Οι Χιλιανοί καταψήφισαν, στο χθεσινό δημοψήφισμα, το νέο, προοδευτικό σύνταγμα που είχε συνταχθεί για να αντικαταστήσει το ισχύον του 1980 που γράφτηκε υπό τη δικτατορία του στρατηγού Αουγκούστο Πινοσέτ.
Με καταμετρημένο το 99,9% των ψήφων, το στρατόπεδο απόρριψης προηγείται με 61,9% σε σύγκριση με 38,1% όσων εγκρίνουν την αλλαγή, εν μέσω, όπως φαινόταν, μεγάλης προσέλευσης με μεγάλες ουρές στα εκλογικά
Η γερουσιαστής Χιμένα Ρινκόν, εκ των ηγετών της εκστρατείας για την απόρριψη του συντάγματος, περιέγραψε τη νίκη ως «σαφή και εμφατική» και ζήτησε να συγκληθεί μια νέα συνταγματική συνέλευση.
Το στρατόπεδο της έγκρισης του συντάγματος, έχει αποδεχθεί την ήττα και ο 36χρονος πρόεδρος της χώρας, Γκάμπριελ Μπόριτς, έχει ήδη συγκαλέσει συνάντηση των ηγετών των κομμάτων για τη Δευτέρα το πρωί στη Λα Μονέντα, το προεδρικό μέγαρο.
Όπως έχει ήδη δηλώσει θα ζητήσει από το κοινοβούλιο να ξεκινήσει νέα αναθεωρητική διαδικασία, από «το μηδέν», με την εκλογή νέας Συντακτικής Συνέλευσης, η οποία θα αναλάβει να καταρτίσει νέο κείμενο συντάγματος.
«Δεσμεύομαι να δώσω ό,τι μπορώ για την οικοδόμηση μιας νέας συνταγματικής διαδρομής παράλληλα με το Κογκρέσο και την κοινωνία των πολιτών», είπε ο Μπόριτς σε τηλεοπτική ομιλία προς το έθνος, επιβεβαιώνοντας ότι θα συναντηθεί με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων και τους επικεφαλής του Κογκρέσου.
«Η λαχτάρα για αλλαγή και αξιοπρέπεια απαιτεί από τα θεσμικά όργανα και τους πολιτικούς μας παράγοντες να εργαστούν με περισσότερη δέσμευση, διάλογο, σεβασμό και στοργή, μέχρι να καταλήξουμε σε μια πρόταση που θα μας ερμηνεύει όλους», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Ο 36χρονος πρόεδρος της αριστεράς, που εξελέγη τον Δεκέμβριο του 2021, ήταν από τους πρώτους που πήγαν να ψηφίσουν, μαζί με τον πατέρα του και τον αδελφό του, στην Πούντα Αρένας, στο νότιο άκρο της Χιλής, απέναντι στο στενό του Μαγγελάνου.
«Στη Χιλή πρέπει να επιλύουμε τις διαφορές μας με περισσότερη δημοκρατία, ποτέ με λιγότερη. Είμαι πολύ υπερήφανος που φθάσαμε εδώ», σχολίασε μέσω Twitter.
Το σύνταγμα του 1980 που συντάχθηκε υπό τον Πινοσέτ θα παραμείνει πλέον σε ισχύ και το μέλλον της Χιλής φαίνεται σαφώς αβέβαιο.
Το 2020, σε ένα αρχικό δημοψήφισμα το 80% των ψηφοφόρων τάχθηκαν υπέρ της αλλαγής του συντάγματος. Όμως ο καρπός ενός χρόνου δουλειάς των 154 μελών της Συντακτικής Συνέλευσης, που εξελέγησαν τον Μάιο του 2021 για να καταρτίσουν το νέο σύνταγμα, μοιάζει να προσέκρουσε στον τοίχο του συντηρητισμού μεγάλου μέρους της κοινωνίας της Χιλής.
Το προτεινόμενο σύνταγμα περιελάμβανε έναν μακρύ κατάλογο κοινωνικών δικαιωμάτων και εγγυήσεων που φαινόταν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του τεράστιου κοινωνικού κινήματος που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του λαϊκού ξεσηκωμού το 2019 με κεντρικό αίτημα περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη.
Το προτεινόμενο Σύνταγμα θα κατοχύρωνε νέα κοινωνικά δικαιώματα στη χώρα-προπύργιο του νεοφιλελευθερισμού με μεγάλες κοινωνικές ανισότητες. Είχε σκοπό να προσφέρεται στους πολίτες δημόσια παιδεία, δημόσια υγεία, εγγυημένη σύνταξη, εγγυημένη αξιοπρεπής στέγη. Κατοχύρωνε επίσης το δικαίωμα στην άμβλωση, ζήτημα που διχάζει βαθιά τη χώρα όπου οι επεμβάσεις του είδους δεν νομιμοποιήθηκαν παρά το 2017 για περιπτώσεις βιασμού και κινδύνου για τη ζωή της μητέρας ή του παιδιού, καθώς επίσης τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών, για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας.
