Οι γραμμές αυτές γράφονται το βράδυ της δεύτερης μέρας του Daniel, μετά την καταστροφή στον Βόλο και μετά την καταιγίδα στην Αττική. Αυτή τη στιγμή είναι γνωστό ότι στις επόμενες 24 ώρες αναμένεται άλλη τόση βροχή στην Θεσσαλία (εκεί που έχει ήδη πλημμυρίσει). Επίσης φαίνεται ότι θα ρίξει νερό σε όγκο μη φυσιολογικό στην ΒΑ Πελοπόννησο και τμήματα της Στερεάς, ίσως και αλλού. Αυτή τη στιγμή είναι γνωστό ότι αν δεν θρηνήσουμε άλλα θύματα το επόμενο 24ωρο, θα είμαστε τυχεροί. Και όμως, το μόνο που κινείται, εκτός από τα νερά της βροχής, είναι το 112 το οποίο χτυπάει συνεχώς και χωρίς άλλες πραγματικές συνέπειες, όντας πλέον κάτι σαν ένας ενοχλητικός θόρυβος περιβάλλοντος, κάτι σαν τα κουνούπια: «Μα κλείστο επιτέλους, δεν το ακούς;».
Είναι κάπως σόλοικο να πρέπει κανείς να το πει, αλλά «κανονικά» οι υπουργοί και οι Μπέοι και όλοι οι αυτοδημιούργητοι και οι άριστοι του κόσμου τούτου θα έπρεπε να έχουν συναίσθηση ότι έχουν ευθύνες όταν σκάει μια στραβή (ή και τρεις-τέσσερις) στη βάρδια τους. Είναι υπεύθυνοι και είναι και οι πρώτοι που ενημερώνονται και ξέρουν εδώ και μέρες ότι η υποτροπική καταιγίδα, ο μεσογειακός τυφώνας Daniel αναμενόταν να φέρει τεράστιους όγκους βροχής άνευ προηγουμένου στη χώρα.
Τα στατιστικά θα βγουν στις επόμενες ώρες, αλλά κατά πάσα πιθανότητα αυτή θα αποδειχτεί μάλλον η χειρότερη νεροποντή στην ιστορία της χώρας. Στη Μαγνησία έπεσε σε μια μέρα σχεδόν όσο νερό πέφτει σε έναν χρόνο στην Αθήνα. Η Αθήνα έχει ήδη σπάσει τα ρεκόρ της. Και ακόμα περιμένουμε (όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές) την αυριανή μέρα.
Και όμως, το μέγεθος της μετεωρολογικής ανωμαλίας δεν δικαιολογεί πολλά. Μέσα στην επόμενη πενταετία είναι στατιστικά βέβαιο ότι θα δούμε τουλάχιστον μία υποτροπική καταιγίδα ακόμα χειρότερη από τον Daniel, η οποία μπορεί να χτυπήσει σε μια ακόμα πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή – ας ελπίσουμε όχι στην Αθήνα του αμέριμνων μεγάλων περιπατητών. Η χώρα μας βρίσκεται δυστυχώς στη χειρότερη δυνατή ζώνη ως προς την κλιματική αλλαγή, στο βάθος του κλιματικού λάκκου των λεόντων: τα επόμενα χρόνια θα βλέπουμε όλο και πιο καταρρακτώδεις βροχές, με συνέπειες που ακόμα δεν έχουμε πλήρως κατανοήσει.
Αυτά όμως τα ξέρουμε εδώ και χρόνια.
«Κανονικά» αυτά έπρεπε να είναι προ πολλού εμπεδωμένα, να είναι σε γνώση του πληθυσμού και προφανώς των πολιτικών ηγεσιών. «Κανονικά» έπρεπε να δουλεύουμε για να προετοιμάσουμε τις πόλεις και την ύπαιθρο για τη νέα αυτή κανονικότητα. «Κανονικά» έπρεπε να ετοιμαζόμαστε για ερημοποίηση ευρύτατων περιοχών της χώρας και υδροφόρους ορίζοντες που, καταπονημένοι ήδη από την υπεράντληση και τη μόλυνση, θα αδυνατίζουν όλο και πιο πολύ και που οι σύντομες καταρρακτώδεις βροχές δεν θα προλαβαίνουν να τον αναπληρώσουν, με ανυπολόγιστες συνέπειες και για την αγροτική παραγωγή και για την ποιότητα του πόσιμου νερού σε βάθος λίγων δεκαετιών.
Γράφουμε «κανονικά», γιατί τα αυτοδημιούργητα, άριστα, ηλίθια ή/και εγκληματικά όρνια που μας κυβερνούν (και ζητώ συγγνώμη από τα ευγενικά πτωματοφάγα πτηνά), φροντίζουν πριν από μας για μας. Κάνουν έργα τάχαμου «περιπάτου», έργα που θα ήταν περιβαλλοντικά επικίνδυνα ακόμα και με τις παλιές κλιματικές συνθήκες, πόσω μάλλον τώρα. Καταστρέφουν τα τελευταία ρέματα της Αττικής με μεθόδους που ήταν ήδη ξεπερασμένες πριν σαράντα χρόνια (Ραφήνα, Ερασίνος). Φροντίζουν για διάφορες «τοπικές» και «ήπιες» οικονομικές δραστηριότητες, δηλαδή τουρισμό με μπετονάρισμα, περιφράξεις και ομπρελοκαθίσματα μέχρι μέσα στη θάλασσα και μπράβους για περιφρούρηση. Ή, το πιο καλό από όλα, κοιτάνε να τα τρώνε ήσυχα και ωραία με τις άμεσες αναθέσεις τους, ή με τις μεγάλες παραγγελίες υλικού. Η χώρα έχει για παράδειγμα πυροσβεστικά ελικόπτερα με λίζινγκ και κόστος πάνω κάτω 10.000 ευρώ για κάθε μέρα πτήσης: εργαλεία φοβερά αποτελεσματικά μεν, αλλά που δεν μπορούν, όπως και κανένα εναέριο μέσα του κόσμου, να πλησιάσουν στο καμίνι του (έμαθα νέα λεξούλα στο σχολείο, μαμά!) πυρονέφους. Αυτοί λένε ότι κάνουν το καθήκον τους και τα κανάλια το δικό τους, δείχνοντας το πόπολο, απελπισμένο που το σπίτι του καίγεται, να φωνάζει «πού είναι τα εναέρια;» αντί να κοιτάξουν να προσληφθούν οι λίγες εκατοντάδες εργάτες, ξυλοκόποι και δασολόγοι που θα μπορούσαν να σβήσουν τις πυρκαγιές τον χειμώνα, πριν αυτές ανάψουν, αντί να κοιτάξουν να ανοίξει η συζήτηση για το τι θα κάνουμε για ένα κλίμα σκληρό και δύσκολο που έρχεται.
Είναι ένα διαρκές μνημόνιο: Οι προσλήψεις απαγορεύονται, αποτελούν σπατάλη και αύξηση του χρέους, οι προμήθειες επιβάλλονται, είναι η οικονομία ηλίθιε.
Το ψάρι βρομάει από το κεφάλι. Προμήθειες αυτοί; Δουλίτσα να έχουμε εμείς. Και για να έχουμε δουλίτσα, ο θάνατός σου η ζωή μου: ο ελεύθερος ανταγωνισμός είναι η ζωντανή καρδιά, είναι η ουσία του καπιταλισμού, είναι αυτό που τον κάνει το καλύτερο σύστημα του γαλαξία (που άλλωστε δουλεύει προς το συμφέρον του καταναλωτή). Αλλά μετά ανακαλύπτεις ότι, έχοντας μάθει να δαγκώνεις τον ανταγωνιστή σου στο λαρύγγι, μπορεί και να σου αρέσει η γεύση του αίματος. Και μαθαίνεις και τους σμπίρους σου (τους εργάτες σου που τους εκβιάζεις με το ξεροκόμματο) να πετάνε τους ανθρώπους στη θάλασσα. Ο θάνατός σου, η διασκέδασή μου. Οι πειρατές, οι πρωτοπόροι αυτοί της ελεύθερης οικονομίας, ανακάλυψαν τη σανίδα ως μέσο θανάτωσης όσων περίσσευαν. Ακόμα και αυτοί, που βρίσκονταν σε πόλεμο με όλον τον κόσμο, που διασκέδαζαν με τα βασανιστήρια, που ήταν σκληροί και άκαρδοι, σπάνια την χρησιμοποιούσαν. Συνήθως εγκατέλειπαν αυτούς που ήθελαν να ξεφορτωθούν σε ένα ξερονήσι. Είδε ο πειρατής τον ακτοπλόο και φοβήθηκε.
Αυτή είναι η κανονική, χωρίς εισαγωγικά, κανονικότητα. Είναι η κανονικότητα που ακόμα και τα όρνια (τα ευγενή πτωματοφάγα πτηνά, όχι αυτά που μας κυβερνάνε) δεν την άντεξαν όταν ό,τι είχε απομείνει από το τελευταίο αρχέγονο δάσος της Ευρώπης, ένα μνημείο της φύσης, στοιχείο περηφάνιας όσων ζούμε σε αυτή τη χώρα και είχαμε το προνόμιο κάποτε να το επισκεφτούμε, αφέθηκε για 15 μέρες να καίγεται.
Αντίθετα με τα όρνια, οι άνθρωποι προσαρμοζόμαστε, αντέχουμε, πολλαπλασιαζόμαστε και κατακτάμε τη γη. Κι έτσι βλέπουμε να ανοίγεται μπροστά μας λαμπρό ένα μέλλον προσαρμογής, ένα μέλλον στάχτης και λάσπης ως το γόνατο, μιας μαύρης σιχαμερής λάσπης στην οποία κυλιούνται γουρούνια (ζητώ συγνώμη από τα νοήμονα αυτά θηλαστικά) που γρούζουν με ντουντούκες στους οδηγούς για να ανεβάσουν το βίντεο στα σόσιαλ. Είναι ένα μέλλον που οι άνθρωποι θα δικαιολογούν την ύπαρξή τους σε αυτόν τον πλανήτη με τα pass ξετσιπωσιάς που θα παίρνουν για να ξεχνούν σαν τους λωτοφάγους.
Τι να ξεχνούν; Κανείς δεν θυμάται πια…
Αυτό είναι το παρόν και αυτό είναι και ένα πιθανό μέλλον ενός καπιταλισμού που, βυθισμένος στην κρίση του εδώ και χρόνια, αδυνατεί να ξεφύγει από την άβυσσο που ο ίδιος δημιούργησε, μιαν άβυσσο κλιματικής καταστροφής και απανθρωποποίησης στη σιχαμερή λάσπη της οποίας θα συνεχίσει να βυθίζεται παρακμάζοντας και σαπίζοντας.
Είναι ένα πιθανό μέλλον: πάει να πει ότι μπορεί να συμβεί, μπορεί και όχι, μπορεί να μείνει ίδιο, μπορεί και να αλλάξει.
Το παράθυρο ευκαιρίας για την αλλαγή όμως δεν θα είναι ανοιχτό για πολύ ακόμα…
