Οκτώ χώρες της Νότιας Αμερικής συμφώνησαν να συστήσουν συμμαχία για την προστασία του Αμαζονίου, δεσμευόμενες, κατά τη διάρκεια συνόδου κορυφής που πραγματοποιήθηκε στη Βραζιλία να εμποδίσουν το μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου να φτάσει σε «σημείο χωρίς επιστροφή».
Οι Λατινοαμερικάνοι ηγέτες κάλεσαν, επίσης, τις ανεπτυγμένες χώρες να κάνουν περισσότερα για να σταματήσουν την τεράστια καταστροφή του μεγαλύτερου τροπικού δάσους στον κόσμο, έργο που, όπως λένε, ότι δεν μπορεί να ανατεθεί σε λίγες μόνο χώρες όταν η κρίση έχει προκληθεί από τόσες πολλές.
Η σύνοδος κορυφής του Οργανισμού Συνθήκης Συνεργασίας του Αμαζονίου (ACTO) υιοθέτησε, χθες Τρίτη, αυτό που η χώρα υποδοχής η Βραζιλία χαρακτήρισε «νέα και φιλόδοξη κοινή ατζέντα» για τη διάσωση του τροπικού δάσους, ως ένα κρίσιμο προστατευτικό μέσο κατά της κλιματικής αλλαγής που οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ωθείται στο χείλος του γκρεμού.
Τα μέλη της ομάδας – Βολιβία, Βραζιλία, Κολομβία, Εκουαδόρ, Γουιάνα, Περού, Σουρινάμ και Βενεζουέλα – υπέγραψαν κοινή δήλωση στο Μπέλεμ, στις εκβολές του ποταμού Αμαζονίου, παρουσιάζοντας έναν οδικό χάρτη σχεδόν 10.000 λέξεων για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος που το τροφοδοτεί.
Παρόλα αυτά, οι συμμετέχοντες στη σύνοδο δεν συμφώνησαν με τα βασικά αιτήματα των περιβαλλοντολόγων και των αυτόχθονων ομάδων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται το αίτημα, όλα τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν τη δέσμευση της Βραζιλίας να τερματίσει την παράνομη αποψίλωση των δασών έως το 2030 και της Κολομβίας να σταματήσει τις νέες έρευνες για πετρέλαιο. Αντίθετα, οι χώρες θα αφεθούν να επιδιώξουν τους ατομικούς τους στόχους κατά περίπτωση.
Καθώς η διήμερη σύνοδος κορυφής ξεκίνησε τις εργασίες της την ίδια μέρα που το παρατηρητήριο κλίματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβεβαίωσε ότι ο Ιούλιος ήταν ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ στη Γη, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα τόνισε τη «σοβαρή επιδείνωση της κλιματικής κρίσης» στην εναρκτήρια ομιλία του. «Οι προκλήσεις της εποχής μας και οι ευκαιρίες που προκύπτουν από αυτές απαιτούν να δράσουμε από κοινού», είπε τονίζοντας πως ποτέ ως τώρα το αίτημα αυτό δεν ήταν τόσο επείγον.
Ο ηγέτης της Βραζιλίας, ήλπιζε, σύμφωνα με πληροφορίες, σε μια ισχυρή δέσμευση από τους συναδέλφους του στη σύνοδο κορυφής για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών στον Αμαζόνιο, κάτι που δεν επετεύχθη, με πολλούς να ασκούν κριτική ότι το κοινό ανακοινωθέν είναι απλά «γεμάτο καλές προθέσεις αλλά δεν περιλαμβάνει κανένα χρονοδιάγραμμα».
Ο πρόεδρος της Κολομβίας Γκουστάβο Πέτρο προέτρεψε για μια ριζική επανεξέταση της παγκόσμιας οικονομίας, ζητώντας μια στρατηγική τύπου «Σχεδίου Μάρσαλ» στην οποία το χρέος των αναπτυσσόμενων χωρών θα ακυρωθεί με αντάλλαγμα τη δράση για την προστασία του κλίματος. «Αν βρισκόμαστε στα πρόθυρα της εξαφάνισης και αυτή είναι η δεκαετία που πρέπει να ληφθούν οι μεγάλες αποφάσεις… τότε τι κάνουμε εκτός από ομιλίες;», αναρωτήθηκε.
Παρ’ όλα αυτά, αναλυτές εκτιμούν πως υπάρχει μεγαλύτερη αίσθηση του επείγοντος μεταξύ των οκτώ ηγετών καθώς η αποψίλωση των δασών του μεγαλύτερου τροπικού δάσους στον κόσμο έχει ήδη φτάσει το 17% και, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το οριακό σημείο είναι σχεδόν αυτό.
Η αποτυχία των οκτώ χωρών του Αμαζονίου να συμφωνήσουν σε ένα δεσμευτικό σύμφωνο για την προστασία των δασών τους χαιρετίστηκε με απογοήτευση από ορισμένους.
«Ο πλανήτης λιώνει, σπάμε ρεκόρ θερμοκρασίας κάθε μέρα. Δεν είναι δυνατόν, σε ένα σενάριο όπως αυτό, οκτώ χώρες του Αμαζονίου να μην είναι σε θέση να δηλώσουν -με μεγάλα γράμματα- ότι η αποψίλωση των δασών πρέπει να είναι μηδενική», δήλωσε ο Μάρτσιο Αστρίνι εκπρόσωπος της περιβαλλοντικής ομάδας Climate Observatory.
Πέρα από την αποψίλωση, η Διακήρυξη του Μπελέμ δεν όρισε επίσης προθεσμία για τον τερματισμό της παράνομης εξόρυξης χρυσού , αν και οι ηγέτες συμφώνησαν να συνεργαστούν για το θέμα και να καταπολεμήσουν καλύτερα το διασυνοριακό περιβαλλοντικό έγκλημα.
Επιδιώκοντας να πιέσουν τους συγκεντρωμένους αρχηγούς κρατών, εκατοντάδες περιβαλλοντολόγοι, ακτιβιστές και ιθαγενείς διαδηλωτές πραγματοποίησαν πορεία προς τον χώρο της συνόδου, ζητώντας πιο τολμηρή δράση.
Αυτή ήταν η πρώτη σύνοδος κορυφής εδώ και 14 χρόνια για την ομάδα των οκτώ εθνών, που ιδρύθηκε το 1995 από τις χώρες της Νότιας Αμερικής που μοιράζονται τη λεκάνη του Αμαζονίου και θεωρείται επίσης ως πρόβα τζενεράλε για τις συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα το 2025, τις οποίες θα φιλοξενήσει η Μπέλεμ.
