Αναδημοσίευση της ανταπόκρισης της απεσταλμένης του ΤΡΡ στο Λονδίνο, Λαμπρινής Θωμά
Υπήρξαν δύο στιγμές στην σημερινή, τελευταία, ημέρα της ακροαματικής διαδικασίας για την ανατροπή των εις βάρος του Τζούλιαν Ασάνζ αποφάσεων βρετανικών δικαστηρίων, και εν τέλει για την μη έκδοσή του στις ΗΠΑ, που ήταν πολύ περισσότερο αποκαλυπτικές από οποιαδήποτε άλλη και στις τρεις δίκες/ ακροάσεις που παρακολουθήσαμε.
Η πρώτη ήταν η ερώτηση του δικαστή Τζόνσον αν υπάρχουν εγγυήσεις ότι ο Ασανζ δεν θα διωχθεί για οποιαδήποτε άλλη κατηγορία που θα επιφέρει τη θανατική ποινή, αν βρεθεί στις ΗΠΑ. Η απάντηση ήταν πως, δεν υπάρχουν τέτοιες εγγυήσεις. Θα έπρεπε το δικαστήριο να αρκεστεί στην προφορική διαβεβαίωση των εκπροσώπων των ΗΠΑ. Ήταν λογικό, λοιπόν, όταν επανήλθε ο εκ των δικηγόρων του Ασάνζ, Μάρκ Σάμμερς, να “καρφώσει”: «Απορούμε γιατί δεν μας διαβεβαιώνουν και εγγράφως ότι δεν θα επιβάλλουν την θανατική ποινή και γιατί αποσιωπούν τελείως αυτό το θέμα. Θα αρκούσε να το δώσουν γραπτώς»… Αν υπάρχει υποψία επιβολής της θανατικής ποινής, η έκδοση δεν θα προχωρήσει, βάσει του ευρωπαϊκού (και βρετανικού) δικαίου.
Η δεύτερη ήταν ερώτηση προς τον Σάμμερς: αυτά τα ονόματα, που οι ΗΠΑ επιμένουν ότι η ανακοίνωσή τους έβαλε σε κίνδυνο ζωές, αφορούν και σε ανθρώπους που εμπλέκονται, έλαβαν μέρος, σε εγκλήματα πολέμου και βασανιστήρια; Η απάντηση ήταν, Ναι, ακριβώς αυτό έκαναν. Μάλλον την ευχαριστήθηκε την ερώτηση ο συνήγορος του Ασάνζ. Λίγο νωρίτερα είχε συγχαρεί, χωρίς καμία ειρωνία στη φωνή, την πλευρά των ΗΠΑ διότι οι δικηγόροι της κατόρθωσαν κάτι «συγκλονιστικά εντυπωσιακό». Δηλαδή «να περάσουν δυόμισι ώρες όρθιοι, προωθώντας τη δίωξη της αποκάλυψης εγκλημάτων πολέμου, χωρίς να αναφερθούν ούτε μια φορά στα ίδια αυτά τα εγκλήματα πολέμου».
Η γενική εικόνα, σήμερα, ήταν πως οι τοποθετήσεις των κατηγόρων του Ασάνζ, εκ μέρους της κυβέρνησης των ΗΠΑ, δεν ήταν επαρκώς προετοιμασμένες. Ίσως γιατί, στα δύο προηγούμενα δικαστήρια, βρίσκονταν σε πολύ πιο φιλικό περιβάλλον. Σήμερα, οι δικαστές έκαναν ερωτήσεις επί της ουσίας και ζήτησαν περαιτέρω έγγραφα και αποφάσεις, που δεν είχαν απασχολήσει ως τώρα. Γι αυτό και η απόφαση θα χρειαστεί να περιμένει: έδωσαν μέχρι αύριο στις 4μμ Αγγλίας χρόνο και στις δύο πλευρές να παραδώσουν όσα έγγραφα δεν έχουν παραδώσει ακόμη.
Κυριότερο όλων όσων ζητήθηκαν, η καταδικαστική απόφαση για την Τσέλσυ Μάννινγκ, και όλο της το σκεπτικό.
Οι ΗΠΑ, οι δικηγόροι τους, έδωσαν μεγάλο βάρος στην υπόθεση Μάννινγκ και το ρόλο του Ασάνζ σε αυτήν.
Σε βασικές γραμμές, οι θέσεις των ΗΠΑ είναι οι εξής:
Δεν πρέπει να αρθεί η απόφαση για την έκδοση του Ασάνζ, γιατί δεν πρόκειται για πολιτική δίωξη, αφού μπορεί να την άρχισε η κυβέρνηση Τραμπ αλλά την συνεχίζει και η κυβέρνηση Μπάιντεν
Ο Ασάνζ δεν εργάστηκε ως δημοσιογράφος και δεν πρέπει να ειδωθεί ως τέτοιος γιατί αποκάλυψε κρατικά μυστικά των ΗΠΑ, με στόχο να βλάψει την εθνική τους ασφάλεια και τις μυστικές τους υπηρεσίες
Ο Ασάνζ προέτρεψε την Τσέλσυ Μάννινγκ να εγκληματήσει (χακινγκ) και υπήρξε συνεργός της στα κακουργήματά της, κάτι που του αφαιρεί την ιδιότητα του δημοσιογράφου και εκδότη
Δια των εγκληματικών του πράξεων προσέβλεπε σε ίδιον όφελος, και κυρίως σε όφελος των Wikileaks, και όχι στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος
Οι αποκαλύψεις του Ασάνζ ανήκουν στο χώρο της κατασκοπείας, και πρέπει να διωχθεί με βάση το νόμο περί κατασκοπείας του 1917, γιατί έβαλαν σε κίνδυνο αθώες ζωές, ανθρώπων των οποίων τα ονόματα αποκάλυψαν τα Wikileks και που, σύμφωνα και με την ίδια την δικηγόρο των ΗΠΑ, Κλαιρ Ντόμπιν, «ανήκαν σε πληροφοριοδότες και πηγές πληροφοριών των ΗΠΑ»
Οι αποκαλύψεις για τα σχέδια του Πομπέο και της CIA για την απαγωγή και δολοφονία του «είναι απλά ένα άρθρο»
Γενικώς, οι δύο βασικές επιδιώξεις των ΗΠΑ ήταν να θεωρηθεί άσχετο το γεγονός ότι ο Ασάνζ είναι δημοσιογράφος και να αφαιρεθεί ο πολιτικός χαρακτήρας από τις κατηγορίες. Παράλληλα, προσπάθησαν – και στις πιέσεις των δικαστών – να δώσουν την εικόνα μιας χώρας (ΗΠΑ) που το δίκαιο λειτουργεί άριστα και οι δίκαιες δίκες αποτελούν την μόνη πραγματικότητα (για το Γκουαντάναμο και εκείνους που δεν τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες 20+ χρόνια τώρα, όλοι μη Αμερικανοί πολίτες, δεν μίλησαν, όχι).
Σε δύσκολη θέση βρέθηκαν και όταν ερωτήθηκαν αν η συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του Τύπου, στις ΗΠΑ, αφορά και σε ξένους υπηκόους. Ο δικηγόρος του Ασανζ, Έντουαρντ Φιτζέραλντ, έδωσε την απάντηση, παρεμβαίνοντας και θυμίζοντας ότι ο ίδιος ο πρώην επικεφαλής της CIA και κατόπιν του Στέιτ Ντηπάρτμεντ, Μάικ Πομπέο, έχει πει δημοσίως ότι ο Ασάνζ δεν προστατεύεται από την πρώτη αναθεώρηση του αμερικανικού συντάγματος (περί ελευθερίας του Τύπου) «γιατί είναι μη Αμερικανός, ξένος».
Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη δίκη, για την έκδοση του Ασάνζ στις ΗΠΑ, έγινε το 2020, και η απόφαση του μονομελούς δικαστηρίου ανακοινώθηκε από τη δικαστή Βανέσσα Μπαράιτσερ τον Ιανουάριο του 2021. Η δικαστής δεχόταν όλο το σκεπτικό των ΗΠΑ, αλλά αποφάσιζε τη μη έκδοση για λόγους ψυχικής υγείας και τον κίνδυνο αυτοκτονίας του Ασανζ έτσι και εκδίδονταν στις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ άσκησαν έφεση στην απόφαση λίγους μήνες αργότερα, και την κέρδισαν. Η έκδοση του Ασανζ αποφασίστηκε από διμελές δικαστήριο που αποδέχθηκε όλες τις εγγυήσεις που έδωσαν οι ΗΠΑ: ότι ο Ασανζ δε θα φυλακιστεί στα κολαστήρια των ειδικών τους φυλακών και, το κυριότερο, ότι θα εξεταζόταν το ενδεχόμενο να επιτραπεί να εκτίσει την ποινή του στην πατρίδα του, την Αυστραλία (χωρίς να υπάρχει διαβεβαίωση ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί).
Ο Ασανζ διώκεται για 17 κατηγορίες, με το Νόμο περί Κατασκοπείας του 1917, και μία για χάκινγκ. Ο βασικός λόγος είναι η αποκάλυψη και δημοσιοποίηση στοιχείων και βίντεο για τα εγκλήματα πολέμου των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, με πιο γνωστό το «βίντεο των παράπλευρων δολοφονιών», τα οποία έφτασαν στα χέρια του από την Τσέλσυ Μάννινγκ.
Αν εκδοθεί στις ΗΠΑ αντιμετωπίζει ποινές έως και 175 ετών και φυλάκιση σε συνθήκες απομόνωσης, στην καλύτερη των περιπτώσεων. Το τελευταίο βήμα των υπερασπιστών του, αν αποφασιστεί εν τέλει η έκδοσή του, είναι η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ακόμη όμως και τότε, η προσφυγή δεν εμποδίζει σε τίποτε τη Βρετανία να προχωρήσει στην έκδοσή του.
