Στην περιοχή του Κορωπίου οι περισσότεροι γνωρίζουν την κατάσταση -άλλωστε το «πρόβλημα» υπάρχει εδώ και χρόνια. Και δεν είναι μόνο εκεί αλλά σε πολλές περιοχές από άκρη σε άκρη στην Ελλάδα. Βέβαια, για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τις Περιφέρειες και τους Δήμους, το πρόβλημα είναι πάντα δουλειά κάποιου άλλου, πάντως «όχι δικό μας».

Όσο για τα 89 αδέσποτα άλογα που ζουν σε δύο σημεία στις παρυφές του ανατολικού Υμηττού εδώ και χρόνια, η ιστορία τους πηγαίνει τουλάχιστον 10 χρόνια πίσω, όταν και σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής, 3-4 άλογα μεταφέρθηκαν από τον ιδιοκτήτη τους σε έναν μη περιφραγμένο χώρο, στους πρόποδες του Υμηττού, στο Κορωπί.

Καθώς δεν είχαν στειρωθεί, πολλαπλασιάστηκαν ανεξέλεγκτα όλα αυτά τα χρόνια. Μάλιστα, σε λίγες ημέρες από τώρα, ο αριθμός τους θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς 20 θηλυκά άλογα βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης.

Για καλή τους τύχη, δύο ιδιοκτήτριες αλόγων, η Ιωάννα Ζεμπερλίγκου και η Μαρία Μαρώλια οι οποίες είδαν από κοντά πολλά από αυτά τα άλογα να περιφέρονται υποσιτισμένα και αποστεωμένα αναζητώντας τροφή ακόμα και στις πόρτες σπιτιών, αποφάσισαν να ιδρύσουν την ΑΜΚΕ «Ηelp Horses Ymittos». Χάρις στη μεγάλη βοήθεια ιδιωτών χορηγών αλλά και εθελοντών, τα άλογα ξεκίνησαν να λαμβάνουν συστηματικά σίτιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Παρόλα αυτά, το παρατεταμένο διάστημα που έχουν ζήσει αφρόντιστα ενώ και τώρα συνεχίζουν να ζουν κάτω από δύσκολες συνθήκες, οδήγησε στο να χάσουν τη ζωή τους τρία άλογα. Οι τραυματισμοί τους είναι επίσης συχνοί.

Όσο για τη φροντίδα τους, πηγαίνει πραγματικά μετ’ εμποδίων και αποκαλύπτει το κενό που υπάρχει εκ μέρους της Πολιτείας.

Σύμφωνα με την κ. Ζεμπερλίγκου, από τον περασμένο Σεπτέμβριο που ξεκίνησε η διαδικασία, η οργάνωση έχει στειρώσει οκτώ άλογα, χωρίς όμως να έχει πληρωθεί ακόμα για καμία από τις στειρώσεις. Οι πληρωμές καθυστερούν λόγω γραφειοκρατίας.

Την ίδια στιγμή, το κόστος για το νερό και τη σίτισή τους φτάνει τις 9.000 ευρώ τον μήνα. «Ευτυχώς, πριν από λίγες ημέρες ο Σύνδεσμος Προστασίας & Ανάπτυξης Υμηττού-ΣΠΑΥ, μετέφερε 8 τόνους νερού με την υδροφόρα του ΣΠΑΥ για τα άλογα του βουνού», λέει η κ. Ζεμπερλίγκου και συμπληρώνει πως ο πρόεδρος του ΣΠΑΥ, δεσμεύτηκε να γεμίζει τακτικά τις δεξαμενές του νερού αλλά και να συνδράμει στον καθαρισμό της δασικής έκτασης και των εγκαταστάσεων που φιλοξενούν τα άλογα. Οι τελευταίες, είναι κτίσματα παλιών ορνιθοτροφείων, τα οποία οι άνθρωποι της ΑΜΚΕ έχουν προσπαθήσει να προσαρμόσουν και να διαμορφώσουν: «όσο μας επιτρέπεται», όπως σημειώνουν, για να είναι σχετικά κατάλληλοι για τη διαβίωση των αλόγων.

Άλογα που πέφτουν πάνω στα σχολικά λεωφορεία

Από την πλευρά τους, οι κάτοικοι της περιοχής  διαμαρτύρονται πως  δημιουργούνται απτά, καθημερινά προβλήματα από την παρουσία των αδέσποτων αλόγων. Ένα από αυτά είναι πως στην περιοχή που περιφέρονται ελεύθερα τα άλογα, κυκλοφορούν και 40 σχολικά λεωφορεία παρακείμενων ιδιωτικών σχολείων. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται επικίνδυνες συνθήκες για τα άλογα, για τους οδηγούς αλλά και για τους μαθητές.

Πρόβλημα πανελλαδικό και άλυτο

Στην ουσία, αυτό που συμβαίνει στον Υμηττό είναι η μικρογραφία ενός πανελλήνιου προβλήματος. Οι οργανώσεις που ασχολούνται με τα ιπποειδή έχουν ακόμα καταγράψει 150 αδέσποτα άλογα στα Ζήρεια Κορινθίας, 300 στο Ευηνοχώρι, 400 με 600 στα Γρεβενά, 60 με 70 στον Αίνο αλλά κι ομάδες αδέσποτων αλόγων στον Όλυμπο αλλά και στη Δυτική Μάνη.

Και πώς προέκυψαν όλα αυτά τα δέσποτα άλογα; Η απάντηση αναμενόμενη: Από κακούς ιδιοκτήτες που εκμεταλλεύονται το καθεστώς ατιμωρησίας που υπάρχει για τα ζώα και ακόμα περισσότερο για τα αδέσποτα ζώα, στη χώρα μας.  Κάποιοι «τα άφησαν ελεύθερα» για οικονομικούς λόγους, για να γλυτώσουν δηλαδή το υψηλό κόστος σίτισής τους. Άλλοι πήραν επιδοτήσεις για ιπποειδή και αφού έκαναν την αναπαραγωγή ή την εργασία που ήθελαν με αυτά, τα άφησαν να βοσκήσουν επίτηδες ελεύθερα. Στην προσπάθειά τους να βρουν περισσότερη τροφή, τα άλογα χάνουν τον προσανατολισμό τους. 

Κάποιος βέβαια θα μπορούσε να πει πως από το να εργάζονται για αμαξάδες (σε νησιά όπως η Ύδρα, η Αίγινα και πολλά άλλα μέρη) μέσα στο λιοπύρι, ενίοτε χάνοντας τη ζωή τους πάνω στην εξαντλητική εργασία -όπως συνέβη το περασμένο καλοκαίρι στην Κέρκυρα- καλύτερα να κυκλοφορούν ελεύθερα στη φύση.

Σε κάθε περίπτωση, τόσο τα δεσποζόμενα όσο και τα μη δεσποζόμενα ιπποειδή περνούν άσχημα σε πολλές περιπτώσεις, με την Πολιτεία να αφήνει το θέμα ανέλεγκτο.

Όσον αφορά τα μη δεσποζόμενα -τα αδέσποτα δηλαδή- άλογα, υπεύθυνος να για την φροντίδα τους μέχρι πρότινος ήταν οι κατά τόπους Περιφέρειες.

Μέχρι που τον Οκτώβριο του 2022 τέθηκε σε εφαρμογή η Κεντρική Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων των Ιπποειδών (ΚΗΒΔΙ), με στόχο να καταγραφούν όλα τα άλογα που ανήκουν σε ιδιώτες στην Ελλάδα. Στόχος η παρακολούθηση τόσο του αριθμού τους, όσο και της ευζωίας τους. Αυτή ήταν αναμφίβολα μια θετική εξέλιξη.

Τα πολλά αδέσποτα άλογα όμως δεν είχαν δηλωθεί ποτέ από τους πρώην ιδιοκτήτες τους. Πολλοί ιδιοκτήτες μάλιστα, συνεχίζουν να παραλείπουν εσκεμμένα τη δήλωση των αλόγων τους -ειδικά όταν τα χρησιμοποιούν σε βαριές εργασίες- χωρίς επιπτώσεις.

Και καθώς τα αδέσποτα άλογα έμειναν αδήλωτα, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αποφάσισε να χαρακτηρίσει τα συγκεκριμένα ιπποειδή ως «άγρια ζώα» οπότε και η φροντίδα τους δεν εμπίπτει στις κατά τόπους Περιφέρειες. Και ποιανού ευθύνη είναι τότε; «Κανενός» είναι η κυνική απάντηση. Τα αλογάκια πέφτουν σε νομικό κενό.

Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Ζεμπερλίγκου ο χαρακτηρισμός τέτοιου είδους αλόγων ως «άγρια» είναι εμπαιγμός εκ μέρους του ΥΠΑΑΤ και των Περιφερειών, μια λανθασμένη δήλωση για να «ξεφορτωθούν» το πρόβλημα. Όπως σημειώνει η κ. Ζεμπερλίγκου: «Τα συγκεκριμένα ιπποειδή είναι διαχειρίσιμα από ανθρώπους με εμπειρία στα ιπποειδή και ειδικότερα στα ανεκπαίδευτα (διότι τα συγκεκριμένα είναι ανεκπαίδευτα). Επίσης, έχουν μάθει να επιβιώνουν με τη φροντίδα του ανθρώπου. Επιπλέον, στο περιβάλλον που γεννήθηκανκαι βρίσκονται (από εκτροφή ανθρώπου)  δεν μπορούν να ζήσουν ως άγρια διότι η σίτισή τους και η πρόσβαση σε νερό εξαρτώνται από τον άνθρωπο».

Απ’ ό,τι φαίνεται, λόγω και της δημοσιότητας που έχει πάρει το θέμα του Υμηττού, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναζητεί τώρα μια λύση στο θέμα. Αυτό που συζητείται είναι η εφαρμογή ενός τοπικού επιχειρησιακού σχεδίου διαχείρισης και φροντίδας των ιπποειδών υπό την εποπτεία του υπουργείου, το οποίο θα εφαρμόζουν ο εκάστοτε δήμος σε συνεργασία με την περιφέρεια και το δασαρχείο της περιοχής.

Μέχρι τότε, καλό κουράγιο σε εθελοντές και οργανώσεις που ασχολούνται με τα ιπποειδή και φυσικά καλή τύχη και στα ίδια τα αδέσποτα άλογα, που όπως φαίνεται στη χώρα μας είναι ζώα ενός κατώτερου Θεού.