H αρχή έγινε από το Μιλάνο και ακολούθησαν από τις 10 Μαΐου η Ρώμη, το Τορίνο, η Μπολόνια κι άλλες μεγάλες ιταλικές πόλεις. Εκατοντάδες σκηνές στήθηκαν μπροστά στα ιταλικά πανεπιστήμια από φοιτητές που διαμαρτύρονται για τα ακριβά ενοίκια και όχι μόνο. Διαμαρτύρονται επίσης για τα χαμηλά εισοδήματα των δικών τους και την ακρίβεια που δυσχεραίνουν τις σπουδές και τη ζωή τους. Οι φοιτητές για άλλη μία φορά δείχνουν πώς είναι η πρωτοπορία στις κοινωνικές διεκδικήσεις και δεν στέκονται μόνον στην άμορφη, δειλή, τη σιωπηλή, διαμαρτυρία, ούτε στα ευχολόγια των διοικούντων.
Με την κρίση στέγασης, ιδίως σε μεγάλες πόλεις που σαρώνονται από τη νέα κατασκευαστική κερδοσκοπία και τον εξευγενισμό (gentrification), η διαμαρτυρία των φοιτητών λαμβάνει καθαρά πολιτικό χαρακτήρα, γιατί αμφισβητεί καίρια τον σχεδιασμό και τις προθέσεις των κυβερνώντων. Δεν αρκεί η εκ των υστέρων διαπίστωση του δημάρχου του Μιλάνου Μπέπε Σάλα πως 15.000 διαμερίσματα AirBnB ήδη είναι υπερβολικά και η πρόθεσή του, όχι να τα μειώσει, αλλά να ελαττώσει σε 120 ημέρες/έτος την ανώτερη διάρκεια μίσθωσής τους. Ούτε και το ήδη εφαρμοσμένο αυτό μέτρο στη Βενετία, η οποία έχει αδειάσει κυριολεκτικά από μόνιμους κατοίκους, που είτε δεν βρίσκουν πια στέγη μέσα στη Laguna, είτε αυτή είναι ασύμφορη.
Με τα ενοίκια να έχουν εκτοξευθεί κατά 40% από πέρυσι, οι αρχές στις ιταλικές πόλεις μιμούνται στο στεγαστικό τις κυβερνήσεις ως προς την οικολογία. Αντί για μέτρα υπέρ των λαϊκών και μέσων στρωμάτων, των φοιτητών, των εργαζομένων και των νέων, αντιπροτείνουν ευχολόγια, ιδέες για το μέλλον, μακροπρόθεσμες διευκολύνσεις, που η μη αμεσότητα και αυστηρότητά τους επιτείνει το πρόβλημα.
Για τον λόγο αυτό, οι φοιτητές του Μιλάνου -μίας μεγαλούπολης που εκτός από οικονομικό, αποτελεί και μεγάλο πανεπιστημιακό κέντρο- βρήκαν ένα δραστικό τρόπο για να διεκδικήσουν το δικαίωμα στη φθηνή στέγαση. Οι λιγοστές κλίνες σε εστίες και τα πανάκριβα -σχεδόν απαγορευτικά- ενοίκια μέσα στην ίδια πόλη, τα οποία αποτελούν σημαντική επιβάρυνση για την οικογενειακό προϋπολογισμό, αναγκάζουν πολλούς όχι απλά να εργάζονται, αλλά και να κατοικούν σε άλλες, δορυφορικές ή πιο μακρινές πόλεις από το κέντρο του Μιλάνου. Σε ορισμένες περιπτώσεις δε, είναι αναγκασμένοι να χάνουν πολλά μαθήματα σε λίγο πιο προχωρημένες ώρες ώστε να προλάβουν τους συνδυασμούς των μέσων συγκοινωνίας, προκειμένου να βρίσκονται πριν το τέλος των δρομολογίων στην πόλη κατοικίας τους!
Στο στόχαστρο των διεκδικήσεών τους μπαίνει και η «τεχνητή καθυστέρηση» από την πλευρά της κυβέρνησης για την υλοποίηση του σκέλους του ΕΘνικού Σχεδίου ανάκαμψης για τη δημιουργία φοιτητικών εστιών, που φυσικά -έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των ιδιωτικών κατασκευαστικών εταιρειών, οι οποίες ερίζουν για το ποιος θα διαγουμίσει τα χρήματα εις βάρος των σπουδαστών.
Το Μιλάνο, των σχεδόν 220.000 φοιτητών σε δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια και σχολές, αυτή τη στιγμή μπορεί να στεγάσει σε εστίες μόλις 15.000. Κλίνες στην πλειονότητά τους διαχειρίζονται ιδιώτες και υποτίθεται τις διαθέτουν με ενοίκιο κάτω από αυτό της αγοράς για τους φοιτητές. Σε περιπτώσεις αυτές οι κλίνες φθάνουν τα 700 ευρώ το διπλό δωμάτιο και πάνω από 800 το μονό! Όμως και με τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης οι κερδισμένοι θα είναι μόνον οι κατασκευαστές, καθώς προβλέπεται όχι μόνο να τις ενοικιάζουν σε φοιτητές, αλλά και σε τουρίστες ή άλλους εργαζόμενους (συνήθως υψηλών εισοδημάτων)! Ωστόσο, η έλλειψη υποδομών για τη θέσπιση κριτηρίων και τη λήψη αποφάσεων και κυρίως πόρων -γιατί η ιταλική κυβέρνηση πάντοτε προκρίνει το πανάκριβο- και λίαν επικερδές για τις κατασκευαστικές- έργο της γραμμής TAV, για την (περιττή) ταχεία σιδηροδρομική σύνδεση Λυών-Τορίνου, υπονομεύουν την πραγμάτωση του σχεδίου αυτού για τη δημιουργία πάνω από 52.500 φοιτητικών κλινών.
Μετά τις σκηνές που στήθηκαν στο Μιλάνο και στην καρδιά του Πανεπιστημίου La Sapienza της Ρώμης οι φοιτητές «κατασκήνωσαν» για να διαμαρτυρηθούν για την «γενικευμένη επισφάλεια στην οποία υπόκειται η γενιά μας και την εντυπωσιακή βαρύτητα της δομικής κρίσης στέγασης και της αγοράς ενοικίων που βιώνουμε στο πετσί μας καθημερινά», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωσή τους.
Στη Ρώμη, οι φοιτητικές εστίες καλύπτουν μόλις το 3% των εγγεγραμμένων, ενώ όπως τονίζουν φοιτητικές οργανώσεις «σα να μην έφτανε αυτό, στο κύμα του gentrification έρχεται να προστεθεί και η ανέγερση ιδιωτικών και πολυτελών φοιτητικών κατοικιών». Μία τακτική ιδιωτικοποίησης ακόμη και της φοιτητικής στέγης, που πλήττει ιταμά την ιδέα της δωρεάν παιδείας για τους φοιτητές και τους νέους εργαζόμενους από τις χαμηλότερες ή ακόμη και τις μεσαίες τάξεις.
Σε δική της ανακοίνωση, η κομμουνιστική οργάνωση νεολαίας Cambiare Rotta αξιώνει ένα σχέδιο δημοσίων επενδύσεων για την επέκταση των υφιστάμενων φοιτητικών δομών και για την ανέγερση νέων φοιτητικών εστιών, που θα παραμένουν σε δημόσια χέρια. Επίσης ζητεί να διακοπούν τα «συγχρηματοδοτούμενα» έργα και οι συμφωνίες εκμετάλλευσης με ιδιώτες, επαναφέροντας την πολιτική στέγασης στους αντίστοιχους οργανισμούς φοιτητικών εστιών. Επίσης αξιώνουν να καταργηθούν οι νόμοι για την απελευθέρωση των ενοικίων, την θεσμοθέτηση δίκαιων ενοικίων με έμφαση στην εξυπηρέτηση των φοιτητών.
Μα οι φοιτητές δεν εστιάζουν τις διεκδικήσεις τους μόνο στη στέγαση. Το ζήτημα των μισθών, αλλά κυρίως εκείνο του «κομμένου» από την κυβέρνηση της ακροδεξιάς Τζόρτζια Μελόνι κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος (Reditto di citadinanza) και των χαμηλά αμειβόμενων, ευκαιριακών και μικρής διάρκειας θέσεων εργασίας, δε θα μπορούσε να λείπει από τις διεκδικήσεις τους. Άλλωστε, όπως τονίζουν κι αυτοί, το εισόδημα -οικογενειακό, αλλά και προσωπικό, μέσω της εργασίας- αποτελεί έναν παράγοντα αποκλεισμού ή διακοπής για τις σπουδές ή τα μαθήματα κατάρτισης. Οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, η εργασιακή και μισθολογική εκμετάλλευση, δεν επιτρέπει σε πολλούς φοιτητές να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Οι φοιτητές προτείνουν να χρηματοδοτηθούν οι σπουδές από «τη φορολόγηση όλων εκείνων των ιδιωτικών εταιρειών που εντάσσονται πλέον πλήρως στα πανεπιστήμιά μας, που αντλούν κέρδη και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό από τα προγράμματα σπουδών και την έρευνα μας ανάλογα με τις ανάγκες της αγοράς».
Οι φοιτητικές διαμαρτυρίες με αίτημα στέγαση και εισόδημα, έχει ανακοινωθεί πως θα επαναληφθούν και ως νέα ημερομηνία πανεθνικής κινητοποίησης έχει ορισθεί η 26η Μαΐου. Τα αυτοσχέδια «κάμπινγκ» των φοιτητών ευαισθητοποίησαν όλη την κοινωνία γιατί κέντρισαν ένα ευαίσθητο νεύρο, που απασχολεί τις μεσαίες και χαμηλές τάξεις. Όχι μόνον την Παιδεία, αλλά και ό,τι συνδέεται με αυτήν, ως μέρος του οικονομικού μοντέλου παραγωγής και αναπαραγωγής του στην κοινωνία.
Οι φοιτητές δείχνουν πως τα αιτήματά τους δεν είναι περιστασιακά, ούτε και συντεχνιακά: το πρόβλημα της στέγασης, της εργασιακής και μισθολογικής ανασφάλειας, η πρόσβαση στην κατάρτιση και η εξασφάλιση της ποιότητας ζωής είναι το σταθερό αίτημα των πολιτών. Και οι φοιτητές δείχνουν πως είναι ενεργοί πολίτες και δεν υποκύπτουν στον καταναγκασμό των επιβεβλημένων σχέσεων. Ίσως γι’ αυτό η Κεραμέως (και πλίνθων) πασχίζει με πανεπιστημιακές αστυνομίες, ταξικά μέτρα και βάσεις εισαγωγής, εντατικοποίηση και ιδιωτικοποίηση, να πλήξει πρωτίστως το φοιτητικό κίνημα, ώστε να μη δείχνει τον δρόμο και στην υπόλοιπη κοινωνία για το πώς θα βγει από «τον δογματικό της ύπνο».
