Ο πρόεδρος της Χιλής Γκάμπριελ Μπόριτς δήλωσε την Πέμπτη (20 Απριλίου) ότι θα εθνικοποιήσει τη βιομηχανία λιθίου της χώρας, τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό του μετάλλου που είναι απαραίτητος στις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο, για να ενισχύσει την οικονομία της και να προστατεύσει το περιβάλλον της.
Η κίνηση σοκ στη χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου στον κόσμο θα μεταφέρει με τον καιρό τον έλεγχο των τεράστιων δραστηριοτήτων λιθίου της Χιλής από τους βιομηχανικούς γίγαντες SQM και Albemarle σε μια ξεχωριστή κρατική εταιρεία.
Αυτή η δράση αποτελεί μια νέα πρόκληση για τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων (EV) που προσπαθούν να εξασφαλίσουν υλικά μπαταρίας, καθώς οι περισσότερες χώρες προσπαθούν να προστατεύσουν τους φυσικούς τους πόρους. Το Μεξικό κρατικοποίησε τα κοιτάσματα λιθίου του πέρυσι και η Ινδονησία απαγόρευσε τις εξαγωγές μεταλλεύματος νικελίου, ένα βασικό υλικό μπαταρίας, το 2020.
«Αυτή είναι μια ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη που θα είναι δύσκολο να νικηθεί βραχυπρόθεσμα», είπε ο Μπόριτς, ο αριστερός πρόεδρος που κέρδισε τις εκλογές τον Δεκέμβριο του 2021 με σχέδια να αναθεωρήσει το προσανατολισμένο στην αγορά οικονομικό μοντέλο της Χιλής, σε μια ομιλία που μεταδόθηκε τηλεοπτικά σε εθνικό επίπεδο.
Οι μελλοντικές συμβάσεις λιθίου θα εκδίδονται μόνο ως συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα με κρατικό έλεγχο, ανέφερε ο Μπόριτς.
«Αυτή είναι η καλύτερη ευκαιρία που έχουμε για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη και ανεπτυγμένη οικονομία. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να το σπαταλήσουμε», πρόσθεσε ο Χιλιανός πρόεδρος.
Η κυβέρνηση δεν θα καταγγείλει τις τρέχουσες συμβάσεις, αλλά ελπίζει ότι οι εταιρείες θα είναι ανοιχτές στην κρατική συμμετοχή πριν λήξουν οι συμβάσεις του, είπε, χωρίς να κατονομάσει την Albemarle και την SQM, τους Νο.1 και Νο.2 παραγωγούς λιθίου στον κόσμο αντίστοιχα. Το συμβόλαιο της SQM πρόκειται να λήξει το 2030 και της Albermarle το 2043.
Η SQM, που ονομάζεται επίσημα Sociedad Quimica Y Minera de Chile, και η Albemarle προμηθεύουν την Tesla Inc, την LG Energy Solution Ltd και άλλους κατασκευαστές EV και μπαταριών.
Η Albemarle είπε ότι η ανακοίνωση δεν θα έχει «καμία ουσιαστική επίδραση στην επιχείρησή μας» και είπε ότι θα συνεχίσει τις συνομιλίες για επενδύσεις σε περαιτέρω ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογιών στη Χιλή.
Η νοτιοκορεάτικη κατασκευάστρια μπαταριών SK On, η οποία έχει μακροπρόθεσμη σύμβαση προμήθειας με την SQM, δήλωσε ότι θα παρακολουθεί την εξέλιξη και θα ανταποκρίνεται με μακροπρόθεσμη άποψη.
Η ανακοίνωση της Χιλής δεν προκάλεσε αντιστροφή στις τιμές του λιθίου, οι οποίες έχουν υποχωρήσει περισσότερο από 70% από τον Νοέμβριο λόγω της εξασθένησης της ζήτησης EV στην Κίνα, τη μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων στον κόσμο.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης ανθρακικού λιθίου με τις περισσότερες συναλλαγές στο χρηματιστήριο ανοξείδωτου χάλυβα Wuxi στην Κίνα υποχώρησαν 6,2% στις 03:13 GMT την Παρασκευή.
«Όταν ή εάν οι κατασκευαστές μπαταριών ανανεώσουν τα συμβόλαιά τους με εταιρείες λιθίου στη Χιλή, οι όροι των συμβολαίων θα ήταν πιθανότατα πιο δύσκολοι από ό,τι είδαν στο παρελθόν όταν δεν υπήρχε κρατική ανάμειξη», δήλωσε ο Cho Hyunryul, αναλυτής της Samsung Securities.
Ο ρόλος της Codelco
Ο Μπόριτς είπε ότι θα ξεκινήσει διάλογο με κοινότητες, εταιρείες και νομοθέτες για τη δημιουργία μιας εταιρείας λιθίου που θα ανήκει εξ ολοκλήρου στο κράτος και θα ζητήσει την έγκριση του σχεδίου από το Κογκρέσο το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Το Κογκρέσο έλεγξε πολλές από τις πιο φιλόδοξες προτάσεις του Μπόριτς και έβαλε στο συρτάρι ένα προτεινόμενο νομοσχέδιο φορολογικής μεταρρύθμισης στις αρχές Μαρτίου.
Η κρατική εταιρεία Codelco, ο μεγαλύτερος παραγωγός χαλκού στον κόσμο, θα επιφορτιστεί να βρει τον καλύτερο τρόπο για τη συμμετοχή της κυβέρνησης στην εξόρυξη λιθίου.
«Εάν δημιουργηθεί μια δημόσια-ιδιωτική εταιρεία για την εκμετάλλευση του λιθίου στις αλυκές της Ατακάμα, θα ελέγχεται από το κράτος μέσω της Codelco», είπε ο Μπόριτς.
Η Codelco και η κρατική εταιρεία ορυχείων Enami θα αναλάβουν συμβάσεις εξερεύνησης και εξόρυξης σε περιοχές όπου υπάρχουν τώρα ιδιωτικά έργα πριν από τη σύσταση της εθνικής εταιρείας λιθίου.
Θα υπάρχει ένα τμήμα αφιερωμένο στην προώθηση της τεχνολογίας για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένης της ευνοϊκής για την άμεση εξόρυξη λιθίου έναντι των λιμνών εξάτμισης.
Η ιδιωτική Summit Nanotech Corp, η οποία αναπτύσσει τεχνολογία άμεσης εξαγωγής λιθίου, χαιρέτισε την ανακοίνωση.
Ο Μπόριτς είπε ότι η χώρα θα προσπαθήσει να προστατεύσει τη βιοποικιλότητα και να μοιραστεί τα εξορυκτικά οφέλη με τις αυτόχθονες και τις γύρω κοινότητες.
«Σήμερα παρουσιάζουμε μια εθνική στρατηγική για το λίθιο που είναι τεχνικά σταθερή και φιλόδοξη», είπε ο πρόεδρος, προσθέτοντας ότι θα χτίσει «μια Χιλή που διανέμει τον πλούτο που παράγουμε όλοι με πιο δίκαιο τρόπο».
