Μετά από 10 μήνες πτήσης στο διάστημα, το Double Asteroid Redirection Test (DART) της NASA – η πρώτη επίδειξη τεχνολογίας πλανητικής άμυνας στον κόσμο – έπληξε επιτυχώς τον στόχο αστεροειδούς τη Δευτέρα. Ήταν η πρώτη προσπάθεια της αμερικανικής υπηρεσίας να μετακινήσει έναν αστεροειδή στο διάστημα.
Ο έλεγχος αποστολής στο Johns Hopkins Applied Physics Laboratory (APL) στο Λόρελ του Μέριλαντ, ανακοίνωσε την επιτυχή πρόσκρουση στις 7:14 μ.μ..
Ως μέρος της συνολικής στρατηγικής πλανητικής άμυνας της NASA, η πρόσκρουση του DART με τον αστεροειδή Δίμορφο επιδεικνύει μια βιώσιμη τεχνική μετριασμού για την προστασία του πλανήτη από έναν αστεροειδή ή κομήτη που συνδέεται με τη Γη, εάν κάποιος ανακαλυφθεί.
Η πρώτη προσπάθεια της ανθρωπότητας να αλλάξει την κίνηση ενός αστεροειδούς ή οποιουδήποτε ουράνιου σώματος μεταδόθηκε διαδικτυακά από το κέντρο επιχειρήσεων της NASA έξω από την Ουάσιγκτον.
«Στον πυρήνα του, το DART αντιπροσωπεύει μια άνευ προηγουμένου επιτυχία για την πλανητική άμυνα, αλλά είναι επίσης μια αποστολή ενότητας με πραγματικό όφελος για όλη την ανθρωπότητα», δήλωσε ο διαχειριστής της NASA, Μπιλ Νέλσον.
«Καθώς η NASA μελετά τον κόσμο και τον πλανήτη μας, εργαζόμαστε επίσης για να προστατεύσουμε αυτό το σπίτι και αυτή η διεθνής συνεργασία μετέτρεψε την επιστημονική φαντασία σε επιστημονικό γεγονός, επιδεικνύοντας έναν τρόπο προστασίας της Γης».
Το «σκάφος-καμικάζι», λίγο μικρότερο από αυτοκίνητο, έπεσε με ταχύτητα η οποία ξεπερνούσε τα 20.000 χιλιόμετρα την ώρα πάνω στον αστεροειδή, την ώρα που προβλεπόταν (στις 02:14 ώρα Ελλάδας).
Ομάδες της NASA, που βρίσκονταν στο κέντρο ελέγχου αποστολής στο Μέριλαντ, ξέσπασαν σε ζητωκραυγές τη στιγμή της πρόσκρουσης.
Λίγα λεπτά νωρίτερα, ο αστεροειδής Δίμορφος, σε απόσταση περίπου 11 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, άρχιζε να μεγαλώνει σιγά-σιγά στις εντυπωσιακές εικόνες που μεταδίδονταν απευθείας από κάμερα το σκάφος. Ήταν ευδιάκριτη η γκρίζα ακανόνιστη επιφάνεια του βράχου.
Ο Δίμορφος έχει διάμετρο 160 μέτρων και δεν εγείρει κανέναν κίνδυνο για τον πλανήτη Γη. Είναι δορυφόρος μεγαλύτερου αστεροειδή, του Διδύμου, και μέχρι τώρα έκανε πλήρη περιστροφή γύρω του σε 11 ώρες και 55 λεπτά. Η NASA θέλει να μειώσει την τροχιά κατά 10 λεπτά, με άλλα λόγια να τον κάνει να πλησιάσει τον Δίδυμο.
Θα χρειαστεί αναμονή ημερών ως εβδομάδων προτού οι επιστήμονες να μπορέσουν να επιβεβαιώσουν πως η τροχιά του αστεροειδή πράγματι μεταβλήθηκε. Θα το κάνουν χάρη σε τηλεσκόπια στη Γη, που θα παρατηρήσουν την διακύμανση της τροχιάς του μικρότερου αστεροειδή γύρω από τον μεγαλύτερο μετά την πρόσκρουση.
Το σκάφος ταξίδεψε για περίπου δέκα μήνες, μετά την εκτόξευσή του από την Καλιφόρνια. Για να χτυπήσει στόχο τόσο μικρό όσο ο Δίμορφος, η τελευταία φάση της πτήσης του ήταν εντελώς αυτοματοποιημένη, σαν να επρόκειτο για αυτοκατευθυνόμενο πύραυλο.
Τρία λεπτά μετά την πρόσκρουση, δορυφόρος μικρού μεγέθους, που ονομάζεται LICIACube και αφέθηκε από το σκάφος προτού γίνει η σύγκρουση, επρόκειτο να περάσει σε απόσταση 55 χιλιομέτρων από τον αστεροειδή για να συλλέξει εικόνες.
Το εγχείρημα παράλληλα επρόκειτο να παρακολουθείται από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και James Webb, που επρόκειτο να εντοπίσουν το σύννεφο σκόνης ώστε να μπορέσει να υπολογιστεί η ποσότητα της ύλης που εκτινάχθηκε.
Θα επιτραπεί επίσης να κατανοηθεί καλύτερα η σύνθεση του Δίμορφου, που είναι αντιπροσωπευτικός αστεροειδών που απαντώνται συχνά, άρα να αποτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της μεθόδου. Τα αποτελέσματα θα βοηθήσουν στην επικύρωση και τη βελτίωση επιστημονικών μοντέλων υπολογιστών που είναι ζωτικής σημασίας για την πρόβλεψη της αποτελεσματικότητας αυτής της τεχνικής ως αξιόπιστης μεθόδου για την εκτροπή αστεροειδών.
«Αυτή η πρώτη στο είδος της αποστολή απαιτούσε απίστευτη προετοιμασία και ακρίβεια και η ομάδα ξεπέρασε τις προσδοκίες από κάθε άποψη», δήλωσε ο διευθυντής του APL Ραλφ Σεμελ. «Πέρα από την πραγματικά συναρπαστική επιτυχία της επίδειξης τεχνολογίας, οι δυνατότητες που βασίζονται στο DART θα μπορούσαν μια μέρα να χρησιμοποιηθούν για να αλλάξουν την πορεία ενός αστεροειδούς για να προστατέψουν τον πλανήτη μας και να διατηρήσουν τη ζωή στη Γη όπως την ξέρουμε».
Περίπου σε τέσσερα χρόνια από τώρα, το πρότζεκτ «Ήρα» της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας θα διεξάγει λεπτομερείς έρευνες τόσο του Δίμορφου όσο και του Διδύμου, με ιδιαίτερη έμφαση στον κρατήρα που άφησε η σύγκρουση του DART και μια ακριβή μέτρηση της μάζας του Δίμορφου.
