Ξεκινάει σήμερα ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου της Χάγης ΟΗΕ, η εκδίκαση της προσφυγής με την οποία το Ιράν ζητά να «ξεπαγώσουν» περιουσιακά στοιχεία δισεκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία η Ουάσιγκτον λέει ότι πρέπει να διοχετευθούν σε θύματα τρομοκρατικών επιθέσεων για τις οποίες κατηγορούν την Τεχεράνη.

Η υπόθεση ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου ανοίγει την ίδια ώrα που ελαττώνονται οι ελπίδες για αναβίωση της συμφωνίας ορόσημο για τα πυρηνικά του Ιράν, από την οποία ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε το 2018.

Η Τεχεράνη οδήγησε την Ουάσιγκτον στο Διεθνές Δικαστήριο που εδρεύει στη Χάγη το 2016, αφού το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ διέταξε το πάγωμα περίπου 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε περιουσιακά στοιχεία του Ιράν, διατάσσοντας τα μετρητά να πάνε σε επιζώντες και συγγενείς επιθέσεων για τις οποίες οι ΗΠΑ κατηγορούν την Ισλαμική Δημοκρατία.

Συγκεκριμένα οι ΗΠΑ αναφέρονται στον βομβαρδισμό, το 1983 , στρατώνα πεζοναυτών των ΗΠΑ στη Βηρυτό που σκότωσε 299 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 241 Αμερικανών στρατιωτών, και στον βομβαρδισμό των πύργων Khobar το 1996 στη Σαουδική Αραβία που άφησε πίσω του 19 νεκρούς.

Το Ιράν, ωστόσο, υποστηρίζει ότι το πάγωμα των κεφαλαίων παραβιάζει τη Συνθήκη Φιλίας του 1955 με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια συμφωνία που υπογράφηκε πριν από την Ισλαμική Επανάσταση του Ιράν το 1979, η οποία διέκοψε τις σχέσεις μεταξύ των χωρών.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν τον Οκτώβριο του 2018 ότι αποχωρούν από τη Συνθήκη Φιλίας αφού το Διεθνές Δικαστήριο, σε μια ξεχωριστή υπόθεση, διέταξε την Ουάσιγκτον να άρει τις κυρώσεις που σχετίζονται με τα πυρηνικά, σε ανθρωπιστικά αγαθά για το Ιράν.

Εξασθενούν οι ελπίδες για συμφωνία

Η σημερινή ακρόαση, έρχεται την ώρα που εξασθενούν οι ελπίδες για αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 μεταξύ της Τεχεράνης και της Δύσης, η οποία παρέχει ανακούφιση από τις κυρώσεις στο Ιράν με αντάλλαγμα τον περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος.

Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποχώρησε από τη συμφωνία το 2018 και επέβαλε εκ νέου κυρώσεις, ωθώντας την Τεχεράνη να ανακαλέσει τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του του Κοινού Συνολικού Σχεδίου Δράσης ή JCPOA.

Οι συνομιλίες συνεχίζονται στη Βιέννη από τον Απρίλιο του περασμένου έτους, με στόχο την αποκατάσταση της συμφωνίας με την άρση των κυρώσεων στην Τεχεράνη για άλλη μια φορά και την ώθηση του Ιράν να τηρήσει πλήρως τις υποχρεώσεις του.

Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις τις προηγούμενες ημέρες εξέφρασαν «σοβαρές αμφιβολίες» σχετικά με την ειλικρίνεια του Ιράν στην επιδίωξη μιας πυρηνικής συμφωνίας, προσθέτοντας ότι η Τεχεράνη συνέχισε «να κλιμακώνει το πυρηνικό της πρόγραμμα πέρα από κάθε εύλογη πολιτική δικαιολογία».

Η δήλωση της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας ήρθε μια ημέρα αφότου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η τελευταία απάντηση του Ιράν για την πυρηνική συμφωνία, αποτελεί «ένα βήμα πίσω».

Ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ — ο οποίος συντόνιζε τις συνομιλίες τον τελευταίο ενάμιση χρόνο — δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο την περασμένη εβδομάδα ότι οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε «αδιέξοδο».

Από την πλευρά της, η Τεχεράνη ζητά ισχυρότερες εγγυήσεις από την Ουάσιγκτον και καλεί τον  Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας να σταματήσει τους «πολιτικά υποκινούμενους ελέγχους» για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Μιλώντας στην εκπομπή 60 Minutes του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CBS, η οποία μαγνητοσκοπήθηκε την προηγούμενη Τρίτη, ο Ιρανός πρόεδρος Ιμπραχίμ Ραϊσί ανέφερε: «Αν πρόκειται για καλή συμφωνία, για μια δίκαιη συμφωνία, θα επιδιώξουμε σοβαρά την επίτευξή της».

Παράλληλα ο Ιρανός πρόεδρος τόνισε ότι η συμφωνία «θα πρέπει να διαρκέσει. Χρειάζονται εγγυήσεις. Αν υπάρχουν εγγυήσεις, τότε οι Αμερικανοί δεν θα μπορούν να αποσυρθούν από αυτή».

Ο Ραϊσί επεσήμανε ότι οι Αμερικανοί δεν τήρησαν τις υποσχέσεις τους βάσει της συμφωνίας του 2015.

«Το έπραξαν μονομερώς. Είπαν: ‘αποχωρώ από τη συμφωνία’. Τώρα οι υποσχέσεις δεν έχουν νόημα», τόνισε. «Δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε τους Αμερικανούς λόγω της συμπεριφοράς που έχουμε δει από αυτούς. Για αυτό τον λόγο αν δεν υπάρχουν εγγυήσεις, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη».

Με πληροφορίες από AFP