Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει νέα πρωθυπουργό. Η Λιζ Τρας, 47 ετών, κέρδισε τον Ρίσι Σουνάκ, 42 ετών, για να γίνει ο νέος ηγέτης του Συντηρητικού κόμματος και να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον στην πρωθυπουργία. Ο διαγωνισμός ηγεσίας ήταν κατά καιρούς σκληρός, καθώς αγωνιζόντουσαν για την προσωπικότητα του ηγέτη και όχι την πολιτική του. Η κύρια διαφορά μεταξύ τους ήταν το πότε θα μειωθούν οι φόροι και κατά πόσο.

Ο Σουνάκ είχε την υποστήριξη των περισσότερων Συντηρητικών βουλευτών και ήταν ο πιο εντυπωσιακός υποψήφιος, αλλά η Τρας ήταν ο καλύτερος πολιτικός. Αν και ήταν αδέξια, ασαφής και διστακτική σε σύγκριση με τον Σουνάκ, η Τρας έπεισε τα μέλη του κόμματος να την ψηφίσουν. Το ότι πολλοί στο κόμμα είδαν την απόφαση του Σουνάκ να παραιτηθεί από υπουργός Οικονομικών ως προδοσία του Μπόρις Τζόνσον βοήθησε επίσης την Τρας.

Δεξιά, πορεία

Κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού ηγεσίας η Τρας ήταν ασαφής σχετικά με τις πολιτικές της. Όταν έγινε πρωθυπουργός στις 6 Σεπτεμβρίου, υποσχέθηκε «να παραδώσει», αλλά δεν είπε τι θα παρέδιδε. Ωστόσο, μετά από λίγες μέρες πρωθυπουργίας, η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει φαίνεται ξεκάθαρη.

Οι μέσοι λογαριασμοί ενέργειας του βρετανικού νοικοκυριού ήταν 1.000 £ (1.140 ευρώ) τον χρόνο πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τώρα έχουν αυξηθεί σε 3.200 £ (3.650 ευρώ), δημιουργώντας μια κοινωνική κρίση όπου πολλοί άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ θέρμανσης ή φαγητού αυτό τον χειμώνα. Στην πρώτη πράξη ως πρωθυπουργός, η Τρας είπε ότι τα μέσα νοικοκυριά δεν θα χρειάζεται να πληρώνουν περισσότερα από 2.500 £ (2.850 ευρώ) ετησίως για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτή η απόφαση θα κοστίσει τουλάχιστον £100 δισ.(114δισ. ευρώ), την οποία η Τρας θα πληρώσει με δημόσιο δανεισμό. Η Τρας αρνήθηκε τις προτάσεις του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος να συγκεντρώσει τα χρήματα φορολογώντας τα κέρδη ρεκόρ των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Τρας επίσης ανακοίνωσε ότι θα βγάλει νέες άδειες εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου, και θα ανασκοπήσει τον στόχο του Ηνωμένου Βασιλείου στο net-zero carbon emissions έως το 2050.

Περιορίζοντας το ενεργειακό κόστος, η Τρας έχει αποδείξει τον τύπο του πραγματισμού που έχει δείξει σε όλη τη διάρκεια της καριέρας της, ενώ παραμένει πιστή στην ιδεολογία της. Όπως το πρότυπό της η Μάργκαρετ Θάτσερ, η εμβληματική πρωθυπουργός του Συντηρητικού κόμματος από το 1979 έως το 1990, η Τρας πιστεύει στον περιορισμό της κρατικής εξουσίας, στους χαμηλούς φόρους, στην απορρύθμιση, στην προσωπική ευθύνη και στις δυνάμεις της αγοράς. Κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού για την ηγεσία, όταν ρωτήθηκε πώς θα αντιδρούσε στην ενεργειακή κρίση, η Τρας εξέφρασε μια αντιπάθεια για τα κυβερνητικά «φυλλάδια» προτιμώντας να μειώσει τους φόρους. Αυτό θεωρήθηκε ως κριτική στην πολιτική του Μπόρις Τζόνσον για άμεσες πληρωμές (£650 μέχρι σήμερα) για να βοηθήσει οκτώ εκατομμύρια φτωχά νοικοκυριά. Προκάλεσε επίσης κατακραυγή καθώς οι φορολογικές περικοπές δεν βοηθούν τους φτωχότερους ανθρώπους. Εισάγοντας ένα όριο τιμής ενέργειας που βοηθά όλους, η Τρας κατάφερε να σταματήσει τα «φυλλάδια».

Πέρα από τον ρεαλισμό, η Τρας θέλει να κυβερνήσει από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Αλλάζοντας την ενεργειακή πολιτική προς τη χρήση περισσότερων ορυκτών καυσίμων, η Tρας έχει δώσει προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη έναντι της κλιματικής αλλαγής, παρά τις θερμοκρασίες ρεκόρ του καλοκαιριού που λιώνουν την άσφαλτο στο αεροδρόμιο Χίθροου. Η άρνησή της να φορολογήσει τα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου ευνοεί επίσης τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Επιπλέον, οι φορολογικές περικοπές, δημοφιλείς στη δεξιά πτέρυγα του Συντηρητικού κόμματος και μέρος της ατζέντας για το Brexit, είναι κεντρικές στο σχέδιο της Τρας για την αναζωογόνηση της βρετανικής οικονομίας επίσης εξετάζει το ενδεχόμενο να αντιστρέψει τις πρόσφατες αυξήσεις φόρων. Αυτό θα ωφελούσε τα άτομα με κορυφαία εισοδήματα που θα λαμβάνουν επιπλέον £1.800 (2.050 ευρώ) ετησίως, σε σύγκριση με £7 (8.1 ευρώ) για τα άτομα με τα χαμηλότερα εισοδήματα, αυξάνοντας την εισοδηματική ανισότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό δεν είναι πρόβλημα για την Τρας, η οποία όταν ρωτήθηκε εάν μια τέτοια κίνηση ήταν δίκαιη, απάντησε «Ναι».

Σωστό ή λάθος

Θα δούμε αν η προσέγγιση της Τρας θα λύσει τα σοβαρά προβλήματα του Ηνωμένου Βασίλειου. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Αγγλίας, η χώρα αντιμετωπίζει μια οικονομική ύφεση που θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι το 2024. Οι φορολογικές περικοπές μπορεί να βοηθήσουν, αλλά πρέπει να πληρωθούν είτε με υψηλότερο δημόσιο δανεισμό είτε μείωση των δημοσίων δαπανών.

Περισσότερος δανεισμός απειλεί να ωθήσει τον πληθωρισμό, τώρα 10% στο Ηνωμένο Βασίλειο και προβλέπεται να είναι 13% μέχρι το τέλος του 2022. Όμως η κυβέρνηση της Τρας χρειάζεται χρήματα, όχι μόνο για να πληρώσει το όριο της τιμής της ενέργειας, αλλά για να επενδύσει σε δημόσιες υπηρεσίες . Η Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου έχει περίπου 6,4 εκατομμύρια ανθρώπους που περιμένουν θεραπεία, ενώ η έλλειψη 12.000 νοσοκομειακών γιατρών και 50.000 νοσοκόμων και μαιών στην Αγγλία θεωρείται σοβαρός κίνδυνος για την ασφάλεια των ασθενών.

Η περικοπή των δημοσίων δαπανών είναι πιο κοντά στην ιδεολογία της Τρας αλλά δεν υπάρχει όρεξη για το είδος των μέτρων λιτότητας που επέβαλε η κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Συντηρητικών το 2010-15. Θα υπονόμευε επίσης τα σχέδια για επενδύσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές, πολλές από τις οποίες ψήφισαν για πρώτη φορά το Συντηρητικό κόμμα λόγω του Μπόρις Τζόνσον. Χωρίς αυτές τις περιοχές, το Συντηρητικό κόμμα θα μπορούσε να χάσει τις επόμενες εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για το 2024.

Η Τρας πιθανότατα θα βάλει στοίχημα ότι οι φορολογικές περικοπές θα φέρουν επαρκή οικονομική ανάπτυξη και επενδύσεις για να πληρώσουν για βελτιωμένες δημόσιες υπηρεσίες. Η αντιπολίτευση του Εργατικού Κόμματος ελπίζει ότι η Τρας θα αποτύχει, αλλά δεν είναι μόνη. Ο Μπόρις Τζόνσον παραμένει δημοφιλής μεταξύ των μελών του Συντηρητικού κόμματος. Υπάρχουν εικασίες ότι μετά από μια περίοδο αφιερωμένη στο να βγάλει πολλά χρήματα, μπορεί να επιστρέψει εάν παρουσιαστεί ευκαιρία. Ο Σουνάκ, επίσης, μπορεί να καλωσορίσει μια δεύτερη ευκαιρία να γίνει πρωθυπουργός. Ο κόσμος μπορεί να υποτιμήσει την Τρας, όπως έκανε αρχικά τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Δεν είναι επίσης σαφές πώς ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ θα επηρεάσει τη διάθεση του Ηνωμένου Βασιλείου. Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο ο χρόνος δεν είναι με το μέρος της πρωθυπουργού Τρας.