Ανακοίνωση ενάντια στην πρακτική της παρένθετης μητρότητας και στην εμπορία γυναικών και παιδιών, εξέδωσαν 10 φεμινιστικές οργανώσεις και συλλογικότητες, με αφορμή τη συζήτηση που έχει ανοίξει για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, που έφερε το θέμα στην επικαιρότητα.
«Η δυνατότητα απόκτησης παιδιών κατά παραγγελία και μάλιστα επί πληρωμή, τα καθιστά προϊόντα εμπορίου και μέσα ικανοποίησης των προσωπικών επιθυμιών, διαδικασία που φλερτάρει με τις αρχές της ευγονικής, επί ευάλωτων, αδύναμων και μη επιθυμητών ανθρώπων», τονίζουν οι συλλογικότητες, τονίζοντας την πρακτική εκμετάλλευσης των αναπαραγωγικών ικανοτήτων φτωχών γυναικών, ιδιαίτερα μεταναστριών και γυναικών, που συνοδεύεται από βία, διακίνηση και εμπορία γυναικών και βρεφών.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Η δημόσια συζήτηση που άνοιξε τις τελευταίες μέρες με αφορμή το επικείμενο νομοσχέδιο για την νομιμοποίηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών έφερε στην επιφάνεια το θέμα και τις προεκτάσεις της παρένθετης μητρότητας.
Στην Ελλάδα υπάρχει από το 2002 νόμος, που επιτρέπει την εφαρμογή παρένθετης μητρότητας για ετερόφυλα ζευγάρια και μόνες γυναίκες. Θεωρείται ο πλέον επιτρεπτικός νόμος στην Ευρώπη και η εφαρμογή του έχει αποφέρει τεράστια κέρδη, διότι ο «τουρισμός γονιμότητας» προσελκύει όλο και περισσότερα ετερόφυλα ζευγάρια. Ήδη το 2019 η Figaro χαρακτήρισε τη χώρα μας «το Ελντοράντο της ενοικιαζόμενης μήτρας». Σε παγκόσμιο επίπεδο η βιομηχανία της ενοικιαζόμενης μήτρας άγγιξε το 2018 τα 6 δισεκ. δολάρια και προβλέπεται να φτάσει μέχρι και το αστρονομικό ποσό των 129 δισεκ. το 2032, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών αγοράς Global Markets Insights.
Ωστόσο, η κοινωνία μας επί 20 χρόνια εθελοτυφλούσε και σιωπούσε, με εξαίρεση κάποιες φεμινιστικές οργανώσεις, που κατήγγειλαν ότι βρισκόμαστε αντιμέτωπες/οι με μία νέα θεώρηση κατακερματισμού και εκμετάλλευσης του γυναικείου σώματος, αφού διαιρείται σε μέρη διαφορετικά το ένα από το άλλο, σαν να ήταν αντικείμενα. Η γυναίκα είναι η «φέρουσα μήτρα», ή «μηχανή παραγωγής ωαρίων» και όχι ένα σύνολο σώματος, νου και ψυχής, χάνοντας έτσι την ακεραιότητά της ως άτομο και εισάγοντας την έννοια της «απανθρωποποίησης». Πρόκειται για εκμετάλλευση των αναπαραγωγικών ικανοτήτων φτωχών γυναικών, ιδιαίτερα μεταναστριών και γυναικών του ονομαζόμενου «Τρίτου Κόσμου», που συνοδεύεται από βία, διακίνηση και εμπορία γυναικών και βρεφών (τράφικινγκ).
Χρειάστηκε η αποκάλυψη του σκανδάλου της Κλινικής Γονιμότητας (!) στα Χανιά, για να συγκλονιστεί η κοινή γνώμη, καθώς αναδείχτηκε το γεγονός πως ασκείται διακίνηση και εμπορία (τράφικινγκ) γυναικών και βρεφών μέσω της παρένθετη μητρότητας.
Είμαστε ενάντια στην παρένθετη μητρότητα γιατί θεωρούμε ότι:
– Αποτελεί διαστρέβλωση των ανθρώπινων αξιών, άσκηση βίας στην ψυχή και το σώμα των γυναικών, καταρράκωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ενώ δυνητικά μπορεί να εξελιχθεί σε ιδιότυπη μορφή δουλεμπορίου σε ένα και μόνο φύλο, τις γυναίκες, τοποθετώντας την παρένθετη μητρότητα σε μια νέα μορφή έμφυλης βίας.
– Η εγκυμοσύνη είναι μια υψηλού κινδύνου διαδικασία στον οργανισμό της γυναίκας. Συντελείται σοβαρή ορμονική αλλαγή, απαιτείται η διεξαγωγή επώδυνων εξετάσεων, η λήψη φαρμάκων και νάρκωση.
– Μεταξύ της κυοφορούσας και του εμβρύου αναπτύσσεται συναισθηματικός δεσμός. Πώς είναι δυνατόν να επιβάλει και να προκαλέσει κάποιος στη γυναίκα αυτή και στο νεογέννητο ένα σοβαρό ψυχικό τραύμα εξ αιτίας του αποχωρισμού τους;
– Ο θηλασμός, εκτός από φυσικό δικαίωμα, είναι και αναντικατάστατη τροφή που προστατεύει τα παιδιά από σοβαρές ασθένειες αλλά και ανεκτίμητη συμβολή στην ανάπτυξη μίας υγιούς και ισορροπημένης προσωπικότητας.
-Πώς εξυπηρετείται το γενικότερο συμφέρον του παιδιού, όπως επιβάλλει η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού;
– Πώς θα αισθανθεί ένα παιδί όταν μάθει ότι είναι προϊόν αγοραπωλησίας;
– Ποιες είναι οι επιπτώσεις στα άλλα παιδιά της παρένθετης γυναίκας;
Η δυνατότητα απόκτησης παιδιών κατά «παραγγελία» και μάλιστα επί πληρωμή, τα καθιστά προϊόντα εμπορίου και μέσα ικανοποίησης των προσωπικών επιθυμιών, διαδικασία που «φλερτάρει» με τις αρχές της ευγονικής, επί ευάλωτων, αδύναμων και μη επιθυμητών ανθρώπων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πρωτοδικείου Αθηνών οι περισσότερες άδειες για παρένθετη κύηση δόθηκαν σε αλλοδαπές γυναίκες. Γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης ή και πλήρους ανέχειας, εξαρτημένες από εργοδότες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν με κάθε τρόπο, μόνες, ευάλωτες και που ανέχονται αυτές τις ταλαιπωρίες και τους κινδύνους, συχνά και τον εγκλεισμό σε ακατάλληλο οίκημα, υπό διαρκή έλεγχο, μην έχοντας συχνά άλλη επιλογή επιβίωσης. Διαθέτουν το σώμα τους σε μια αγορά προσφοράς και ζήτησης, όπου πλούσιοι κατά πλειοψηφία, άνθρωποι, προβαίνουν σε κανονική αγορά βρέφους – αν και με το επιχείρημα της κάλυψης ιατρικών εξόδων και απουσίας από την εργασία-, ενώ δεν αποκλείεται η δυνατότητα απόρριψης του εμβρύου από τους επιθυμούντες γονείς, αν, για παράδειγμα, αλλάξει η οικονομική τους κατάσταση, δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα στην κύηση ή το έμβρυο παρουσιάσει κάποια συγγενή διαμαρτία.
– Οι παρένθετες μητέρες υπογράφουν ότι παραιτούνται από κάθε δικαίωμα τους προς το νεογέννητο, ενώ και το παιδί στερείται de facto του δικαιώματος να γνωρίσει τους βιολογικούς του γονείς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την συναισθηματική του υγεία.
– Γονείς και συγγενικό περιβάλλον ασκούν πίεση για να ικανοποιηθεί η κοινωνική απαίτηση τα ζευγάρια να αποκτούν παιδιά με κάθε μέσο, με αποτέλεσμα ακόμα και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, συχνά άνω των 50-55 ετών, να προσπαθούν να κάνουν παιδί με ιατρικώς υποβοηθούμενο τρόπο, να επιμένουν, να υπομένουν, να βασανίζονται, να κινδυνεύει η υγεία τους, για να αποφύγουν την ταμπέλα της «στέρφας». Αυτό το στερεότυπο πρέπει να σταματήσει στην κοινωνία μας.
– Πολλοί μιλούν για δικαίωμα στη γονεϊκότητα. Δεν υφίσταται, όμως, ανθρώπινο δικαίωμα, του οποίου η άσκηση απαιτεί βλάβη ενός άλλου προσώπου. Οι άνθρωποι δεν υπάρχουμε μόνο για την αναπαραγωγή του είδους. Εξάλλου, πολλά παιδιά σε ιδρύματα και νοσοκομεία περιμένουν για υιοθεσία η αναδοχή. Η πολιτεία οφείλει να διευκολύνει τους υποψήφιους γονείς προς αυτή την κατεύθυνση και να δώσει θετικά μηνύματα προς την κοινωνία γι’ αυτό.
Με τη διάθεση του σώματος για τα κέρδη της βιομηχανίας του ιατρικού τουρισμού, πάντα στον ιδιωτικό τομέα, καθώς δεν υφίσταται τέτοια τεχνική δυνατότητα στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, απαξιώνεται ο βαθιά κοινωνικός χαρακτήρας της μητρότητας, αποκαλύπτοντας τα οικονομικά κίνητρα αυτής της διαδικασίας ενάντια σε βασικές αρχές της βιοηθικής.
-Η παρένθετη μητρότητα δεν επιτρέπεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, όπως σε Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία, Βέλγιο, Λιθουανία, Σλοβακία, Λετονία, Ελβετία.
-Θεωρούμε, άκρως υποκριτικές τις δηλώσεις του πρωθυπουργού ότι δεν θα επιτρέψει “να μετατρέπονται οι γυναίκες σε μηχανές παραγωγής παιδιών κατά παραγγελία”, όταν επί κυβερνήσεων της ΝΔ θεσμοθετήθηκαν στο όνομα – δήθεν- της υπογεννητικότητας για τα ετερόφυλα ζευγάρια και τις μόνες γυναίκες:
α) Η αποζημίωση της παρένθετης μητέρας μέχρι 25.000 ευρώ,
β) Η προσωρινή κατοικία της παραγγέλλουσας μητέρας, ενώ μέχρι το 2014 ήταν απαραίτητη η μόνιμη κατοικία, προκειμένου να αποκλειστεί ο ιατρικός τουρισμός για τεκνοποίηση.
γ) Η αύξηση του ορίου ηλικίας της παρένθετης κυοφορούσας στα 54 έτη.
δ) Η διαφήμιση των – ιδιωτικών -υπηρεσιών τεκνοποίησης μέσω παρένθετης
Με τις παραπάνω τροποποιήσεις αλλοιώθηκε πλήρως το πνεύμα του αρχικού νομοθέτη (2002) που μιλούσε για αλτρουιστικά και μόνο κίνητρα στην χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου, καθώς με την τελευταία ρύθμιση (2022), δίνει ακόμη και τη δυνατότητα στις κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής να κάνουν και τους μεσάζοντες, μεγιστοποιώντας τα κέρδη τους.
Σε διεθνές επίπεδο συγκροτήθηκε μέτωπο ενάντια στην παρένθετη μητρότητα που διεκδικεί από τον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση να συμπεριλάβουν την εφαρμογή της στα αδικήματα αναπαραγωγικής εκμετάλλευσης των γυναικών και τελικά σε μέθοδο άσκησης βίας εναντίον τους, ενώ και η εφαρμογή της σε γυναίκες που βρίσκονται σε εργασιακή εξάρτηση με τους επιθυμούντες γονείς να χαρακτηρίζεται ως μορφή σωματεμπορίας.
Θεωρούμε ότι η πρακτική αυτή είτε αφορά ετερόφυλα, είτε ομόφυλα ζευγάρια, είτε γυναίκα ή άντρα μόνους συνεπάγεται την αντικειμενοποίηση και εκμετάλλευση της γυναίκας, την εμπορευματοποίηση του νεογέννητου, την παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και είναι βαθύτατα ταξική.
Η πολιτεία οφείλει να προχωρήσει στην πλήρη κατάργηση των νόμων που επιτρέπουν την παρένθετη μητρότητα. Όλα τα κόμματα που κυβέρνησαν τα τελευταία 20 χρόνια εισήγαγαν ή ανέχτηκαν την παρένθετη μητρότητα κατά την διακυβέρνησή τους, κι εμείς ζητάμε να αναθεωρήσουν τις αποφάσεις τους αυτές προς όφελος των γυναικών αλλά και των παιδιών.
Συμπερασματικά, θεωρούμε πως η κυβερνητική πρωτοβουλία για την αναγνώριση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών είναι ένα θετικό βήμα για την ισότητα των πολιτών απέναντι σε κάθε πολιτειακό θεσμό, όπως είναι ο γάμος και αποτέλεσμα του μακρόχρονου αγώνα του ΛΟΑΤΚΙ κινήματος και των γυναικείων οργανώσεων.
Ζητάμε από την κυβέρνηση να καταργήσει κάθε νόμο που επιτρέπει την παρένθετη μητρότητα για όλους τους πολίτες της χώρας μας, γυναίκες και άντρες, για μια ουσιαστική ισότητα των πολιτών της που θα σέβεται τη γυναίκα και το παιδί. Για την ικανοποίηση αυτού του σκοπού θα παλεύουμε με όλες μας τις δυνάμεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
1. Φεμινιστική Συλλογικότητα ΘΕΟΔΩΡΑ
2. Εργαστήριο Σπουδών Φύλου, Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
3. Σωματείο Γυναικείων Δικαιωμάτων «ΤΟ ΜΩΒ»
4. Artivism Movement
5. Ομάδα Γυναικών Πτολεμαΐδας
6. STRONG ME Κίνημα για την πρόληψη & καταπολέμηση της έμφυλης βίας.
7. Φεμινιστική Διαδικτυακή Συλλογικότητα ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΕΣ
8. Πρωτοβουλία Γυναικών Πειραιά
9. Ομάδα Γυναικείων Δικαιωμάτων Κοινωνικής Παρέμβασης Δυτικά
10. Δίκτυο Γυναικών Συγγραφέων κατά της Έμφυλης Βίας και των Γυναικοκτονιών, «Η φωνή της»
