Η «Ελευθερία των Άλλων» είναι το κεντρικό θέμα του φετινού προγράμματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, το οποίο προβάλλεται σαν «πολυσυλλεκτικό και εξωστρεφές» από το υπουργείο Πολιτισμού, θεωρώντας πως διατηρεί το βλέμμα «στραμμένο στην εξαγωγή της ελληνικής δημιουργίας» με 2.200 καλλιτέχνες σε 76 παραγωγές.

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Κατερίνα Ευαγγελάτου, παρουσίασε σήμερα τον προγραμματισμό της φετινής διοργάνωσης σημειώνοντας ότι με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από τη συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» και αφουγκραζόμενοι την αγωνία της εποχής μας, ερωτήματα επίκαιρα και κρίσιμα, αλλά και απολύτως διαχρονικά σε σχέση με το κυρίαρχο αυτό αίτημα της ανθρωπότητας, αναδεικνύονται κατά προτεραιότητα.

Κοιτώντας κανείς αναλυτικά το πρόγραμμα αντιλαμβάνεται πως η « Ελευθερία είναι μια από τις πιο δύσκολες, τις πιο απαιτητικές και τις πιο παρερμηνεύσιμες ιδέες. Όλοι σήμερα – εμείς και οι άλλοι – επικαλούμαστε την ελευθερία. Πόσο ελεύθερες και ελεύθεροι όμως είμαστε; Ελεύθεροι να στοχαστούμε, να πράξουμε, να επιλέξουμε τον τρόπο ζωής μας, να αγαπήσουμε όποιο πλάσμα αγαπάμε, να πούμε την γνώμη μας χωρίς φόβο, να τοποθετηθούμε δημοσίως. Και επιπλέον, είμαστε άραγε έτοιμες και έτοιμοι για την ελευθερία των άλλων και όχι μόνο την δική μας;»

Η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ τόνισε πως για την ελευθερία των άλλων ομάδων, που δεν ταυτίζονται με το δικό μας εθνικό, φυλετικό, ταξικό, θρησκευτικό, σεξουαλικό ‘εμείς’ είναι εφικτή η κοινωνική συνύπαρξη.

«Τι γίνεται αν η ελευθερία δε βαδίζει χέρι-χέρι με τον σεβασμό απέναντι στον άλλο, αλλά και την ατομική υποχρέωση και ευθύνη;» αναρωτήθηκε.

Ένα χελιδόνι, μια καρδιά και το νερό

Τρία σύμβολα, ένα χελιδόνι, μια καρδιά και το νερό ως πηγές ζωής, αγάπης και ελευθερίας, διαμορφώνουν τη φετινή οπτική ταυτότητα της διοργάνωσης.Η θεματική της Ελευθερίας διασχίζει τον προγραμματισμό, με πρώτη αφετηρία την πλατφόρμα Open Plan, που θα ξεδιπλωθεί τον Απρίλιο και Μάιο μέσα από ψηφιακά έργα σε ανάθεση του Φεστιβάλ και ζωντανές συζητήσεις.

Αντλώντας έμπνευση από τον «Ύμνο», που παραμένει έως σήμερα από τα πιο σημαντικά ποιήματα στη νέα ελληνική γλώσσα, η φετινή έκδοση του Open Plan παρουσιάζει το καλλιτεχνικό εγχείρημα «Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες»: τέσσερα αυτόνομα ψηφιακά έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που φωτίζουν τη συνομιλία του Σολωμού με το ελληνικό σήμερα και τις αγωνίες του για το τι είναι και τι μπορεί να είναι η ελευθερία στον σύγχρονο κόσμο.

Στο θερινό πρόγραμμα, συναντάμε διεθνείς συμπαραγωγές και μεγάλες πρεμιέρες, με την υπογραφή κορυφαίων δημιουργών από το χώρο του θεάτρου, της μουσικής και του χορού, συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς, πολλούς πρωτοεμφανιζόμενους στην Ελλάδα καλλιτέχνες, και νέες προτάσεις που επιχειρούν να αφουγκραστούν τον ρυθμό της εποχής μας.

Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, το φεστιβάλ καλεί φέτος για πρώτη φορά στην Επίδαυρο, τον θρυλικό Γερμανό σκηνοθέτη Φρανκ Κάστορφ, να σκηνοθετήσει τη «Μήδεια» με σπουδαίους Έλληνες ηθοποιούς, σε μια αντισυμβατική παράσταση που δίνει το διεθνές στίγμα του φετινού προγράμματος στις 20 και 21 Ιουλίου και θα παρουσιαστεί αποκλειστικά στο αργολικό θέατρο.

Μια μεγάλη διεθνής έκπληξη όμως, μας επιφυλάσσεται και στο Ηρώδειο. Ο ιδιοσυγκρασιακός δημιουργός Φιλίπ Κεν, μετά τη παράσταση «Farm Fatale», που συνεπήρε πέρυσι το κοινό της Πειραιώς 260, καταλαμβάνει φέτος την ορχήστρα του Ηρωδείου, με μια φαντασμαγορική παράσταση συμπαραγωγή με κορυφαία διεθνή φεστιβάλ, εμπνευσμένη από τον αναγεννησιακό «Κήπο των Ηδονών», τον γνωστό πίνακα του Ιερώνυμου Μπος, η οποία θα κλείσει πανηγυρικά το αθηναϊκό πρόγραμμα του φεστιβάλ, στις 4 Αυγούστου.

Εξαιρετικά δυνατό φέτος είναι και το πρόγραμμα του Ηρωδείου, με την αυλαία να σηκώνει η «Μαντάμα Μπατερφλάι» του Τζάκομο Πουτσίνι (1, 4, 7, 10/6) σε σκηνοθεσία του κορυφαίου Γάλλου σκηνοθέτη Ολιβιέ Πι και σε μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου, ενώ τη σκυτάλη παίρνουν συναυλίες κλασικής μουσικής με την βιολονίστρια-θρύλο ‘Ανε-Ζοφί Μούτερ (12/6) και τον σταρ του πόντιουμ Θεόδωρο Κουρεντζή, που έρχεται στην Αθήνα (15/6) με την ορχήστρα Utopia και την Τρίτη Συμφωνία του Μάλερ, καθώς και η πρώτη εμφάνιση των ηλεκτρονικών Kraftwerk (16/7).

Το πρόγραμμα της Πειραιώς 260 ανοίγει με τη νέα παράσταση «Bíi» του πρωτοποριακού Ρώσου σκηνοθέτη του θεάτρου και του κινηματογράφου Κιρίλ Σερεμπρένικοφ (7 και 8/6), και περιλαμβάνει από ξένες παραγωγές μεταξύ άλλων το «La obra» (14 και 15/6) του διεθνώς αναγνωρισμένου Αργεντίνου σκηνοθέτη Μαριάνο Πενσότι, την παράσταση «Λυγμός (Καημός)» του αιρετικού Ελβετού Κρίστοφ Μαρτάλερ (19 και 20/6), καθώς και τις «Εξομολογήσεις» του ανερχόμενου σταρ του βρετανικού θεάτρου Αλεξάντερ Ζέλντιν (23 – 26/6).

Νέες πρωτοβουλίες

Σε ό,τι αφορά την εξωστρέφεια του οργανισμού, η Κατερίνα Ευαγγελάτου τόνισε ότι στόχος είναι, όχι μόνο η παρουσίαση της αφρόκρεμας των διεθνών δημιουργών, αλλά και η προώθηση ελληνικών παραστάσεων εκτός των συνόρων.

Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκε φέτος η νέα πλατφόρμα «Grape» (Greek Agora Of Performance), μια Αγορά για τις ελληνικές παραστατικές τέχνες.

Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η παραγωγή και η παρουσίαση μιας πληθωρικής ανθολογίας 14 ελληνικών έργων – σε δύο ξεχωριστά πενθήμερα του Ιουλίου (3-8.07 και 18-22.07), η οποία μάλιστα εκτείνεται από την Πειραιώς 260 έως τη Μικρή Επίδαυρο, με προσκεκλημένους καλλιτεχνικούς διευθυντές διεθνών Φεστιβάλ, curators, δημοσιογράφους και υπεύθυνους προγραμματισμού οργανισμών του εξωτερικού.

Τα έργα που θα παρουσιαστούν στο «Grape», έχουν στο επίκεντρό τους σύγχρονες δραματουργικές αναζητήσεις, ελληνικό «ιδίωμα», αλλά και θεματολογία που απασχολεί το διεθνές καλλιτεχνικό γίγνεσθαι, ενώ ταυτόχρονα έχουν σχεδιαστεί με ευελιξία, ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν.

Μια ακόμα καινοτομία που εγκαινιάζεται φέτος, είναι το φεστιβάλ νέας μουσικής «SubSet» που θα πραγματοποιηθεί από τις 21 έως τις 25 Ιουνίου σε συνεργασία με το Ωδείο Αθηνών, σε επιμέλεια Σταύρου Γασπαράτου. Σ’ αυτή την πενθήμερη διοργάνωση, τους χώρους του Ωδείου θα γεμίσουν οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και συναυλίες, μουσικές περφόρμανς και εργαστήρια, σε μια πολυπρισματική και ιδιαίτερα εξωστρεφή μουσική πλατφόρμα.

‘Άλλο ένα νέο στοιχείο του φετινού προγράμματος, χάρη στην υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ, είναι η πρωτοβουλία της επαναλειτουργίας του εκθεσιακού χώρου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου μετά από 22 χρόνια που παρέμεινε κλειστός. Στις νέες συνεργασίες της διοργάνωσης συγκαταλέγεται και το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, το οποίο θα φιλοξενήσει ένα μουσικό φεστιβάλ με νεανικά ελληνικά σχήματα της εναλλακτικής μουσικής σκηνής.