Οι εισαγωγές στρατιωτικών εξοπλισμών στην Ευρώπη σχεδόν διπλασιάστηκαν το 2022, κυρίως εξαιτίας των μαζικών παραδόσεων στην Ουκρανία, που μετατράπηκε στον τρίτο μεγαλύτερο εισαγωγέα όπλων σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα.

Οι εισαγωγές συμβατικών όπλων απογειώθηκαν, αυξανόμενες κατά 93% σε ετήσια βάση, κάτι που αποδίδεται επίσης στην επιτάχυνση των στρατιωτικών δαπανών αρκετών ευρωπαϊκών κρατών, ιδίως της Πολωνίας και της Νορβηγίας, τάση που αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο, αναφέρει η έρευνα αναφοράς αυτή.

Η Ουκρανία, ως πέρυσι συγκριτικά αμελητέος εισαγωγέας στρατιωτικών εξοπλισμών, έγινε το 2022 ο τρίτος κυριότερος προορισμός όπλων στον πλανήτη, πίσω από το Κατάρ και την Ινδία, άμεση συνέπεια της τεράστιας δυτικής βοήθειας μετά το ξέσπασμα της κρίσης τον Φεβρουάριο του 2022.

Σύμφωνα με την έκθεση του Ινστιτούτου, το Κίεβο συγκέντρωσε το 31% των εισαγωγών όπλων στην Ευρώπη και το 8% στον κόσμο, με τον στρατιωτικό εξοπλισμό που έφτασε στη χώρα να είναι εξήντα φορές περισσότερος κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, σε σχέση με τις συνήθεις προμήθειες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και η Νότια Κορέα ήταν οι μεγαλύτεροι προμηθευτές όπλων σε κράτη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ οι ΗΠΑ, η Πολωνία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο παρείχαν τα περισσότερα όπλα στην Ουκρανία το 2022.

Μεγάλο μέρος του στρατιωτικού εξοπλισμού που παραδόθηκε στην Ουκρανία, ωστόσο, ήταν μεταχειρισμένα είδη από τα υπάρχοντα αποθέματα και περιλάμβαναν περίπου 228 τεμάχια πυροβολικού και περίπου 5.000 κατευθυνόμενες ρουκέτες από τις ΗΠΑ, 280 άρματα μάχης από την Πολωνία και περισσότερους από 7.000 αντιαρματικούς πυραύλους από το Ηνωμένο Βασίλειο, ανέφερε το SIPRI.

Αν και είναι δύσκολο να γίνουν ακριβείς εκτιμήσεις, λόγω της αδιαφάνειας πολλών συμβάσεων, το παγκόσμιο εμπόριο όπλων ξεπερνά σε αξία τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσια βάση, κατά τους ειδικούς.

Τα τελευταία πέντε χρόνια (2018-2022), περίοδο που μελετά κάθε φορά το SIPRI για να εξαγάγει συμπεράσματα για τις κύριες τάσεις, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 47% σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη πενταετία, ενώ οι χώρες της Ευρώπης που ανήκουν στο ΝΑΤΟ σημείωσαν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση, της τάξης του 65%, την ίδια ώρα που οι παγκόσμιες συναλλαγές όπλων μειώθηκαν κατά 5,1%.

Σε αντίθεση με την Ευρώπη, όλες οι άλλες ήπειροι κατέγραψαν μείωση των εισαγωγών όπλων τα τελευταία πέντε χρόνια, ιδίως η Αφρική (-40%), η βόρεια και η νότια Αμερική (-20%), ακόμα και η Ασία (-7%) και η Μέση Ανατολή (-9%), μεγάλες αγορές.

Οι ΗΠΑ ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο

Οι ΗΠΑ παρέμειναν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας άμυνας στον κόσμο και το μερίδιό τους στις παγκόσμιες εξαγωγές όπλων αυξήθηκε στο 40% από 33% τοις εκατό τα τελευταία πέντε χρόνια.

Όμως το μερίδιο της Ρωσίας, του δεύτερου μεγαλύτερου προμηθευτή στον κόσμο, μειώθηκε στο 16% από 22%.

«Είναι πιθανό η εισβολή στην Ουκρανία να περιορίσει περαιτέρω τις εξαγωγές όπλων της Ρωσίας», δήλωσε ανώτερος ερευνητής του SIPRI. «Αυτό συμβαίνει επειδή η Ρωσία θα δώσει προτεραιότητα στον εφοδιασμό των ενόπλων δυνάμεών της και η ζήτηση από άλλα κράτη θα παραμείνει χαμηλή λόγω των εμπορικών κυρώσεων στη Ρωσία και της αυξανόμενης πίεσης από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της να μην αγοράσουν ρωσικά όπλα».

Για παράδειγμα, η Αίγυπτος, ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες της Ρωσίας, ακύρωσε μια μεγάλη παραγγελία για μαχητικά αεροσκάφη το 2022, πιθανότατα λόγω της πίεσης των ΗΠΑ, ανέφερε το SIPRI.

Καθώς οι εξαγωγές όπλων της Ρωσίας μειώθηκαν, η Γαλλία, ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής στον κόσμο, έχει κερδίσει μεγαλύτερο μερίδιο στο παγκόσμιο εμπόριο όπλων, σύμφωνα με την έρευνα, φτάνοντας στο 11%, από 7,1% την περίοδο μεταξύ 2018 και 2022, λόγω των εξαγωγών σε κράτη της Ασίας-Ειρηνικού και της Μέσης Ανατολής.

Παρόμοια με την Ευρώπη, η Ανατολική Ασία, περιοχή με σημαντικές γεωπολιτικές εντάσεις, κατέγραψε το 2022απότομη αύξηση στις εισαγωγές όπλων.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στην περιοχή σημειώθηκαν από τους συμμάχους των ΗΠΑ, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία με 61% και 171% αντίστοιχα. Η Αυστραλία αύξησε επίσης τις εισαγωγές της κατά 23%.

Το SIPRI απέδωσε την αύξηση στην «αυξανόμενη αντίληψη για απειλές από την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα» και είπε ότι ο κύριος προμηθευτής και για τις τρεις χώρες ήταν οι ΗΠΑ.