από το κράτος για τη διατήρηση της εξουσίας του MPLA», εκτιμούν αναλυτές που γνωρίζουν την πραγματικότητα της αφρικανικής χώρας.
Με πληροφορίες από Al Jazeera
