Ο σεβαστός πρεσβύτερος Yunupingu (Γιουνουπίνγκου) πέθανε στα πάτρια εδάφη του έχοντας ζήσει μια ολόκληρη ζωή παλεύοντας για τα δικαιώματα της φυλής του Γκουμάτζ, της χώρας του και όλων των Αβορίγινων της Αυστραλίας και των κατοίκων του στενού Τόρες. Πέθανε στα 74 του χρόνια έπειτα από μακροχρόνια και άνιση μάχη με βαριά ασθένεια.
Πρώην Αυστραλός της Χρονιάς, πρόεδρος του φεστιβάλ Garma (Γκάρμα), παθιασμένος για τα δικαιώματα της γης, τραγουδιστής, ζωγράφος και δύναμη της κοινοτικής εξουσίας, ο Γιουνουπίνγκου πέθανε στο Άρνχεμ της Βόρειας Επικράτειας έχοντας ζήσει μια θυελλώδη ζωή γεμάτη αγώνες υπέρ των δικαιωμάτων των καταπιεσμένων.
Η μεγαλύτερη κόρη του, Μπινμπιλά Γιουνουπίνγκου, είπε ότι ο πατέρας της ήταν «ένα άτομο που πάντα ήθελε να ακούει και να μαθαίνει και να δίνει, να δίνει στην κοινότητα, να δίνει στους ηλικιωμένους του, να δίνει κάτι πίσω».
«Ήταν ο καλύτερος μπαμπάς – μας έδωσε τα πάντα», πρόσθεσε με συγκίνηση.
Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζι ήταν από τους πρώτους που απέτισε φόρος τιμής στον αρχηγό της φυλής Γκουμάτζ, λέγοντας ότι ήταν ένας σπουδαίος ηγέτης και πολιτικός. «Ο Γιουνουπίνγκου περπάτησε σε δύο κόσμους ανάμεσα στην εξουσία, τη δύναμη και τη χάρη, και εργάστηκε για να τους κάνει ολόκληρους – μαζί», έγραψε ο κ. Αλμπανέζι στο Twitter.
«Τώρα περπατάει σε άλλο μέρος, αλλά έχει αφήσει τόσο σπουδαία βήματα για να ακολουθήσουμε σε αυτό», πρόσθεσε.
Ο Γιουνουπίνγκου έγινε γνωστός στο κίνημα για τα δικαιώματα της γης τη δεκαετία του 1960 και ήταν μέρος της πρώτης αυστραλιανής νομικής υπόθεσης που δοκίμασε τα εγγενή δικαιώματα του τίτλου των ανθρώπων των Πρώτων Εθνών.
Ως έφηβος βοήθησε στη δημιουργία της πρώτης αναφοράς που παρουσιάστηκε στο αυστραλιανό κοινοβούλιο το 1963, μια έκκληση για δικαιώματα γης και μια διαμαρτυρία ενάντια στην εκτομή της γης Yolŋu για εξόρυξη βωξίτη κοντά στο Nhulunbuy.
Οι αναφορές Yirrkala έγιναν τα πρώτα παραδοσιακά έγγραφα των Αβορίγινων που αναγνωρίστηκαν από το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο.
Τα επόμενα πενήντα χρόνια ο Γιουνουπίνγκου συνέχισε να συμβουλεύει διαδοχικές κυβερνήσεις και επίσης φημιζόταν ως τραγουδιστής, καλλιτέχνης και υποστηρικτής του αυτόχθονου πολιτισμού.
Βοήθησε στη δημιουργία του Συμβουλίου της Βόρειας Επικράτειας, το οποίο εκπροσωπεί τους παραδοσιακούς ιδιοκτήτες στο Τοπ Εντ της Βόρειας Επικράτειας, και βοήθησε επίσης στη δημιουργία του Ιδρύματος Yothu Yindi, το οποίο είναι ένα από τα κορυφαία όργανα υπεράσπισης των Αβορίγινων Αυστραλών.
Ο Γιουνουπίνγκου ήταν ένας γίγαντας του σύγχρονου αγώνα για δικαιώματα γης και αναγνώριση των Αβορίγινων, ένας αφοσιωμένος και ισχυρός ηγέτης που συνάντησε –και απέκρουσε– κάθε πρωθυπουργό από τον Μπίλι Μακ Μάχον το 1972 και έπειτα.
Ονομάστηκε Αυστραλός της Χρονιάς το 1978 και έλαβε μετάλλιο Τάγματος της Αυστραλίας για τις υπηρεσίες του στην κοινότητα των Αβορίγινων το 1985.
Ήταν επίσης διάσημος νομοθέτης και τραγουδιστής, με την χαρακτηριστική φωνή του να οδηγεί τα παραδοσιακά τραγούδια που ακούγονταν σε πολλές ηχογραφήσεις του Yothu Yindi.
Με τους συγγενείς του στη φυλή Yolŋu χάρισε στο έθνος το φεστιβάλ Garma (Γκάρμα), το οποίο παρουσίαζε Yolŋu miny’tji (τέχνη), bunggul (χορός), manikay (τραγούδι) και αφήγηση ιστοριών σε εθνοτικό κοινό, και το οποίο σήμερα ηγείται της συζήτησης για θέματα που επηρεάζουν τους Yolŋu και άλλους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Τα τελευταία χρόνια υποστήριξε τη συνταγματική αναγνώριση των αυτόχθονων πληθυσμών μέσω του οργανισμού Voice to Parliament (Φωνή στο Κοινοβούλιο), για το οποίο θα διεξαχθεί εθνικό δημοψήφισμα αργότερα φέτος.
Το Ίδρυμα Yothu Yindi περιέγραψε τον Γιουνουπίνγκου ως «γίγαντα του έθνους».
«Ήταν πρώτα και κύρια ένας ηγέτης του λαού του, του οποίου η ευημερία ήταν η πιο πιεστική ανησυχία και ευθύνη του», είπε ένας εκπρόσωπος σε δήλωση.
