Τέσσερις Αιγύπτιοι αξιωματούχοι ασφαλείας έχουν επιστρέψει σε δίκη ερήμην στη Ρώμη για κατηγορίες που σχετίζονται με την απαγωγή και τη δολοφονία ενός Ιταλού φοιτητή στο Κάιρο.
Ο Τζούλιο Ρετζίνι, 28 ετών, διεξήγαγε μια έρευνα όταν απήχθη τον Ιανουάριο του 2016. Το σώμα του βρέθηκε εννέα ημέρες αργότερα, πεταμένο στα περίχωρα της αιγυπτιακής πρωτεύουσας, φέροντας εκτεταμένα σημάδια βασανιστηρίων.
Η δολοφονία τέντωσε σοβαρά τους δεσμούς μεταξύ Ιταλίας και Αιγύπτου και Ιταλοί βουλευτές κατηγόρησαν αργότερα το Κάιρο ότι ήταν «ανοιχτά εχθρικό» στις προσπάθειες να δικάσουν τους υπόπτους.
Οι Ιταλοί δικαστές απέρριψαν την πρώτη δίκη την ημέρα που ξεκίνησε το 2021, επειδή οι εισαγγελείς δεν ήταν σε θέση να ενημερώσουν επίσημα τους τέσσερις υπόπτους για τις διαδικασίες εναντίον τους. Όμως, σε μια σημαντική απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου τον περασμένο Σεπτέμβριο, αποφασίστηκε ότι η δίκη θα μπορούσε να συνεχιστεί ακόμη και χωρίς επίσημη ειδοποίηση στους κατηγορούμενους, καθώς οι αιγυπτιακές αρχές δεν είχαν αναφέρει πού βρίσκονταν.
Four Egyptian security agents accused of kidnapping and murdering student Giulio Regeni in Cairo, go on trial in Italy in absentia https://t.co/eVo6Bzk91O pic.twitter.com/SNtJpQ1xlQ
— Al Jazeera English (@AJEnglish) February 20, 2024
«Περιμέναμε αυτή τη στιγμή για οκτώ χρόνια», είπε στους δημοσιογράφους η δικηγόρος του Ρετζίνι, Αλεσάντρα Μπαλερίνι. «Ελπίζουμε να μπορέσουμε επιτέλους να έχουμε μια δίκη εναντίον εκείνων που έχουν κάνει όλο το κακό στον κόσμο στον Τζούλιο».
Οι τέσσερις κατηγορούμενοι κατονομάζονταν στα πρωτότυπα έγγραφα του δικαστηρίου ως στρατηγός Ταρίκ Σαμπίρ, συνταγματάρχες Αθάρ Καμέλ και Ουσάμ Χέλμι και ο ταγματάρχης Μάγκντι Ιμπραήμ Αμπντελά Σαρίφ. Όλοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες απαγωγής και ο Σαρίφ κατηγορείται επίσης για την πρόκληση των θανατηφόρων τραυματισμών.
Όπως και το 2021, δεν θα παραστούν στη δίκη. «Είναι απολύτως μη ανιχνεύσιμοι», είπε την περασμένη εβδομάδα ο δικηγόρος υπεράσπισης Τρανκιλίνο Σάρνο, που διορίστηκε από το δικαστήριο να εκπροσωπήσει τον Καμέλ. Εξαιτίας αυτού, είπε, ακόμη και αν καταδικάζονταν, «σίγουρα δεν θα εκτίσουν την ποινή τους»
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Πάολο Τζεντιλόνι είναι μεταξύ των ονομάτων στους καταλόγους μαρτύρων που κατέθεσαν τα μέρη στη δίκη.
🇪🇬 🇮🇹 Four high-ranking members of #Egypt's #security forces on Tuesday stand for trial in absentia in #Rome for their alleged role in the disappearance, torture and murder of #Italian graduate student Giulio #Regeni.
— FRANCE 24 English (@France24_en) February 20, 2024
FRANCE 24's @AKerrigan47 has more ⤵️ pic.twitter.com/KCf54Ib1u0
Ο Ρετζίνι βρισκόταν στο Κάιρο για να ερευνήσει συνδικαλιστικές δραστηριότητες μεταξύ πλανόδιων πωλητών ως μέρος της διδακτορικής του διατριβής. Εξαφανίστηκε αφού έφυγε από το διαμέρισμά του στη γειτονιά Ντοκι του Καΐρου στο δρόμο του για να συναντήσει φίλους. Μετά από μια ξέφρενη αναζήτηση από τους γονείς και τους φίλους του, το σώμα του βρέθηκε στην άκρη ενός αυτοκινητόδρομου της ερήμου στις 4 Φεβρουαρίου, δείχνοντας σημάδια βασανιστηρίων. Η μητέρα του είπε ότι μπορούσε να τον αναγνωρίσει μόνο «από την άκρη της μύτης του».
Η ακριβής φύση των βασανιστηρίων στα οποία υποβλήθηκε ο Ρετζίνι και η τοποθεσία όπου βρέθηκε το πτώμα του, κοντά σε ένα κέντρο κράτησης που χρησιμοποιείται από την υπηρεσία εθνικής ασφάλειας της Αιγύπτου, έχουν δημιουργήσει εδώ και καιρό υποψίες διεθνώς ότι μέλη των υπηρεσιών ασφαλείας της Αιγύπτου ευθύνονται για τη δολοφονία του. Ωστόσο, στο εσωτερικό, οι Αιγύπτιοι αξιωματούχοι προσέφεραν μια πολύ διαφορετική άποψη.
«Οι υπηρεσίες ασφαλείας είναι αυτές που θα πουν ποιος το έκανε», είπε στον Guardian το 2016 ο τότε υφυπουργός δικαιοσύνης και ιατροδικαστής, Shaaban al-Shamy. Η Αίγυπτος παραδέχτηκε αργότερα ότι ο φοιτητής ήταν υπό παρακολούθηση πριν από το θάνατό του .
Οι προσπάθειες των Ιταλών εισαγγελέων να διερευνήσουν ματαιώθηκαν από την αρχή. Η Ιταλία έστειλε μια ομάδα ερευνητών στο Κάιρο τον Ιανουάριο του 2016, αλλά αναγκάστηκαν να διεξαγάγουν παράλληλη έρευνα αντί να συνεργαστούν πλήρως με τους Αιγύπτιους ομολόγους τους, οι οποίοι πραγματοποίησαν την αρχική νεκροψία στο σώμα του Ρετζίνι στην Αίγυπτο χωρίς την παρουσία Ιταλών αξιωματούχων.
#GiulioRegeni Inizia oggi a Roma il processo per l'uccisione del giovane ricercatore, rapito, torturato e poi assassinato al Cairo, nel 2016. Sul banco degli imputati 4 agenti segreti egiziani, che però non saranno in aula
— Rai Radio1 (@Radio1Rai) February 20, 2024
Bruno Sokolowicz #GR1 pic.twitter.com/u8DWHLzAzb
Οι Ιταλοί ερευνητές ζήτησαν επανειλημμένα πλάνα CCTV από το μετρό του Καΐρου την ημέρα που εξαφανίστηκε ο Ρετζίνι. Όταν η Αίγυπτος το προμήθευσε τελικά το 2018, περιείχε αυτό που οι Ιταλοί περιέγραψαν ως «ανεξήγητα κενά», καθιστώντας το άχρηστο ως αποδεικτικό στοιχείο.
Μια ιταλική κοινοβουλευτική επιτροπή διαπίστωσε τον Δεκέμβριο του 2021 – εβδομάδες μετά την απόρριψη της πρώτης δίκης – ότι η υπηρεσία ασφαλείας της Αιγύπτου ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο του Ρετζίνι. Κατηγόρησε το δικαστικό σώμα της Αιγύπτου ότι ενήργησε με «αποφρακτικό και ανοιχτά εχθρικό τρόπο» αποτυγχάνοντας να αποκαλύψει το πού βρίσκονται οι κατηγορούμενοι.
Τον Δεκέμβριο του 2020, και οι τέσσερις ύποπτοι καθώς και ένας πέμπτος απαλλάχθηκαν από την ευθύνη για τη δολοφονία του Ρετζίνι από τον δημόσιο εισαγγελέα της Αιγύπτου, ο οποίος είπε ότι θα παραιτηθεί από την υπόθεση.
