Το υπουργείο Πολιτισμού και ο Δήμος Αθηναίων έχουν από καιρό δρομολογήσει το project «ανάδειξη της Ακαδημίας Πλάτωνος», υποτίθεται για να την αναμορφώσουν ως έναν ενιαίο αρχαιολογικό χώρο και να κατασκευάσουν το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών. Στην πραγματικότητα, από τον σχεδιασμό που μέχρι τώρα έχει γίνει γνωστός, όχι μόνο δεν προκύπτει ενιαίος αρχαιολογικός χώρος, αλλά επιπλέον απειλείται ο πιο σημαντικός χώρος αναψυχής, πολιτισμού και άθλησης, ο μεγαλύτερος πνεύμονας πρασίνου για το δυτικό κομμάτι του Δήμου Αθηναίων.

Όπως έχουμε ξαναγράψει, το project «ανάδειξη της Ακαδημίας Πλάτωνος», με τα επί μέρους έργα, τις αδιαφανείς διαδικασίες και τις μεθοδεύσεις, την εμπλοκή ιδιωτικών γραφείων και εργολάβων, τον διαγκωνισμό και τα αλληλοκαρφώματα των εμπλεκόμενων φορέων δεν αφορά τους κατοίκους και την απόδοση ενός αναβαθμισμένου χώρου πρασίνου και πολιτισμού σε αυτούς. Άλλωστε, λίγες μέρες μετά την υπογραφή, στις 8 Ιουνίου 2022, της προγραμματικής συμφωνίας για την Ακαδημία Πλάτωνος, μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Αθηναίων και της Ακαδημίας Αθηνών, ο δήμαρχος Αθηναίων αποκάλυψε με σαφήνεια σε ποιούς απευθύνεται η «ανάδειξη»: «Ο μέσος όρος παραμονής ενός τουρίστα στην Αθήνα, δεν ξεπερνά τις δύο με δυόμισι ημέρες. Στοίχημα για εμάς αποτελεί η επιμήκυνση αυτού του χρονικού διαστήματος, ώστε να φτάσει στα τρία ή και τέσσερα 24ωρα. Για να το πετύχουμε όμως, θα πρέπει να δώσουμε νέους προορισμούς μέσα στον ιστό της πόλης. Ένας από αυτούς είναι η Ακαδημία Πλάτωνος. Εκεί αρχίζουν οι εκσκαφές, με τις μπουλντόζες να πιάνουν δουλειά σε μερικές εβδομάδες».

Οι μπουλντόζες και το… Ίδρυμα Ωνάση

Οι μπουλντόζες μπορεί να μην έπιασαν δουλειά σε μερικές βδομάδες, εμφανίστηκαν όμως δέκα μήνες μετά… Όπως κατήγγειλε η «Πρωτοβουλία Αγώνα για το πάρκο της Ακαδημία Πλάτωνα», την Τετάρτη 3 Μάη ξεκίνησαν στο αρχαιολογικό άλσος οι εργασίες ανάπλασης, οι οποίες σε πρώτη φάση αφορούν στην απομάκρυνση 314 δέντρων από το πάρκο, μόνο για τη χάραξη των μονοπατιών και την ενοποίηση των αρχαιολογικών σκαμμάτων…

Την επόμενη ημέρα, 4 Μάη, συνεργείο εργοληπτικής εταιρείας με εκσκαφέα επιχείρησε να ξεκινήσει τις εργασίες, όμως αναγκάστηκε να διακόψει μετά από επίμονες αντιδράσεις των κατοίκων. Μάλιστα, ο εργολάβος αρνήθηκε να προσκομίσει οποιασδήποτε άδεια εργασιών του έργου, ενώ δήλωσε πως εντολέας του είναι το Ίδρυμα Ωνάση.

Με ποια δικαιοδοσία και μέσα από ποια διαδικασία εμπλέχθηκε, άραγε, στην υπόθεση αυτή και το αδηφάγο Ίδρυμα Ωνάση; Δεν του φτάνει η ανάμιξή του στις «αναπλάσεις» και τις τσιμεντοστρώσεις στην Ακρόπολη; Θέλει τώρα να «βάλει πόδι» και στον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνα; Και πώς απαντάει το υπουργείο Πολιτισμού στην νέα αυτή προκλητική εμφάνιση σε αρχαιολογικό χώρο του αγαπητού του «ιδρύματος πολιτισμού»;

Ας σημειωθεί πως ο κάτοικοι συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις τους διοργανώνοντας ποικίλες δράσεις στην περιοχή, ενώ δεν αντιτίθενται μόνο στις εργασίες ανάπλασης, αλλά και στην χωροθέτηση του Μουσείου της Πόλης Αθηνών σε 30 στρέμματα, καταργώντας δύο γήπεδα και ζωτικό χώρο πρασίνου και ελεύθερης χρήσης, αντί για το γειτονικό πρώην οικόπεδο της Reds. Την χωροθέτηση του μουσείο στην συγκεκριμένη θέση έχει, άλλωστε, καταγγείλει προ ημερών και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Αττικής. «Η πολιτεία», τονίζει το Τμήμα Αττικής ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ, «αντί για την αναβάθμιση των βασικών υποδομών του άλσους, την άρση του κατακερματισμού του, τη διεύρυνσή του με απαλλοτριώσεις στο πλαίσιο και της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων και της πολεοδομικής βελτίωσης του περιβάλλοντα αστικού ιστού, χωροθέτησε το 2002, με τροποποίηση ρυμοτομικού στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Έργων (παρ. 2, άρθρ. 80, ν.3057/2002 – ΦΕΚ Α’239) “χώρο ανέγερσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών” εντός της έκτασης του πάρκου. Σήμερα, αντί για την άρση της απαράδεκτης αυτής χωροθέτησης, επιχειρείται η υλοποίησή της και μάλιστα με την πραγματοποίηση “Ανοιχτού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ιδεών”, ο οποίος, σε ένα περιβάλλον περιορισμού των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και ιδιωτικοποίησης του σχεδιασμού, χρησιμοποιείται ως πρόσχημα, με στόχο την αποδοχή από την αρχιτεκτονική κοινότητα της συγκεκριμένης χωροθέτησης. Χωροθέτηση που είναι μάλιστα αμφιβόλου νομιμότητας, καθώς γίνεται μέσω τροποποίησης ρυμοτομικού εντός αρχαιολογικού χώρου χωρίς Προεδρικό Διάταγμα».

Δήμαρχος Αθηναίων: ογκώδης άγνοια και απύθμενο θράσος

Ο δήμαρχος Αθηναίων, από την πλευρά του, συνεχίζει απτόητος να διαφημίζει την ανάπλαση όπου σταθεί και όπου βρεθεί, εκστομίζοντας, ωστόσο, απίστευτα μαργαριτάρια…

Μιλώντας στο Delphi Economic Forum VIII έκανε λόγο για… «εκσκαφές» στην Ακαδημία Πλάτωνος, μέσα από τις οποίες θα αποκαλυφθεί η περίφημη… «Πολιτεία του Πλάτωνα», που έχει καλυφθεί από επιχωματώσεις!

Οι δηλώσεις του Κώστα Μπακογιάννη, που αναπαρήχθησαν σε διάφορα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης είναι, ασφαλώς, φαιδρές και δείχνουν, πέραν της επικίνδυνης άγνοιας, πως τόσα χρόνια που υποτίθεται πως ασχολείται με το θέμα ο δήμαρχος Αθηναίων δεν έμαθε τίποτα απολύτως, ούτε καν να ξεχωρίζει τις… εκσκαφές από τις αρχαιολογικές ανασκαφές! Πως τα τόσα μνημόνια συνεργασίας που έχει υπογράψει με το υπουργείο Πολιτισμού, με την Ακαδημία Αθηνών και με διάφορους ιδιώτες και εταιρείες ούτε που τα έχει διαβάσει. Πως δεν έχει ιδέα ούτε για την Ακαδημία Πλάτωνος, την οποία υποτίθεται πως τόσο πολύ νοιάζεται, αλλά ούτε για την «Πολιτεία» του Πλάτωνα, το κορυφαίο περί αρετής και δικαιοσύνης έργο του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου….

Όμως δεν είναι μόνο η παντελής άγνοια του δημάρχου Αθηναίων που προκαλεί εν προκειμένω. Ο Κώστας Μπακογιάνης, μέσα στις δυο όλες και όλες φράσεις του για το θέμα, κατάφερε να χωρέσει και μια πραγματικά επικίνδυνη κοτσάνα. Ούτε λίγο ούτε πολύ υπέδειξε σε… κάθε ενδιαφερόμενο ότι στα κοντέινερ της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στον χώρο βρίσκονται, υποτίθεται, «πολύτιμα εκθέματα, ασύλληπτης αξίας», που στο μέλλον θα εκτεθούν στο υπό ανέγερση Μουσείο της Πόλης…

Η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΓΔΑΠΚ) του υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον παρόμοιες ανοησίες, προσπάθησε, ως όφειλε, να υπενθυμίσει εγγράφως στον δήμαρχο Αθηναίων πως οι σχετικές με εργασίες εντός αρχαιολογικών χώρων ανακοινώσεις προς το κοινό είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού. Και πως αυτό αποσκοπεί στην προστασία των αρχαιοτήτων από συνέπειες που μπορεί να επιφέρει «η διοχέτευση στο κοινό αντιεπιστημονικών ερμηνειών ή ατυχών λεκτικών διατυπώσεων που κάποιες φορές φέρνουν τις αρχαιότητες στο όριο του ευτελισμού, όσο και ευαίσθητων πληροφοριών που τις θέτουν εν κινδύνω».

Παρακάλεσε, δε, τον δήμαρχο Αθηναίων, στις περιπτώσεις που υπάρχει συνεργασία του Δήμου με το υπουργείο Πολιτισμού, η επικοινωνιακή προβολή για θέματα που άπτονται αρχαιολογικών χώρων ή Μουσείων, να γίνεται αποκλειστικά από τις αρμόδιες υπηρεσίες ή σε απόλυτη συνεννόηση και συνεργασία με αυτές.

Αντί ο δήμαρχος Αθηναίων να ζητήσει συγνώμη για τις ανόητες δηλώσεις του, έστειλε μια απαντητική επιστολή, όχι προς την ΓΔΑΠΚ, αλλά προς την υπουργό Λίνα Μενδώνη, με κοινοποίηση στον Γενικό Γραμματέα, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών και την Προϊσταμένη της ΓΔΑΠΚ, όπου γράφει, επί λέξη, τα εξής:

«Με μεγάλη έκπληξη διαπιστώνω πως μεταξύ των εικαζόμενων αρμοδιοτήτων της προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ είναι και η προληπτική λογοκρισία. Λυπάμαι για την τόσο αντιδεοντολογική, άτεχνη και υστερόβουλη προσπάθεια αμαύρωσης της εξαιρετικής μας συνεργασίας, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές.

Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα μετράει. Για αυτό, παρακαλώ θερμά, όπως μεταφέρετε στα στελέχη σας της ευγνωμοσύνη μας, για όσα έχουμε επιτύχει από κοινού.

Άλλωστε, απαγορευτικά βγάζουν μόνο τα λιμεναρχεία».

Ο δήμαρχος Αθηναίων, όχι μόνο αμφισβητεί τις εκ του νόμου αρμοδιότητες των υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού, αλλά από την απάντησή του φαίνεται πως ούτε αυτή τη φορά έχει καταλάβει τίποτα…

Δεν χρειάζεται, νομίζουμε, να σχολιάσει κανείς το θρασύ, ειρωνικό και αυταρχικό ύφος της επιστολής του Κώστα Μπακογιάννη, που μάλλον θεωρεί εαυτόν υπεράνω νόμων. Χρειάζεται, όμως, να ζητήσουμε από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη να απαντήσει στον δήμαρχο όπως του χρειάζεται. Προφανώς δεν θα το κάνει, καθώς η ίδια είναι πλήρως προσδεμένη στον ίδιο κύκλο εξουσίας με αυτόν.

Θα μπορούσε, τουλάχιστον, να του πάρει για δώρο ένα αντίτυπο της «Πολιτείας» του Πλάτωνα. Έτσι, για να πάρει, ίσως, μια μυρουδιά για το κατά Πλάτωνα ιδανικό πολίτευμα, αλλά και τον ιδανικό κυβερνήτη, καθώς και τον ρόλο της δικαιοσύνης, της παιδείας, της φιλοσοφίας, της ποίησης σε μια αρμονική κοινωνία. Δυστυχώς, ούτε αυτό θα το κάνει.