Την καλησπέρα μου σε όλες τις απελπιστικά αγανακτισμένες υπάρξεις,
Ήταν ψηλή, πάνω από 1,80. Μπορεί 1,83 με 1,84. Είχε μακριά καστανόξανθα μαλλιά και ολόλευκα δόντια. Όταν χαμογελούσε θα πρέπει να ‘τανε ακόμα πιο κούκλα. Την είδα εκεί που η Βασιλίσσης Αμαλίας συναντά τη Βασιλίσσης Σοφίας. Δεν χαμογελούσε καθόλου όταν την είδα. Φορούσε μαύρο παλτό, μαύρη φούτερ, μαύρο τζιν. Φαινόταν να μην έχει κοιμηθεί εδώ και μέρες.
Αργότερα έμαθα πως είχε έρθει από την Ερεσού με μια παρέα γνωστών. Είχε κατέβει κι αυτή, όπως πολλές γειτόνισσες των Εξαρχείων, στην πορεία μνήμης και διαμαρτυρίας για την εθνική τραγωδία που σημειώθηκε πριν από τέσσερεις μέρες στα Τέμπη, όταν δύο τρένα, ένα εμπορικό και ένα επιβατηγό, συγκρουστήκαν.
Είχε δυο φίλες στο πρώτο βαγόνι. Συμφοιτήτριες απ’ τη δραματική σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, αυτής που παράγει αποφοίτους Λυκείου. Ήταν κορίτσια που τολμήσαν να μιλήσουν όσες φορές βρέθηκαν αντιμέτωπα με την κακοποίηση και τον εξευτελισμό. Από κείνες που κατέβαιναν συχνά στους δρόμους, που μιλούσαν, που δεν το βάζαν κάτω. Κι η Μαρίνα, δηλαδή, τέτοια ήταν. Παιδιά που δυσφορούσαν από τότε που θυμούνται τον εαυτό τους σ’ αυτή τη χώρα, που νιώθανε κομμένη την ανάσα τους πλάι σε παιδεραστές, κοράκια των funds, μικρομεσαία αφεντικά και μπάτσους. Παιδιά μιας γενιάς που μετρούσε θύματα αντί για ήρωες. Τώρα τα θύματα ήταν οι ίδιες. Αυτές που φύγαν, αλλά και εκείνη που έμεινε.
«Το έμαθα το πρωί της επόμενης. Την μέρα που το έμαθα είδα έναν εφιάλτη. Δεν έχω κοιμηθεί από τότε. Ήμουνα λέει μαζί τους στο τρένο. Η Πέγκυ έλεγε πως θέλει να παίξει Άλκηστη στην Επίδαυρο και πως η σχέση της με τον παπάρα τον Μιχάλη της είχε δώσει τα απαραίτητα βιώματα για μια εκπληκτική ερμηνεία κι έκραζε την Μενδώνη για όλες εκείνες τις πολιτικές αποφάσεις που της στερούσαν το μέλλον της με τον ίδιο τρόπο που προηγουμένως έκραζε τον Μαλακομιχάλη για τον ίδιο λόγο. Η Σοφία την πείραζε: πολύ ωραία τα παπουτσάκια σου Πέγκυ μου, δε πα να σερβίρεις ‘κανα ποτό ατάλαντη γκαρσόνα και τέτοια. Ξαφνικά το τρένο σταμάτησε. Κατεβήκαμε στην κοιλάδα των Τεμπών την ώρα που εκατοντάδες παλιάτσοι διαδήλωναν. Δεν χωρούσαμε να περάσουμε απ’ τον κόσμο. Δεν έχω ξαναδεί τόσους παλιάτσους μαζεμένους. Καταφέραμε να βγούμε απ’ το πλήθος και βρεθήκαμε να παρακολουθούμε μια αρχαιολογική ξενάγηση.
Μπήκαμε σε ένα μεσοβυζαντινό κτίριο, το Χάνι της Κοκκώνας, σύμφωνα με την ξεναγό. Εκεί πιο δίπλα είχε ένα αρχαίο νεκροταφείο, ανακαλύφθηκε με την έναρξη των εργασιών για τον νέο οδικό άξονα, το 2008. Μπορούσα να το δω από ψηλά, οι τάφοι ήταν μικροί σα σπιρτόκουτα και μερικοί είχαν μέσα τους μικρά αγγεία με οστά. Ρώτησα την ξεναγό γιατί οι τάφοι είναι τόσο μικροί και τι δουλειά έχουν τα αγγεία εκεί μέσα. Μερικές πήραν μαζί και τα παιδιά τους μου απάντησε. Πάγωσα. Εδώ τα κορίτσια πεθαίνουν, σκέφτηκα. Θα πρέπει οι τάφοι να αφορούν ανθρωποθυσίες.
Έτρεξα πίσω στο Χάνι της Κοκκώνας και βρέθηκα σ’ ένα δωμάτιο σαν κατακόμβη. Όταν έσκυψα πάνω από μια λακκούβα στη μέση του δωματίου, βρέθηκα μπροστά από έναν τάφο με την επιγραφή: Μαρίνα Ψαθά, ετών 23 και από κάτω με μεγάλα γράμματα ΚΑΜΙΑ ΑΝΟΧΗ ή ΚΑΜΙΑ ΑΝΤΟΧΗ, δεν θυμάμαι καλά. Θυμάμαι πως μπήκαν μέσα οι παλιάτσοι και μου είπαν πως τελικά δεν μας ακούνε», είπε η Μαρίνα Ψαθά στα 23 της μπροστά απ’ το μνημείο του άγνωστου στρατιώτη και τότε κατάλαβα πως τα κορίτσια που δεν ανέχονται έχουν αρχίσει να μην αντέχουν.
Με την ελπίδα πως θα βρούμε το κουράγιο
να αντισταθούμε
και να μην ξεχάσουμε.
Η Γειτόνισσα.
