Με αφορμή τα εγκαίνια του θεάτρου του Λυκαβηττού και κάποιες ενστάσεις που διατυπώθηκαν σχετικά με την επαναλειτουργία του -που εστιάζουν κυρίως στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό-  τις ανακοινώσεις του προγραμματισμού άλλων εμβληματικών χώρων πολιτισμού της Αθήνας που διαχειρίζεται ο Δήμος Αθηναίων μέσω της Τεχνόπολης και του ΟΠΑΝΔΑ αλλά και με την ευκαιρία της ανακοίνωσης του προγράμματος του συνδυασμού «Αθήνα Ψηλά» του Κώστα Μπακογιάννη και τις αναφορές του στον πολιτισμό, θεωρώ ότι εγείρονται τα εξής ερωτήματα σε σχέση με τη λειτουργία και διαχείριση των χώρων αυτών:

• Ποιοι είναι υπεύθυνοι για τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, με τι κριτήρια και διαδικασίες επιλέγονται και με τι κριτήρια προγραμματίζουν; Ένας δήμος σαν αυτόν της Αθήνας δεν θα έπρεπε να αποτελέσει παράδειγμα καθιερώνοντας διαφανείς και ανοιχτές διαδικασίες επιλογές υπευθύνων καλλιτεχνικού προγραμματισμού για τα μεγάλα θέατρα και χώρους που διαχειρίζεται;
• Αντιστοίχως, υπάρχουν διαφανείς, ανοιχτές διαδικασίες υποβολής έργου από καλλιτέχνες ώστε να μπορούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι δημιουργοί της Αθήνας να έχουν την ευκαιρία να υποβάλλουν τα έργα τους, να κριθούν, να συμμετάσχουν; και αν υπάρχουν πώς γνωστοποιούνται ώστε να αγγίξουν το ευρύτερο δυνατό κοινό καλλιτεχνών; Δεν θα έπρεπε ένας δήμος του μεγέθους της Αθήνας να έχει σταθερές διαδικασίες ανοιχτών προσκλήσεων με σταθερά χρονοδιαγράμματα που να γίνονται ευρέως γνωστές στους ενδιαφερόμενους;
• Οι χώροι των οποίων η επανέναρξη διαφημίζεται, έχουν επαρκείς υποδομές (πχ για το Λυκαβηττό διαβάσαμε ότι ξεκίνησε τη λειτουργία του χωρίς παροχή ρεύματος, με γεννήτριες), είναι επαρκώς στελεχωμένοι, προσφέρουν θέσεις εργασίας, τι ποιότητας και με τι συνθήκες; Στην περίπτωση ανάληψης έργων από εξωτερικούς συνεργάτες, με τι κριτήρια επιλέγονται αυτοί και τηρούνται οι τυπικές διαδικασίες διαγωνισμών;
• Πόσο είναι το κόστος των παραγωγών στους διάφορους χώρους και πόσα είναι τα έσοδα απο τα εισιτήρια; Αντισταθμίζονται τα κόστη παραγωγής, έστω και μερικώς, από τις πωλήσεις εισιτηρίων; (και εδώ αναφέρομαι στις πωλήσεις εισιτηρίων όχι ως κριτήριο εμπορικής επιτυχίας αλλά ως δείκτη ανταπόκρισης του κοινού της Αθήνας). Ποιά είναι τα δημογραφικά στοιχεία όσων παρακολουθούν τις εκδηλώσεις του δήμου, σε ποιό βαθμό ο πολιτισμός που προσφέρει αυτή τη στιγμή ο Δήμος αφορά τους κατοίκους της Αθήνας και τις πολλές διαφορετικές κοινότητες της πόλης; σε ποιούς απευθύνεται;

Οποιοσδήποτε έχει ασχοληθεί με την πολιτιστική παραγωγή γνωρίζει ότι τα παραπάνω αποτελούν στοιχειώδη ερωτήματα για τη χάραξη μιας σοβαρής πολιτιστικής στρατηγικής για οποιοδήποτε οργανισμό όσο μεγάλο ή μικρό. Σε επίπεδο δήμου, οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα μας έδιναν στοιχεία για την χάραξη σοβαρής και μακρόπνοης πολιτιστικής πολιτικής με σωστή και διαφανή χρήση των δημόσιων πόρων.

Δουλειά της δημοτικής αρχής δεν είναι να κάνει τον καλλιτεχνικό διευθυντή και παραγωγό αλλά να παρέχει τις σωστές συνθήκες ώστε αυτοί που παράγουν πολιτισμό να μπορούν να ανθίσουν. Είναι απαραίτητη η ανασυγκρότηση του πεδίου του πολιτισμού στο Δήμο Αθηναίων με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζει διαφανείς, ανοιχτές διαδικασίες και ευκαιρίες με απευθείας εμπλοκή των ίδιων των δημιουργών στα διαφορετικά στάδια λήψεων αποφάσεων.

^{*Ακτίνα Σταθάκη, Πολιτιστική παραγωγός και υπεύθυνη καλλιτεχνικού προγραμματισμού,
Υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την Ανοιχτή Πόλη}