Αν υπήρχε κόμμα γύρω από την αριστερή Γερμανίδα πολιτικό Ζάρα Βάγκενκνέχτ και γινόταν τώρα εκλογές στο ομοσπονδιακό κρατίδιο της Θουριγγίας, αυτό το κόμμα θα το ψήφιζε ένα 25% όσων απάντησαν στη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Insa. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργούνταν ένα σοβαρό εμπόδιο στην άνοδο της ακροδεξιάς σε αυτό το τμήμα της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.

Η αριστερή πολιτικός πάντως δεν έχει πει πως θα ιδρύσει κάποιο κόμμα. Παρόλα αυτά η σχέση της με το κόμμα Die Linke, με το οποίο εκλέγεται, είναι πάρα πολύ κακή. Η Βάγκενκνεχτ είναι επί της ουσίας εκτός δομών από καιρό πλέον. Υποθέσεις και σενάρια για το αν θα εμφανίσει «δικό της» πολιτικό όχημα ακούγονται και συζητιούνται εδώ και πολύ καιρό επίσης. Η 54χρονη, η οποία χαίρει μεγάλης δημοφιλίας εδώ και πολλά χρόνια, εκφράζει θέσεις για μεγάλα ζητήματα με τρόπο που βρίσκει σύμφωνους πολλές και πολλούς.

Πιάνει θέματα όπως η αποβιομηχάνιση, η σχέση της Γερμανίας με τις ΗΠΑ, η μετανάστευση, η κοινωνική πολιτική, τάσσεται κατά των κυρώσεων ενάντια στη Ρωσία και κατά της αποστολής όπλων στην Ουκρανία και μάλιστα πρωτοστάτησε το χειμώνα στην σύμπηξη ενός ευρέος πολιτικού και κοινωνικού αντιπολεμικού μετώπου, κηρύσσει μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική. Παράλληλα, τάχθηκε κατά της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, ενώ έχει διαφοροποιηθεί από την κεντρικότητα που αποκτούν ζητήματα φύλου και ταυτότητας στους κόλπους της σύγχρονης Αριστεράς. Τέλος, υποστηρίζει πως η ανάπτυξη των φτωχότερων χωρών θα περιορίσει τη μετανάστευση, την οποία αντιμετωπίζει κριτικά.

Προερχόμενη από την «Κομμουνιστική πλατφόρμα» του τότε PDS (Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού), της μετεξέλιξης του κόμματος Σοσιαλιστικής Ενότητας που κυβέρνησε τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας – διακρίθηκε ήδη από τη δεκαετία του 1990 πολιτικά σε ομοσπονδιακό επίπεδο και μπήκε στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Η «Λίστα Βάγκενκνεχτ»

Στο ομοσπονδιακό κρατίδιο της Θουριγγίας το ακροδεξιό κόμμα AfD πετυχαίνει τα τελευταία χρόνια αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Στις τοπικές εκλογές του 2019 βγήκε δεύτερο κόμμα με 23,4% (πρώτο ήταν το κόμμα Die Linke με 31%), είναι καλά οργανωμένο και πρόσφατα εξέλεξε τον πρώτο του έπαρχο σε παγγερμανικό επίπεδο. Τον τελευταίο καιρό απολαμβάνει την πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις για την πρόθεση ψήφου, είδηση που φέρνει ανησυχία σε πολλά επίπεδα. Η δημοσκόπηση σχετικά με την πρόθεση ψήφου ανάμεσα στους πολίτες του κρατιδίου που δημοσιεύτηκε στις αρχές του μήνα έφερε την AfD πρώτη στις προτιμήσεις με 34%, με δεύτερους τους Χριστιανοδημοκράτες με 21% και τρίτο το αριστερό κόμμα, το οποίο κυβερνά εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, με 20%. Η τοπική κυβέρνηση, αποτελούμενη από το κόμμα Die Linke, τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους σημειώνει δε τεράστια έλλειψη αποδοχής του έργου της.

Όμως, τα πράγματα θα άλλαζαν αν υπήρχε ένα κόμμα γύρω από τη Ζάρα Βάγκενκνεχτ: 25% θα το ψήφιζαν. Η AfD θα έπεφτε στο 22%, ενώ το αριστερό κόμμα θα διατηρούσε ένα 18%. Θα έχαναν επίσης τόσο οι Χριστιανοδημοκράτες όσο και οι Φιλελεύθεροι, ενώ Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι θα έχαναν μεν λίγους ψήφους αλλά όχι αισθητά. Το υποτιθέμενο κόμμα θα αφαιρούσε ψήφους σχεδόν από όλους: 10% των ψηφοφόρων θα μετακινούταν από την AfD στο νέο κόμμα, Χριστιανοδημοκρατία και Αριστερά θα έχαναν από 4% και η Σοσιαλδημοκρατία 1%. Κέρδη δεν θα είχε αυτό το κόμμα από τους Πρασίνους και τους Φιλελεύθερους.

Ήδη από τον χειμώνα γίνονταν μετρήσεις για να εξακριβωθεί το μέγεθος της αποδοχής ενός ενδεχόμενου κόμματος από την Βάγκενκνεχτ. Σύμφωνα με αυτές μια τέτοια εκλογική λίστα θα ήταν σαφώς πιο επιτυχής από το κόμμα Die Linke και θα μπορούσε να εξασφαλίσει διψήφιο αριθμό ψήφων, κινούμενο στο ίδιο ποσοστό με τους Πρασίνους και την ακροδεξιά. Η τάση διαρκεί προφανώς μέχρι και τώρα, όπως δείχνει η τοπική δημοσκόπηση.

Το κόμμα φαίνεται πάντως πως στήνεται και εικάζεται πως θα συμμετάσχει αρχικά το 2024 στις ευρωεκλογές για να διεκδικήσει στη συνέχεια, την ίδια χρονιά, την ψήφο των πολιτών στις κρατιδιακές εκλογές της Σαξωνίας, του Βρανδεμβούργου και της Θουριγγίας. Οι πολιτικοί επιστήμονες Βούρτμαν και Τόμετσεκ θεωρούν πως ένα τέτοιο κόμμα θα είχε πολύ καλές επιδόσεις στον εκλογικό στίβο, για να επιστρατεύσουν στη συνέχεια τη θεωρία των δύο άκρων και, απομονώνοντας επιμέρους θέσεις της, να ισχυριστούν πως η Βάγκενκνεχτ εκφράζει μια αριστερή αυταρχική τάση που γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς. Ο Βούρτμαν πάντως βλέπει την Βάγκενκνεχτ να αποτελεί σοβαρή δυνατότητα μετατόπισης για ψηφοφόρους της AfD.

Η σύγκρουση με το κόμμα Die Linke

Η δημοσκοπική αύξηση της ακροδεξιάς οδήγησε την Βάγκενκνεχτ να ασκήσει κριτική στο κόμμα της Αριστεράς. «Η ισχύς ενός κόμματος με ακροδεξιά πτέρυγα είναι πρόβλημα» είπε η Βάγκενκνεχτ τέλη Ιουνίου στην εφημερίδα Die Welt. «Αντί όμως να αγανακτούν, θα έπρεπε όλα τα κόμματα να αναρωτηθούν, ποια ευθύνη φέρουν αυτά τα ίδια. Ακόμη και το κόμμα Die Linke, το οποίο δεν αποκομίζει καθόλου κέρδη από την αξιοθρήνητη εικόνα που παρουσιάζει η τρικομματική ομοσπονδιακή κυβέρνηση». Η Βάγκενκνεχτ προσέθεσε, πως προσπάθησε για πολλά χρόνια να φέρει το κόμμα σε μια γραμμή που θα μπορούσε να έχει επιτυχία. Αυτό δεν πέτυχε, η ίδια έχασε τη μάχη ηγεσίας μέσα στο κόμμα. Επανέλαβε όμως την άποψή της ότι πολλοί άνθρωποι δεν αισθάνονται να εκπροσωπούνται από πολιτικούς και πως υπάρχει ένα τεράστιο κενό στο πολιτικό σύστημα. «Θα ευχόμουν να εμφανιστεί κάτι που θα το γεμίσει».

Η σύγκρουση έφτασε τον περασμένο Ιούνιο σε μια νέα κορύφωση, όταν το κόμμα της της ζήτησε να παραδώσει τη βουλευτική της έδρα. Αιτιολογία ήταν πως χρησιμοποιεί τη βουλευτική ιδιότητα και τα μέσα που της προσφέρονται μέσω αυτής, ώστε να στήσει δικό της κόμμα, το οποίο θα είναι ανταγωνιστικό προς το κόμμα Die Linke. Η Βάγκενκνεχτ αρνήθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, να το κάνει, ενώ θεσμικά το κόμμα δεν μπορεί να επιβάλλει κάτι τέτοιο.

Πάντως, η οριστικοποίηση της ρήξης φαίνεται πως δεν θα ωφελούσε το κόμμα: το περιοδικό Der Spiegel έκανε έρευνα με το ερώτημα αν θα επηρέαζε μια αποχώρηση ή διαγραφή της Βάγκενκνεχτ το πόσοι ψηφοφόροι, που τοποθετούν τους εαυτούς τους στα αριστερά του πολιτικού φάσματος, θα το ψήφιζαν. Το αποτέλεσμα είναι αποκαρδιωτικό. Ο αποκλεισμός της Βάγκενκνεχτ δεν θα έφερνε επιπλέον κόσμο. Όσο και αν το συγκεκριμένο περιοδικό είναι άσπονδος εχθρός της πέραν της Σοσιαλδημοκρατίας και των Πρασίνων Αριστεράς στη Γερμανία, έχει και αυτή η έρευνα την αξία της, γιατί αποτυπώνει τη γενική τάση: η Βάγκενκνεχτ έχει αποδοχή και το κόμμα Die Linke είναι σε τέλμα. Η Θουριγγία θα δώσει κι άλλες ειδήσεις.