Τη ζοφερή εικόνα της χώρας λιγότερο από δύο μήνες πριν τις εκλογές αναδεικνύει με πόρισμα – κόλαφο για την επίσκεψη της στην Ελλάδα η υποεπιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου LIBE, κατακεραυνώνοντας την κυβέρνηση για «πολύ σοβαρές απειλές κατά του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων» και την κουλτούρα διαφθοράς και ατιμωρησίας, ενώ εκθέτει τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Γιώργο Γεραπετρίτη, καταρρίπτοντας μία προς μία τις λογικές του ακροβασίες σε επιστολή του προς την Πρόεδρο της Επιτροπής.
Ειδικότερα, η Επιτροπή κάνει λόγο για πλήρη υποβάθμιση του κυβερνητικού ελέγχου, τονίζοντας ότι η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης απειλείται, καθώς όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά, «η ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης στη χώρα είναι κατά βάση κατανεμημένη σε έναν μικρό αριθμό ολιγαρχών, με αποτέλεσμα τη δραματική υπονόμευση ορισμένων θεμάτων σε επίπεδο δημοσιοποίησης, όπως το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη». Την ίδια ώρα εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τη στοχοποίηση δημοσιογράφων «μεταξύ άλλων από υψηλόβαθμος πολιτικούς και υπουργούς», όπως καταγγέλλει, με λεκτικές και σωματικές επιθέσεις, παραβίαση της ιδιωτικής τους ζωής με κατασκοπευτικό λογισμικό και δίκες SLAPPs.
«Η Επιτροπή εκφράζει τον αποτροπιασμό της για το γεγονός ότι σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, δεν υπάρχει ακόμη καμία ορατή πρόοδος στην αστυνομική έρευνα» αναφέρει στη συνέχεια το πόρισμα, με την LIBE να συμπληρώνει ότι αυτό «δημιουργεί ένα ανατριχιαστικό προηγούμενο για άλλους δημοσιογράφους» και να καλεί την κυβέρνηση να συνεργαστεί άμεσα με τη Europol.
Κουλτούρα ατιμωρησίας και διαφθοράς με όχημα το σύστημα δικαιοσύνης
Ως «εξαιρετικά αργό και αναποτελεσματικό» χαρακτηρίζει στη συνέχεια το σύστημα δικαιοσύνης, επισημαίνοντας ότι «η διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών, σε συνδυασμό με τις αμφιβολίες σχετικά με την ακεραιότητα τμημάτων της αστυνομίας και τις συγκρούσεις συμφερόντων σε υψηλότερο επίπεδο, οδηγούν σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας όπου η διαφθορά μπορεί να ευδοκιμήσει». Σημειώνει επίσης ότι «η συνεχιζόμενη παρενόχληση της εισαγγελέως κατά της διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη προκαλεί σοβαρή ανησυχία» και καλεί την κυβέρνηση και τις αρχές να ευθυγραμμιστούν με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «να βελτιώσει τη νομοθετική διαδικασία με την καθιέρωση πραγματικής και ουσιαστικής διαβούλευσης και να καταργήσει την αμφιλεγόμενη πρακτική της omnibus νομοθεσίας».
Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων, τις αδιαφανείς διαδικασίες διορισμού, καθώς και την παρενόχληση και τον εκφοβισμό των υπαλλήλων ανεξάρτητων δημόσιων φορέων, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων και η Αρχή για την Ασφάλεια των Επικοινωνιών και την Προστασία του Απορρήτου και σημειώνει επίσης ότι η Εθνική Υπηρεσία Διαφάνειας, η οποία θα έπρεπε να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στον έλεγχο των δημόσιων αρχών, δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματικη και έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία της.
Ευάλωτες ομάδες αντιμέτωπες με συνεχείς παραβιάσεις δικαιωμάτων
Την έντονη ανησυχία της και για τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των δικαιωμάτων μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα και στο εσωτερικό της χώρας μετά από καταγγελίες για συστηματικές επαναπροωθήσεις, βία, αυθαίρετη κράτηση και κλοπή των αντικειμένων μεταναστών υπογραμμίζει στη συνέχεια η Επιτροπή, απαιτώντας από την κυβέρνηση να άρει αμέσως τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί σε ΜΚΟ και δημοσιογράφους και να ενισχύσει όλες τις πρωτοβουλίες που συμβάλλουν σε μεγαλύτερη διαφάνεια σε αυτά τα θέματα, όπως ο μηχανισμός αναφοράς απωθήσεων από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η Επιτροπή σημειώνει ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα σταθερό νομικό πλαίσιο όσον αφορά την ίση μεταχείριση και ότι έχουν γίνει θετικά βήματα, όπως η δημιουργία της νέας Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ανησυχεί, ωστόσο, για την ίση μεταχείριση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, των Ρομά και άλλων εθνικών μειονοτήτων και των γυναικών. Καλεί την κυβέρνηση και όλες τις άλλες πολιτικές δυνάμεις να επιδείξουν ηγετικό ρόλο και να προωθήσουν την κοινωνική αλλαγή στο θέμα αυτό, ιδίως όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία, την αστυνομική βία και την ισότητα στο γάμο.
Καταπέλτης για Γεραπετρίτη και πλήρης αποδόμηση ισχυρισμών
Στην επιστολή που απηύθυνε ο πρώην υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, προς την πρόεδρο της LIBE αναγκάστηκε να σταθεί επίσης η Επιτροπή, καταρρίπτοντας τους υπουργικούς ισχυρισμούς που δεν κινούνταν καν στα όρια της λογικοφάνειας. Όπως υπενθυμίζεται στο πόρισμα, ο Γ. Γεραπετρίτης κατηγόρησε τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου ότι «παρεμβαίνουν στην εσωτερική πολιτική σκηνή ενός κράτους μέλους, συμμετέχοντας σε πολιτικά παιχνίδια την ώρα που έχουν ήδη προκηρυχθεί εθνικές εκλογές για την ερχόμενη άνοιξη» και υποστηρίζοντας ότι «δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για την ειλικρινή μας βούληση να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε όσο το δυνατόν στενότερα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλες τις επιτροπές του μέχρι το τέλος της νομοθετικής του θητείας- όχι όμως την ώρα που η προτεραιότητα στη χώρα και την κυβέρνηση αφορά την αντιμετώπιση του χειρότερου σιδηροδρομικού δυστυχήματος στην ιστορία της και όχι μπροστά στην παντελή έλλειψη πολιτικής ευπρέπειας και κοινής λογικής. Ως εκ τούτου, δυστυχώς τα κυβερνητικά στελέχη δεν θα είναι διαθέσιμα για συναντήσεις με την αντιπροσωπεία».
«Κατά τη στιγμή της αποστολής, οι γενικές εκλογές του 2023 στην Ελλάδα δεν είχαν ούτε προγραμματιστεί ούτε ανακοινωθεί επίσημα. Το επίσημο τριήμερο εθνικό πένθος τηρήθηκε πλήρως και είχε λήξει στις 3/3/2023,Το Προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε αποφασίσει με επείγουσα γραπτή διαδικασία στις 3/3/2023 να μην αναβάλει την αποστολή της Επιτροπής στην Αθήνα» αντιτείνει στους ισχυρισμούς του υπουργού η Επιτροπή, παραθέτοντας στη συνέχεια μια σειρά στοιχείων σχετικά με την δραστηριότητα των κυβερνητικών στελεχών κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα που αποδομούν πλήρως το επιχείρημα περί μη διαθεσιμότητας.
«Στο πλαίσιο προετοιμασίας της αποστολής αυτής, είχαν σταλεί επίσημες προσκλήσεις στον Πρόεδρο της Βουλής, τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Δικαιοσύνης, τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ντογιάκο. Καμία απάντηση δεν ελήφθη επισήμως κατά την περίοδο που προηγήθηκε της επιστολής του Έλληνα Υπουργού Μεταφορών ή μετά από αυτή. Μετά την πρόσκληση που απευθύνθηκε στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων για συνάντηση με βουλευτές από τις σχετικές επιτροπές, δόθηκε απάντηση κατά την πρώτη ημέρα της αποστολής, χωρίς τη δέσμευση για τη διοργάνωση μιας τέτοιας συνάντησης μέσω της διοίκησης της Βουλής, προτείνοντας μάλλον την άμεση επαφή με τα επιμέρους κόμματα» καταλήγει η Επιτροπή, παραθέτοντας το πλήρες πρόγραμμά της κατά την παραμονή της στη χώρα.
Ολόκληρο το πόρισμα της υποεπιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου LIBE:
