Ένα εσωτερικό κείμενο ειδικών της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας έρχεται να εκφράσει τον φόβο πως η Ουκρανία δεν θα καταφέρει να επιτεθεί αποτελεσματικά στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και θα παραμείνει να αμύνεται. Η ανάλυση παρουσιάζει πολλά κοινά σημεία με αντίστοιχες αναλύσεις από υπηρεσίες των ΗΠΑ που εμφανίστηκαν πρόσφατα στο διαδίκτυο. Οι Βρυξέλλες επιφυλάσσονται του δικαιώματος να σταματήσουν τη στρατιωτική βοήθεια και θέτουν συγκεκριμένους όρους. Αυτά δημοσιεύει σήμερα αποκλειστικά το γερμανικό ειδησεογραφικό σάιτ, Telepolis.

Το πολυσέλιδο εσωτερικό έγγραφο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικών Υποθέσεων με τίτλο: «Για την υποστήριξη των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων μέσω της διάθεσης πυρομαχικών» εκτιμά πως υπάρχει μεγάλη έλλειψη πυρομαχικών πυροβολικού στον ουκρανικό στρατό. Ταυτόχρονα, σημειώνεται πως «η επιτυχής αντεπίθεση που ξεκίνησε από πλευράς του Κιέβου σε δύο μέτωπα στα τέλη Αυγούστου του 2022 ήταν μεν ενθαρρυντική αλλά δεν αποτέλεσε σημείο καμπής».

Η επιστράτευση περίπου 300.000 εφέδρων από πλευράς Μόσχας στα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη κάνει επίσης επείγουσα και απαραίτητη την παραπέρα ενίσχυση του Κιέβου. Με αυτόν τον τρόπο όμως διαφαίνεται πως οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν χαμηλά τις δυνατότητες των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στη μάχη ενάντια στη Ρωσία, πιο χαμηλά από ό,τι λέγεται δημόσια. Την ίδια στιγμή διατυπώνονται για πρώτη φορά όροι που θα έπρεπε να τεθούν στο Κίεβο προκειμένου να συνεχίσει να παίρνει όπλα και πυρομαχικά και η παροχή στρατιωτικής βοήθειας συνδέεται με μια ρήτρα αποχώρησης της Ε.Ε. από τη σχετική συμφωνία με το καθεστώς Ζελένσκι.

Η αμερικανική εφημερίδα Washington Post είχε αναφερθεί πριν από μερικές μέρες σε μυστικά έγγραφα της κυβέρνησης των ΗΠΑ, σύμφωνα με τα οποία δεν αναμένονται σημαντικές επιτυχίες από μια πιθανή εαρινή επιθετική ενέργεια του Κιέβου στα μέτωπα. Στα έγγραφα εκφράζεται η εκτίμηση πως τα σχέδια των Ουκρανών στρατιωτικών για επανάκτηση των εδαφών που έχουν καταλάβει οι Ρώσοι θα μπορούσαν να οδηγηθούν σε μεγάλη αποτυχία. Αιτία γι’ αυτό είναι η δυσκολία του Κιέβου να αυξήσει τόσο τον αριθμό των στρατευμάτων του, όσο και τις ποσότητες πυρομαχικών και άλλου εξοπλισμού.

Σε αυτό το σημείο υπάρχει κοινός τόπος και με το ευρωπαϊκό κείμενο. Τα έγγραφα που αποκαλύφθηκαν δείχνουν την αμφιβολία της κυβέρνησης Μπάιντεν για την πορεία του πολέμου, σχολιάζει η αμερικάνικη εφημερίδα και θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις φωνές που απαιτούν από το ΝΑΤΟ και τις ίδιες τις ΗΠΑ να προσπαθήσουν πιο ενεργά για μια λύση μέσα από διαπραγματεύσεις. Σύμφωνα με το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa, η εκτίμηση χρονολογείται στις αρχές Φεβρουαρίου φέτος και αναφέρεται σε μεγάλα ελλείμματα στην εύρεση και στρατολόγηση ανδρών αλλά και στη διατήρηση του αριθμού των διαθέσιμων στρατευμάτων. Έτσι, γίνεται λόγος στις ΗΠΑ πως μια ουκρανική αντεπίθεση θα απέδιδε φτωχά εδαφικά οφέλη στο Κίεβο, καταλήγει το dpa. Πάντως κάποια ΜΜΕ και κάποιο ειδικοί ασφαλείας αμφισβητούν την εγκυρότητα των εγγράφων από τις ΗΠΑ και κάνουν λόγο για πλαστογραφία.

Η Ουκρανία χρειάζεται τριπλάσια παραπάνω ποσότητα πυρομαχικών πυροβολικού

Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό έγγραφο οι Ουκρανοί διαθέτουν περίπου 330 συστήματα πυροβολικού διαμετρήματος 155 χιλιοστών και πρέπει να περιορίσουν τη χρήση πυρομαχικών σε περίπου 110.000 βολές μηνιαίως. Η εκτίμηση όμως λέει πως χρειάζονται το λιγότερο 357.000 βολές τον μήνα για να πετύχουν επαρκώς τους αντικειμενικούς στόχους τους. Αυτούς τους αριθμούς είχε μεταδώσει τον Μάρτιο και το κρατικό ραδιόφωνο των ΗΠΑ στην Ευρώπη Radio Free Europe/Radio Liberty. Εδώ μπορεί να προσθέσει κανείς και εκτιμήσεις πως τους περασμένους μήνες οι Ρώσοι έκαναν ημερησίως 20.000 με 50.000 βολές την ώρα που οι Ουκρανοί κινούνταν μεταξύ 4.000 έως το πολύ 7.000 βολών.

Στη βάση αυτών των δεδομένων η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικών Υποθέσεων προχώρησε σε μια ανάλυση κινδύνων και οφέλους σε σχέση με την παραπέρα στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο. Στα προτεινόμενα μέτρα υποστήριξης ενέχονται κίνδυνοι και πλεονεκτήματα διαφόρων ειδών. Όσον αφορά τους κινδύνους σε σχέση με την επίδραση της υποστήριξης αναφέρεται πως η παροχή εξοπλισμού διαιωνίζει τη δίνη της βίας και της σύγκρουσης ενώ οι στρατιωτικές μονάδες που λαμβάνουν την υποστήριξη παραβιάζουν τις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το ανθρωπιστικό διεθνές δίκαιο ή είναι ύποπτες πως διαπράττουν τέτοιες παραβιάσεις. Ταυτόχρονα, υπάρχει ο κίνδυνος ο εξοπλισμός που δίνεται να πέσει σε λάθος χέρια, ενώ η Ρωσική Ομοσπονδία αντιδρά στη διάθεση εξοπλισμού με τρόπο που είναι επιβλαβής για τα συμφέροντα της Ε.Ε..

Στον αντίποδα παρουσιάζονται πιθανά οφέλη από τη διάθεση εξοπλισμού από την Ε.Ε. στο Κίεβο. Πρώτον, ο εξοπλισμός αντιστοιχεί στις επιχειρησιακές απαιτήσεις που θέτει στις ένοπλες δυνάμεις της η κυβέρνηση Ζελένσκι. Δεύτερον, ο ουκρανικός στρατός διαθέτει τα απαραίτητα μέσα πυροβολικού ώστε να αντιπαρατάξει άμυνα απέναντι στη ρωσική ένοπλη ισχύ και να μπορεί να διαμορφώνει το επιχειρησιακό πεδίο, ενώ είναι σε θέση να προστατεύει τον άμαχο πληθυσμό στην επικράτεια που ελέγχεται από την κυβέρνηση Ζελένσκι. Τέλος, μέσα από την κοινή εξασφάλιση των πόρων εξασφαλίζεται μια συντονισμένη και αποτελεσματική διάθεσή τους από τα κράτη-μέλη στους ωφελούμενους, κάτι που μπορεί να λειτουργήσει και ως παρακαταθήκη για το μέλλον.

Ρήτρες προς το Κίεβο

Με το ενδιαφέρον στραμμένο στους κινδύνους οι ειδικοί της Ε.Ε. θέτουν μια σειρά όρους στο Κίεβο ώστε να περιοριστεί η πιθανότητα ή/και οι επιπτώσεις του ρίσκου. Έτσι, καλούνται οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας να παρακολουθούν στενά μονάδες που έχουν εξοπλισμό προερχόμενο από την Ε.Ε., να ερευνούν και να διώκουν ποινικά παραβάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που διαπράττονται από αυτές τις μονάδες. Εξάλλου, δεν θα δίνονται εφόδια που δεν αφορούν άμεσα τις απαραίτητες επιχειρησιακές δυνατότητες των ενόπλων δυνάμεων του Κιέβου. Ταυτόχρονα, το Κίεβο καλείται να φροντίζει για τη σωστή εξασφάλιση και αποθήκευση του ευρωπαϊκής προέλευσης εξοπλισμού και οι ουκρανικές αρχές πρέπει να είναι υποχρεωμένες να δέχονται επιθεωρήσεις και έλεγχο επί τόπου από Ευρωπαίους διπλωμάτες. Τέλος, το κείμενο επιμένει στην υποχρέωση της Ουκρανίας να μη δίνει στρατιωτικό υλικό σε αποδέκτες εκτός των επίσημων ενόπλων δυνάμεων ούτε σε άλλες χώρες και καλεί εκ νέου το Κίεβο να εγκρίνει στο κοινοβούλιο τη συμφωνία για τον περιορισμό του εμπορίου όπλων που έχει ήδη υπογράψει.

Για βαριές κατηγορίες ή για επιβεβαιωμένες παραβάσεις του διεθνούς δικαίου η Ε.Ε. επιφυλάσσεται του δικαιώματός της να σταματήσει εν μέρει ή εν συνόλω την παροχή εξοπλισμού. Αυτή η επιλογή μένει ανοιχτή, σύμφωνα με το έγγραφο, «αν η πολιτική κατάσταση και η κατάσταση ασφαλείας δεν επιτρέπει πλέον, να εκτελούνται τα μέτρα υποστήριξης με εξασφάλιση εγγυήσεων ή αν η συνέχιση της υποστήριξης δεν υπηρετεί πλέον τους στόχους ή τα συμφέροντα της Ε.Ε.».

Στο σχετικό του άρθρο το Telepolis κλείνει με μια αναφορά στην ανθρωπιστική διάσταση της αντιπαράθεσης σχετικά με την παροχή εξοπλισμού στην Ουκρανία και επισημαίνει πως από πολλές πλευρές, ιδιαίτερα από τον αγγλοσαξονικό χώρο γίνεται ανοιχτά χρήση του όρου «πόλεμος φθοράς» με κύριο δείγμα τη μάχη για στο Μπαχμούτ/Αρτιομόφσκ. Με καθημερινά επικαιροποιημένους χάρτες γίνεται συζήτηση για το ποιος από τους αντιπάλους και για πόσο καιρό μπορεί να οργανώνει τον ανεφοδιασμό με πυρομαχικά πυροβολικού και να κερδίσει στο τέλος τη μάχη.

Η σχετική συζήτηση φτάνει και στο θέμα των απωλειών με αριθμούς που ξεκινούν από χιλιάδες και φτάνουν στις εκατοντάδες χιλιάδες κάτι που το σάιτ χαρακτηρίζει ως αποκτήνωση, καθώς δεν γίνεται πάντα σαφές πως πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι. Οι στρατιώτες, τουλάχιστον από την ουκρανική πλευρά, λένε πως νιώθουν ότι οδηγούνται στον σίγουρο θάνατο. «Απλά θα σκοτωθούμε», είπε ο Κριστόφ Μαρίσκα στις 21 Μαρτίου στη δημοσιογράφο Ασάμι Τερατζίμα της αγγλόφωνης εφημερίδας KyivIndependent που κάνει ρεπορτάζ με ανθρώπους που πολέμησαν στη μάχη και θα ξαναπάνε μετά την άδειά τους.