Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα σαρωτικές μεταρρυθμίσεις με στόχο να κάνει πιο φιλόδοξες τις πολιτικές της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, περιλαμβανομένης μιας αναβάθμισης της αγοράς άνθρακα της ένωσης, με την οποία θα αυξηθεί το κόστος που θα έχει το να ρυπαίνει κανείς στην Ευρώπη.
Η αγορά άνθρακα της Ευρώπης αναγκάζει τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας και τα εργοστάσια να αγοράζουν άδειες εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα (CO2) όταν ρυπαίνουν. Έχει μειώσει τις εκπομπές αυτών των τομέων κατά 43% από το 2005, όμως αναθεωρείται ώστε να επιτύχει περισσότερο φιλόδοξους ευρωπαϊκούς στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Το κοινοβούλιο ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία μια συμφωνία που είχε συμφωνηθεί πέρυσι από διαπραγματευτές χωρών της Ε.Ε. και του κοινοβουλίου για τη μεταρρύθμιση της αγοράς άνθρακα ώστε να μειωθούν οι εκπομπές κατά 62% από τα επίπεδα του 2005 μέχρι το 2030.
Στο πλαίσιο αυτής της αναβάθμισης, τα εργοστάσια θα χάσουν μέχρι το 2034 τις δωρεάν άδειες εκπομπής CO2 που λαμβάνουν αυτή τη στιγμή και οι εκπομπές από τη ναυσιπλοΐα θα προστεθούν στην αγορά του CO2 από το 2024.
Το πρώτο συνοριακό τέλος άνθρακα
Οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν επίσης το πρώτο στον κόσμο σχέδιο της Ε.Ε. για τη σταδιακή επιβολή ενός τέλους στις εισαγωγές αγαθών υψηλής περιεκτικότητας άνθρακα από το 2026, στοχοθετώντας τις εισαγωγές χάλυβα, τσιμέντου, αλουμινίου, λιπασμάτων, ηλεκτρισμού και υδρογόνου.
Το τέλος άνθρακα στα σύνορα (CBAM) έχει στόχο να μην υπονομευθούν οι βιομηχανίες της Ε.Ε. από ξένους ανταγωνιστές που ρυπαίνουν περισσότερο, αφαιρώντας τον πειρασμό για τις εταιρείες της Ε.Ε. να μεταγκατασταθούν σε χώρες με χαλαρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς.
«Για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση, οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν παγκοσμίως. Όταν τα ενεργοβόρα αγαθά εισέλθουν στην Ε.Ε., θα διασφαλίσουμε ότι πληρώνονται οι εκπομπές άνθρακα», δήλωσε ο Φρανς Τίμερμανς, επικεφαλής της Ε.Ε. για το κλίμα.
Αγορά άνθρακα και για τους πολίτες
Στο πλαίσιο του ίδιου πακέτου, το Κοινοβούλιο ψήφισε επίσης σχέδια για την ίδρυση μιας νέας ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα το 2027, που θα αφορά τις εκπομπές από καύσιμα που χρησιμοποιούνται σε αυτοκίνητα και κτίρια. Προβλέπεται ακόμα το να συγκροτηθεί ένα ευρωπαϊκό ταμείο 86,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη των νοικοκυριών που πλήττονται από το κόστος.
Το σχέδιο αναμένεται να προσθέσει 10 λεπτά του ευρώ στην τιμή της βενζίνης και του ντίζελ, γεγονός που πυροδότησε φόβους για κοινωνικές αναταραχές.
Αυτοί οι φόβοι απορρίφθηκαν από την Επιτροπή, η οποία επικαλέστηκε το νέο ταμείο για να αμβλύνει το νομοσχέδιο για τα νοικοκυριά. «Όσοι μπορούν να πληρώσουν για αντλίες θερμότητας και ηλιακούς συλλέκτες θα έχουν ισχυρότερο κίνητρο να το κάνουν. Για όσους δεν μπορούν να το κάνουν αυτό μόνοι τους, θα υπάρχει υποστήριξη», είπε ο Τίμερμανς.
Ψηφοφορίες και παρεμβάσεις
Η μεταρρύθμιση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών (ETS) εγκρίθηκε με 413 ψήφους υπέρ, 167 κατά και 57 αποχές, ενώ η ψηφοφορία για το συνοριακό τέλος +(CBAM) εγκρίθηκε με 487 ψήφους υπέρ, 81 κατά και 75 αποχές.
Οι νόμοι εξακολουθούν να χρειάζονται τελική έγκριση από τις χώρες της Ε.Ε., οι οποίες θα τους αξιολογήσουν τις επόμενες εβδομάδες.
Αυτή η διαδικασία είναι συχνά τυπική, ωστόσο, τον περασμένο μήνα η Γερμανία τάχθηκε την τελευταία στιγμή αντίθετη σε ένα σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση των αυτοκινήτων που κινούνται με ορυκτά καύσιμα.
Οι άδειες άνθρακα της Ε.Ε. διαπραγματεύονταν περίπου 94 ευρώ ανά τόνο την Τρίτη, σχεδόν τετραπλασιασμένες σε αξία από τις αρχές του 2020. Η τιμή έφτασε τα 100 ευρώ για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο.
Η ένωση χαλυβουργίας της Ε.Ε., Eurofer, εξέφρασε ανησυχίες για τη νέα συνοριακή εισφορά άνθρακα, λέγοντας ότι πρέπει τώρα να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι ξένες εταιρείες δεν θα τα παρακάμψουν.
Ζήτησε επίσης μέτρα για τη στήριξη των ευρωπαϊκών εξαγωγών χάλυβα ενόψει του ανταγωνισμού από ξένους παραγωγούς, οι οποίοι δεν αντιμετωπίζουν τον ίδιο περιορισμό άνθρακα. «Διαφορετικά, κινδυνεύουμε να χάσουμε 45 δισεκατομμύρια ευρώ από τις εξαγωγές χάλυβα της Ε.Ε. και, κατά συνέπεια, τη σχετική παραγωγική ικανότητα και θέσεις εργασίας», δήλωσε η Eurofer.
