ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Το παρόν άρθρο δεν περιέχει αποκλειστικές πληροφορίες, ούτε αναφέρεται σε πρωτοφανή γεγονότα. Κι αυτό, ακριβώς, είναι το πρόβλημα.
Μπορεί η διαπίστωση του Αμερικανού αρθρογράφου και συγγραφέα Π. Τζ. Ο’ Ρουρκ ότι «όταν οι αγορές και οι πωλήσεις ελέγχονται από τη νομοθεσία, το πρώτο πράγμα που αγοράζεται και πουλιέται είναι οι νομοθέτες», να φαίνεται αφοριστική.
Μπορεί για κάποιους η επισήμανση του Ρώσου γνωμικογράφου, Εβγκένι Κασέγιεφ, ότι «πριν πουλήσεις το φάρμακο (σ.σ. μέτρα στήριξης), πρέπει να πουλήσεις την αρρώστια (σ.σ. ακρίβεια)», να δημιουργεί την εντύπωση ότι φλερτάρει με τη συνωμοσιολογία. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι το νεοφιλελεύθερο αξίωμα σύμφωνα με το οποίο «η ελεύθερη αγορά, αυτορυθμίζεται», αγγίζει τα όρια της ιδεολογικής ονείρωξης.
Τα στοιχεία της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών της ΓΣΕΕ, αποδεικνύουν ότι με το κράτος να περιορίζεται στον ρόλο του θεατή που παρεμβαίνει… διακριτικά -εκ των υστέρων και όχι πάντα με επιτυχία- όταν η κατάσταση φθάνει στο απροχώρητο, η ανάγκη αύξησης της κερδοφορίας υπερκαλύπτει τα πάντα, ακόμη και σε περιόδους οικονομικών ή /και κοινωνικών κρίσεων, όπως αυτή που διανύουμε.
Όπως επισημαίνουν οι επιστημονικοί συνεργάτες της ΓΣΕΕ, «η αύξηση των καταγγελιών σε τομείς που μέχρι πρότινος δεν είχαν απασχολήσει ιδιαίτερα, όπως ο Τουρισμός, η Εκπαίδευση, οι Υπηρεσίες Υγείας και η διατήρηση σε βάρος κλάδων όπου σταθερά παρατηρείται παράτυπη συμπεριφορά όπως οι Τράπεζες, οι Τηλεπικοινωνίες και οι Ταχυμεταφορές, δείχνουν ότι ο καταναλωτής κινείται σε ένα περιβάλλον το οποίο κάθε άλλο από ασφαλές μπορεί να χαρακτηριστεί».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η ΕΕΚΕ, με βάση τις καταγγελίες που έγιναν το 2022:
– Ο τραπεζικός τομέας υπήρξε ο πιο προβληματικός για τους καταναλωτές (26,2%) με κυρίαρχο ζήτημα τις δεσμεύσεις χρηματικών ποσών, τις παράτυπες χρεώσεις και προμήθειες, αλλά και τις τηλεφωνικές οχλήσεις. Οι καταγγελίες στον τομέα των τραπεζικών υπηρεσιών καταγράφουν κυρίως δεσμεύσεις χρηματικών ποσών (σε ποσοστό περίπου 90%), οι οποίες στην πλειονότητά τους αφορούν επιδόματα!
– Η ενεργειακή κρίση έφερε και τις αντίστοιχες αυξήσεις καταγγελιών στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφελείας (21,7%) και κυρίως στον τομέα της ενέργειας με πληθώρα καταγγελιών για παράτυπες χρεώσεις (38,18%), όπου με τη λεγόμενη «ρήτρα αναπροσαρμογής», οι καταχρηστικές και παράνομες πρακτικές μέσω ανύπαρκτων συμβατικά χρεώσεων αυξήθηκαν, σε τέτοιο βαθμό ώστε να οδηγηθούμε σε νομοθετική παρέμβαση επίλυσης του ζητήματος.
– Στην κατηγορία των ακινήτων, συνεχίστηκε η αδυναμία των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στις βασικές οικονομικές τους ανάγκες. Ως αποτέλεσμα σημειώνεται η ύπαρξη σημαντικού αριθμού διαφορών είτε εξαιτίας της αδυναμίας πληρωμής μισθωμάτων ή κοινοχρήστων, είτε της δημιουργίας διαφορών μεταξύ εκμισθωτών -μισθωτών σχετικά με το μίσθωμα αλλά και την επισκευή των φθορών.
– Οι καταγγελίες, που υποβλήθηκαν για ζητήματα ασφαλιστήριων συμβολαίων, αφορούσαν στο σύνολο τους, παράτυπες χρεώσεις, καθώς δεν έχουν απαλειφθεί όροι και συμφωνίες καταχρηστικού περιεχομένου, με συνέπεια την παραπλάνηση του καταναλωτή μέσω όρων, οι οποίοι εξασθενούν τη συμβατική του θέση.
– Ο κλάδος των ταχυμεταφορών εξακολουθεί να προβληματίζει τους καταναλωτές, δεδομένου ότι από το σύνολο των περιπτώσεων που διαχειρίστηκε η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών στην κατηγορία των Προϊόντων και Υπηρεσιών κατέχει την πρώτη θέση στις καταγγελίες (54,55%).
– Υψηλό παραμένει το ποσοστό των καταγγελιών στην κατηγορία των Τηλεπικοινωνιών με το μεγαλύτερο μέρος να καλύπτει τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (59,27%) όπως για παράδειγμα η μη παροχή των συμφωνημένων υπηρεσιών (χαμηλότερη ταχύτητα δικτύου κλπ.), πρόσθετες και οι μη ζητηθείσες υπηρεσίες, ενώ δεν ήταν λίγες και οι καταγγελίες που αφορούσαν τη διακοπή παροχής υπηρεσιών (14,81%).
