Ο Γκονζάλο Λίρα, ένας Αμερικανοχιλιανός πολεμικός ανταποκριτής και blogger, γνωστός για τις επικριτικές του απόψεις προς το καθεστώς Ζελένσκι, πέθανε την Πέμπτη 11 Ιανουαρίου, σε νοσοκομείο στο Χάρκοβο της Ουκρανίας.
Ο Λίρα ήταν κρατούμενος τους τελευταίους οκτώ μήνες στις ουκρανικές φυλακές με την κατηγορία της «υπεράσπισης των στρατιωτικών ενεργειών της Ρωσίας στην Ουκρανία», που πυροδότησε νέες διαμαρτυρίες σχετικά με την ελευθερία του λόγου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εμπόλεμη Ουκρανία.
Ο Λίρα, έγινε γνωστός το 2022 ως ένθερμος επικριτής αυτού που αντιλαμβανόταν ως αυξανόμενο αυταρχισμό στην Ουκρανία και εκτιμούσε την σύγκρουση ως έναν πόλεμο αντιπροσώπων που διεξάγεται από τις ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας.
Η σύλληψή του τον Μάιο του 2023, έπειτα από την αποτυχημένη προσπάθειά του να διαφύγει μέσω των συνόρων με τη Ουγγαρία, με την κατηγορία της «παραγωγής και διάδοσης υλικού που δικαιολογεί την ένοπλη επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας», ήταν σημείο καμπής, είχε προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις με γνωστές προσωπικότητες όπως ο Ίλον Μασκ και ο παρουσιαστής του Fox News, Τάκερ Κάρλσον να ζητούν την απελευθέρωσή του.
Από τα μέσα Σεπτέμβρη, εκπρόσωπος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, σε βίντεο που δημοσιοποίησε, εκπρόσωπος του ουκρανικού στρατού δήλωνε πως οι «προπαγανδιστές της Ρωσίας» θα «κυνηγηθούν», φωτογραφίζοντας τον Γκονζάλο Λίρα, που ήδη ήταν κρατούμενος και προδιαγράφοντας το τραγικό τέλος του.
Η είδηση της επιδείνωσης της υγείας του προέκυψε από την επικοινωνία της οικογένειας του δημοσιογράφου και της πρεσβείας των ΗΠΑ. Έγγραφα και email αποκάλυψαν προσπάθειες του πατέρα του να ενημερώσει την πρεσβεία για την κρίσιμη κατάσταση του γιου του και την έλλειψη διαφάνειας από τις ουκρανικές αρχές σχετικά με την κατάσταση της υγείας του.
«Δεν μπορώ να δεχτώ τον τρόπο που πέθανε ο γιος μου. Βασανίστηκε, εκβιάστηκε για 8 μήνες και 11 ημέρες και η Πρεσβεία των ΗΠΑ δεν έκανε τίποτα για να τον βοηθήσει», δήλωσε ο πατέρας του ανακοινώνοντας την είδηση του θανάτου του δημοσιογράφου.
«Υπεύθυνος για αυτή την τραγωδία είναι ο δικτάτορας Ζελένσκι με τη σύμφωνη γνώμη του γέροντα Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν», έγραψε, προσθέτοντας: «Ο πόνος μου είναι αφόρητος. Ο κόσμος πρέπει να ξέρει τι συμβαίνει στην Ουκρανία με αυτόν τον απάνθρωπο δικτάτορα Ζελένσκι».
Σε ένα συγκινητικό χειρόγραφο σημείωμα, που δημμοσιεύει το helsinkitimes.fi ο Γκονζάλο Λίρα είχε περιγράψει τα προβλήματα υγείας του, συμπεριλαμβανομένης της διπλής πνευμονίας, του πνευμοθώρακα και του σοβαρού οιδήματος. Αυτή η επιστολή, που πιστεύεται ότι είναι η τελευταία του γραπτή αλληλογραφία, περιγράφει λεπτομερώς την παραμέληση που αντιμετώπισε στη φυλακή. Παρά αυτά τα ανησυχητικά συμπτώματα, η κατάλληλη ιατρική φροντίδα φέρεται να καθυστέρησε μέχρι να ήταν πολύ αργά.
Η επιστολή αναφέρει: «Είχα διπλή πνευμονία (και στους δύο πνεύμονες) καθώς και πνευμοθώρακα και μια πολύ σοβαρή περίπτωση οιδήματος (πρήξιμο του σώματος). Όλα αυτά ξεκίνησαν στα μέσα Οκτωβρίου, αλλά αγνοήθηκαν από τη φυλακή. Παραδέχτηκαν ότι είχα πνευμονία μόνο σε μια ακρόαση στις 22 Δεκεμβρίου. Πρόκειται να κάνω μια διαδικασία για να μειώσω την πίεση του οιδήματος στους πνεύμονές μου, που μου προκαλεί υπερβολική δύσπνοια, σε σημείο να λιποθυμώ μετά από ελάχιστη δραστηριότητα ή ακόμα και όταν μιλάω για παραπάνω από 2 λεπτά».
